با توجه به برکناری رابرت مالی از تیم مذاکره کننده آمریکا، آیا می توان گفت این کشور در جهت کسب توافق با ایران درصدد ایجاد تغییراتی تاکتیکی است با خیر؟
آمریکا مایل است با ایران به توافق برسد. زیرا استراتژی آمریکا توافق با تمام کشورهای دنیا است. متاسفانه توافق بین ایران و آمریکا پروسه دشواری است. اما مشکلات دو طرف ریشه دار است و با وجود رابرت مالی یا بدون حضور او تغییری در چالش های بین ایران و آمریکا به وجود نمی آید.
جمهوری اسلامی پیش از این نظر خود را اعلام کرده و موضع اش برای طرف های غربی مشخص است. در مذاکرات جهت اراده دو کشور متفاوت از هم است. عده ای در ایران خواستار نابودی اسرائیل است که به معنی جنگ با آمریکا تعبیر می شود، زیرا آمریکا بزرگترین حامی اسرائیل است. ایران و آمریکا بر اساس اختلافات به هم ضربه می زنند و ضربه می بینند. برجام با این تصور که به این نزاع خاتمه می دهد و خطر جنگی را از سر منطقه و اسرائیل دور می کند، پایه ریزی و به نتیجه رسید. ترامپ در مرگ برجام مقصر است، اما بعد از امضای برجام ایران فورا با ارسال موشک هایی که روی بدنه اش شعار های تهدید آمیزی علیه موجودیت اسرائیل نوشته شده بود، فضای به دست آمده در جریان گفت و گو ها را تغییر داد.
با توجه به مواردی که به آن اشاره کردید آیا باید گفت برکناری رابرت مالی مساله داخلی آمریکا است و تغییری در جهت مذاکرات ایجاد نمی کند؟
رابرت مالی به دلیل درز کردن برخی از اسناد طبقه بندی شده و محرمانه آمریکا کنار گذاشته شده تا دیگران حساب کار خود را بدانند. معاون مالی که در جریان برنامه ها، مذاکرات، پیش بینی ها و اتاق های فکر بود، مسئولیت او را ادامه می دهد. رابرت مالی یک مجری است که تنها می تواند ابتکاراتی کوچک داشته باشد، ولی کار اصلی در رابطه با ایران توسط اتاق های فکر و پژوهشگران سیاست کلان آمریکا طراحی می شود. بنابراین حضور یا عدم حضور رابرت مالی منجر به تغییر استراتژی های آمریکا در مورد ایران نخواهد شد.
ایران تا کنون مذاکرات را طولانی می کرد تا امتیازی کسب کند و با رسیدن ماه اکتبر محدودیت های برجامی کلا برداشته شود. این تصور درست نبود. داشتن چنین تصوری در مذاکره با آمریکا اشتباه است.
امروز آمریکا است که مذاکره را طولانی می کند تا ایران از لطمات و صدمات این بلاتکلیفی ضعیف شود. مذاکرات امروز در جهت یک توافق کلان نیست، شاید تعدادی زندانی از طرفین آزاد شوند و مبالغی از پول های بلوکه شده ایران تحت قواعد و شروطی آزاد شود ولی استقلال بانکی و مالی بین المللی که ایران به آن نیاز دارد از این گفت و گو ها به دست نمی آید.
با توجه به انتخابات 2024 آمریکا، تحلیل هایی مبنی بر نیاز تبلیغاتی جو بایدن به توافق با ایران وجود دارد. آیا این نیاز واقعی است یا خیر؟
این مورد یک تصور ایرانی است. شخصا معتقدم آقای بایدن شانس نامزد شدن ندارد و نمی تواند به فکر تحکیم آرا خود باشد.
در انتخابات آینده آمریکا دو شخصیت به جز آقای بایدن و ترامپ حضور و رقابت خواهند داشت.
آقای بایدن از نظر جسمی رو به تحلیل است و در سنی نیست که حضور دوباره او در کاخ سفید به نفع حزب دموکرات باشد.
شاید جاه طلبی های طبیعی انسان او را تشویق کند تا دوباره ادامه بدهد و اعلام نامزدی کند ولی عقلای حزب دموکرات احتمالا نامزد دیگری را جایگزین بایدن خواهند کرد.