ستاره صبح- گروه اقتصاد: میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران در تیر ماه امسال 86 میلیون تومان بوده است. یک کارگر برای خرید یک متر خانه باید 8ماه دستمزد کامل خود را خرج نکند. مرکز پژوهشهای مجلس از وضعیت وخیم مسکن در کشور گزارش داد و نوشت: «بیش از نیمی از خانوارهای ایرانی در بدمسکنی به سر میبرند؛ بدمسکنی در اوایل دهه۹۰ معادل ۳۳ درصد بوده اما در پایان این دهه به ۵۵ درصد رسیده است. نرخ بدمسکنیِ ۵۵ درصدی رکورد زده و تاکنون سابقه نداشته است. روند افزایش قیمت مسکن از دولت اصولگرای احمدی نژاد در سال 84 آغاز شد و در دولت اول روحانی متوقف شد، اما در دولت دوم روحانی و همچنین دولت سیزدهم به دلیل افزایش تحریم ها ، عدم احیای برجام، عدم پذیرش FATF و از همه مهمتر کم ارزش شدن پول ملی دستیابی به مسکن برای کارگران و دیگر اقشار ضعیف رویای دست نیافتنی شده است». پدیده ماشین خوابی، کارتون خوابی، پشت بام خوابی و بی سرپناه بودن زیبنده ایرانیانی نیست که پیش از به راحتی صاحب سرپناه می شدند اما اکنون سیاست های و تصمیم گیری های غلط در سیاست داخلی و خارجی آنها را از داشتن سرپناه محروم کرده است. بانیان این وضعیت به مردم پاسخ دهند و از آنها عذرخواهی کنند و بگذارند کارشناسان و متخصصان مشکلات مسکن را حل کنند.
روند افزایشی بد مسکنی
بدمسکنی در سال ۸۴ شامل ۲۴ درصد کل خانوارهای ایرانی بود و این میزان در ابتدای دهه ۹۰ معادل ۳۳ درصد خانوارها، در سال ۹۸ معادل ۳۶ درصد و در سال ۱۴۰۰ تا ۵۵ درصد افزایش یافته است و با شیبِ تند صعود کرده است. بدمسکنی، یک پدیدهی ناگوار اجتماعیست که در سالهای اخیر به نقطهی اوج خود رسیده است؛ کارگران تهران چارهای جز خوابیدن در پارکها، در اتوموبیلهای شخصی یا در اتوبوسهایی که برای خواب کرایه داده میشود، ندارند. گزارشهای متعددی از فروش جای خواب در پشت بامها یا مینیبوسها منتشر شده است که نشان میدهد دولتها در دهههای اخیر در تامین مسکن برای طبقات فرودست ناکام و ناموفق بودهاند.
تورم ۸۴۴ درصدی مسکن در طول ۵ سال
قیمت هر مترمربع مسکن در شهر تهران در آذرماه ۱۴۰۱ نسبت به ۵ سال گذشته در ماه مشابه، (آذر ۱۳۹۶)، بیش از ۸۴۴ درصد افزایش یافته است. تورم ۸۴۴ درصدی مسکن در طول ۵ سال، یک رکورد بیسابقه از گرانیِ ضروریترین مایحتاج زندگی خانوارها است. تورم بالا، بیثباتی متغیرهای اقتصادی و افت درآمد سرانه منجر به جهش قیمت مسکن شده است. همچنین سیاست نادرست تامین مسکن، دسترسی اقشار کمدرآمد به مسکن مناسب را قطع کرده است. سیاستهای دولت در حوزه مسکن شکستخورده است. طرحهای ساخت مسکن از جمله مسکن امید و مسکن ملی نتوانستند به خانه دار شدن دهکهای فرودست و افراد بدون خانه کمک کنند.
سود بالای تسهیلات مسکن
محاسبه بازپرداخت تسهیلات ۷۰۰ میلیون تومانیِ طرح دولت سیزدهم تحت عنوانِ «نهضت ملی مسکن» متقاضی باید در دوره ۲۰ ساله ماهانه ۱۰ میلیون و ۸۰۳ هزار تومان اقساط پرداخت کند. کل بازپرداخت وام مذکور در سال بیستم حدود ۲ میلیارد و ۵۹۳ میلیون تومان خواهد بود. سود این تسهیلات حدود یک میلیارد و ۸۹۳ میلیون تومان است.
زمان خانه دار شدن بیشتر از عمر انسان
زمان انتظار برای خانهدار شدنِ مزدبگیران به 100 سال و حتی بالاتر رسیده است. به گفته مجید گودرزی، کارشناس اقتصاد مسکن، «در سالهای اخیر هیچکدام از مولفههای مسکن تقویت نشدهاند؛ به عنوان مثال جمع دستمزد و حق مسکن بالای ۵۰۰ سال کفاف خرید یک واحد مسکونی ۷۵ متری را نمیدهد». در تیرماه امسال، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران، ۸۶ میلیون تومان بوده است. این در حالیست که بسیاری از محلههای تهران، قیمتهای بالاتری را ثبت کرده اند مثلاً متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در منطقه ۱، بیش از ۱۳۰ میلیون تومان است. قیمت هر متر مسکن در تهران، بیش از ۷ برابر حداقل دستمزد یک کارگر است!
ضرورت استفاده از طرح های جهانی خانه دارشدن
اگر به جای مسکن مهر و مسکن امید و نهضت ملی مسکن و ...که نتیجهای نداشت، از طرحهای جهانی برای تامین مسکن محرومان و اجاره ۹۹ ساله به شرط تملیک یا ارائهی مسکن ارزان اجتماعی استفاده میکردند، امروز کارگران کارخانهها وضعیت بهتری داشتند و مجبور نبودند شب را در صندلی عقب ماشین یا روی پشت بام و ... بخوابند.