خسارت حوثیها
بالگردهای آمریکایی در دریای سرخ در آخرین روز سال ۲۰۲۳ با مهار حمله نیروهای حوثی یمن به یک کشتی باری، سه شناور حوثیها را غرق کردند. بنا به گزارشها ۱۰ تن از حوثی ها در جریان عملیات نیروهای آمریکایی کشته شدند. کشتی باری که هدف حمله حوثیها قرار گرفته بود متعلق به شرکت حمل و نقل دریایی مرسک بود. این شرکت اعلام کرده است که در پی این حادثه رفت و آمد همه کشتیهایش از دریای سرخ را به مدت ۴۸ ساعت متوقف کرد. حملات حوثی ها به کشتیهای باری در دریای سرخ و خلیج عدن به دنبال حملات اسرائیل به نوار غزه آغاز شد.
اهمیت دریای سرخ
دریای سرخ گذرگاه دریایی مهم کشتیهای باری برای عبور از کانال سوئز است. تخمین زده میشود که حدود ۱۲ درصد از مبادلات تجاری جهان از این مسیر دریایی صورت میگیرد.
گزینهها روی میز انگلیس
برخی از رسانههای انگلیسی گزارش دادهاند که نیروی هوایی این کشور برای حمله به مواضع حوثیهای یمن آماده میشود. دیوید کامرون، وزیر خارجه انگلیس در گفتگوی تلفنی با همتای ایرانی خود هشدار داده بود که تهران برای حل تنش در دریای سرخ مسئولیت دارد. وزیر دفاع انگلیس نیز از آمادگی کشورش برای انجام «اقدامی مستقیم» علیه حوثیهای یمن سخن گفت. گرانت شاپس گفت: «اگر از دریای سرخ محافظت نکنیم ممکن است کسانی که به دنبال تهدید ما در جای دیگر هستند جسورتر شوند از جمله در دریای جنوبی چین و کریمه!» سخنگوی دولت انگلیس نیز گفت که برنامهریزی برای «چند سناریو» در جریان است.
ناو ایرانی در دریای سرخ
در مقابل رسانههای ایران گزارش دادهاند که یک ناو نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی پس از تهدید انگلیس وارد دریای سرخ شده است. بنا به همین گزارش علاوه بر ناو البرز یک کشتی اطلاعاتی و پشتیبانی به نام بهشاد نیز به دریای سرخ اعزام شده است. ایران در جریان جنگ داخلی یمن از نیروهای حوثی حمایت میکرد و از این گروه به عنوان بخشی از «محور مقاومت» در برابر اسرائیل در منطقه نام میبرند.
رسانههای ایرانی هدف از اعزام ناو البرز به دریای سرخ را «حراست از خطوط کشتیرانی ایران» عنوان کردهاند.
ناوچه زال یا ناو البرز
پیش از انقلاب در سال ۱۳۵۷ نامش «زال» بود و به همراه «سام»، «رستم» و «فرامرز» بخشی از ناوچههای نیروی دریایی ایران بودند. اما پس از انقلاب با تغییر بسیاری نامها، نام این ناوچهها به «البرز»، «الوند»، سبلان» و سهند» تغییر پیدا کرد. حال نام «البرز» یعنی همان «زال» سابق این روزها بیشتر شنیده میشود چراکه در بحبوحه تنشها در دریای سرخ پس از عبور از تنگه بابالمندب وارد این دریای مهم در تجارت جهانی شد.
مأموریت ارتش
خبرگزاری تسنیم اعلام کرده که «ناوگروههای ارتش از اوایل سال ۸۸ تاکنون مأموریت خود را در آبهای آزاد برای تأمین امنیت خطوط کشتیرانی و مقابله با دزدان دریایی و مأموریتهای دیگر آغاز کردهاند.»
این اتفاق در حالی رخ داد که این روزها در دریای سرخ حوثیهای یمن در تلافی جنگ اسرائیل در غره کشتیهای خارجی و اسرائیلی را هدف قرار میدهد. ناوشکن ۵۴ ساله «البرز» در سال ۹۸ پس از تعمیرات و نصب سیستمهای جدید به ناوگان نیروی دریایی ارتش ملحق شد.
ویژگیهای ناو البرز
سایت «جینز دیفنس» در گزارشی پس از حضور ناوچه البرز در یک رزمایش بینالمللی نوشت که این ناوچه به «سامانه دفاع نقطهای کمند» (دفاع نزدیک دریایی) و سامانه کنترل آتش (FCS) در بخش میانی کشتی پشت دودکش مجهز شده است. این وسایت اضافه کرد که یک پرتابگر ۱۲ تایی چف و فلر نیز روی این ناوچه نصب شده که پیشتر مشابه آن روی ناوچه «سهند» مشاهده شده بود.
این ناوچه [ناوشکن] در سال ۱۹۶۹ در کارخانههای انگلیسی واسپر تورنیکرافت ساخته شده است و به نیروی دریایی شاهنشاهی ایران پیوست. این ناوشکن هزار و ۵۵۰ تن وزن، افزون بر ۳۶ گره دریایی سرعت دارد.
سابقه تردد در دریای سرخ
این نخستین بار نیست که ناوشکن البرز راهی دریای سرخ میشود. این ناوشکن در دهه ۹۰ خورشیدی (پیش از انجام تعمیرات) بارها راهی دریای سرخ شده بود اما در آن زمان بحران عبور و مرور در این دریا به اندازه این روزها پر تنش نبود. روی این ناوشکن عدد ۷۲ نوشته شده است و در سالهای اخیر نیز ماجراجوییهایی را از سر گذرانده است به طوریکه خبرگزاری فارس در سال ۱۳۹۵ نوشت که این ناوشکن در پهنه آبهای خلیج عدن از بلندگوهای خود اعلام جنگ کرده بود. این رسانه مدعی شده بود: «رادارها و اتاق عملیات قایقی را رصد کردند که با سرعت تمام از سمت یمن به سوی ناوشکن البرز حرکت میکرد. به دستور فرمانده ناوشکن بلافاصله پرسنل البرز حالت عملیاتی گرفتند و تمام قبضهها آماده شلیک شد.»