گروه اقتصاد: مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه شریف در نشست «دولت چهاردهم؛ چالشها و افق پیش رو» که توسط انجمن اقتصاد ایران برگزار شد، گفت: «انتخابات فرصت خوبی برای ریشهیابی و مرور مسائل و مشکلات کشور است. بنابراین نباید فرصتها از دست برود . او مهمترین چالش های پیش روی دولت آینده را را تشریح کرد و گفت: تداوم ناترازی برای کشور بحرانزا خواهد بود .جزئیات بیشتر را در ادامه به نقل از جماران میخوانید:
مأموریت اصلی رئیسجمهور
تعیین مأموریت اصلی رییسجمهور منتخب و دولت چهاردهم دارای اهمیت حیاتی برای حال و آینده کشور است و بنابراین بروز خطا در تعیین این مأموریت یا انتخاب صحیح آن بدون اغراق بهاندازه فاصله میان فنا و فلاح از اهمیت برخوردار است، در ترسیم مأموریت آقای دکتر پزشکیان و دولت ایشان به اهمیت شرایط خاص و اضطراری که انتخابات ریاست جمهوری در آن برگزارشده باید توجه کرد.
سه ضلع بحرانی
نظام حکمرانی در مرکز یک قاب سه ضلعی قرارگرفته که در رأس هر کدام از این سه ضلع، یک نقطه بحرانی واقعشده است. بروز خطا در هر یک از این نقاط میتواند کشور را در سراشیبی سخت و غیرقابلبازگشت قرار دهد. شناسایی درست نحوه حرکت در این نقاط، این شانس را میدهد که بتوان امید را به دلها بازگرداند و آینده روشن را برای نسل بعد نوید داد. در رأس اول این سه ضلعی مجموعه نا ترازیهای مالی و زیستمحیطی قرارگرفته است. بودجه و نظام بانکی و صندوقهای بازنشستگی با نا ترازیهای در مقیاس بزرگ، میانگین تورم را به دو برابر مقدار تاریخی بلندمدت خود رساندهاند و نا ترازی انرژی و آب و خاک آینده سرزمینی ایران را در معرض مخاطره جدی قرار داده است.
راز دورقمی شدن رشد مصرف بنزین
ناترازیهای مالی با شدت بخشیدن به تورم، هم اصلاحات اقتصادی برای کاهش یا رفع آنها را دشوار میسازد و هم به تخریب منابع طبیعی شدت میبخشد. راز دورقمی شدن رشد مصرف بنزین به عنوان یک مثال در سالهای ۱۴۰۰ به بعد را نسبت به رشد بلندمدت متوسط ۶ درصد، آن باید عمدتاً در تورم بالای این سالها جستجو کرد که درنتیجه بزرگتر شدن ابعاد نا ترازیهای مالی به وجود آمده است.
وضعیت خطیر روابط خارجی
رأس دوم مثلث، وضعیت خطیر روابط خارجی کشور قرارگرفته است. درجه بالای التهاب در روابط خارجی که خود را در تحریمهای سنگین، محدودیتهای برآمده از اف. ای. تی. اف.، شرایط غیرقابلپیشبینی خاورمیانه و بالأخره چشمانداز به قدرت رسیدن مجدد ترامپ برای کشوری که شرکایی در جهان ندارد، عضو پیمان تجاری نیست و خلاصه اینکه منافع کشوری با بدتر شدن وضعیت آن به مخاطره نمیافتد، مخاطرهآمیز است؛ جایی را که به صورت آرمانی از آن شروع کردیم، استقلال کشور بود، اما جایی را که در انتها به آن رسیدهایم درگیر شدن تمامعیار در جنگ خارجی اقتصادی است. هیچ کشوری نمیتواند اساس نظام حکمرانی خود را در بُعد روابط بینالملل بر استمرار شرایط جنگی بگذارد، وقتی در عمل اینگونه است باید فهمید یک جای کار ایراد دارد.
چنبره نا ترازیها
تداوم نا ترازیها، کشور را گرفتار بحرانهای بزرگ خواهد کرد. در شرایط موجود حرکت سریع و خطرناک کمبودهای در مقیاس بزرگ انرژی را شاهد هستیم. بخش فزایندهای از ارزی که با دشواریهای زیاد از محل صادرات نفت به دست میآوریم، باید به واردات بنزین اختصاص دهیم و قطعیهای برق و گاز صنایع و فعالیتهای اقتصادی هم خسارت زاست. از این طریق خالص صادرات نفت روزبهروز کوچکتر میشود و با تشدید فشارهای ناشی از تحریم، عرضه ارز هم با مشکل مواجه خواهد شد که جهشهای بعدی نرخ ارز را به دنبال خواهد داشت و با جهشهای بزرگتر نرخ ارز، هدر رفت انرژی بیشتر خواهد شد و بنابراین چنبره نا ترازیها به یکدیگر گره خوردهاند.
ضرورت ترمیم سیاست داخلی و خارجی
نمیتوان بدون توجه به شرایط نابسامان روابط خارجی از نظر تحریمها و fatf و شکافهای اجتماعی و فرهنگی موجود، به سراغ اصلاحات اقتصادی رفت، انجام این کار، بازی با آتش است که ممکن است خاموشی ناپذیر باشد. از هر راهی که به تحلیل شرایط موجود بپردازیم به اولویتترمیم شرایط اجتماعی و حتی سیاست داخلی قبل از هر نوع اصلاح اقتصادی و اصلاح در روابط خارجی خواهیم رسید. انتخاباتی که برگزار شد هشداری جدی به همه بود. دولت آقای دکتر پزشکیان باید بتواند روابط مخرب بارها تکرار شده قبلی درون نظام را اصلاح کند. شاید این دولت بتواند دولت گفتوگو به منظور اجماع سازی برای خروج از چالشها باشد.