حمیده دهبانی نژاد، کارشناس مسائل غرب آسیا
تحولات اخیر فلسطین موجی از اعتراضات را در سراسر جهان برانگیخت. در این میان ترکیه ازجمله کشورهایی است که به انتقاد شدید از اسرائیل پرداخته و رجب طیب اردوغان در تجمع حمایت از غزه گفت: اسرائیل را به‌عنوان جنایتکار جنگی به جهانیان معرفی می‌کنیم و ما از غزه دفاع خواهیم کرد. حتی این رژِیم را به سطح یک گروه تقلیل داد و از حماس حمایت کرد و گفت حماس یک گروه تروریستی نیست. هرچند در عمل شاهد رفتاری از سوی ترکیه نبودیم که هم‌راستا با این انتقادها باشد یعنی اینکه سطح روابط ترکیه با اسرائیل کاهش‌یافته باشد یا سفیر این رژیم از کشور اخراج شود و یا خللی در روابط اقتصادی ترکیه با اسرائیل به وجود آید. اردوغان باسیاست لفظی سعی دارد از حملات و تجاوز اسرائیل به نوار غزه در جهت محبوبیت و کسب اعتبار بین کشورهای مسلمان بهره ببرد. رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد که آنکارا تمام تلاش خود را برای کمک به یافتن راه‌حل مسالمت‌آمیز برای درگیری‌های منطقه‌ای ازجمله درگیری اسرائیل و فلسطین خواهد کرد. با توجه به منافع اقتصادی و حجم بالای سرمایه‌گذاری‌های دو کشور، بحث گردشگری و انرژی و همچنین تبادلات در زیرساخت‌های نظامی دو کشور به نظر می‌رسد که خطر جدی از طرف ترکیه، رژِیم اشغالگر را تهدید نخواهد کرد.
بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی از شورای صادرکنندگان ترکیه، اسرائیل طرف‌هایی که بیشترین واردات را از ترکیه در میان دولت‌های خاورمیانه و حوزه خلیج‌فارس دارند، ارزش این واردات حدود ۳.۷ میلیارد دلار در رتبه دوم قرار گرفت.
به گفته وزارت امور خارجه ترکیه، آنکارا در تلاش است تا حجم مبادلات تجاری دو طرف را به ۱۵ میلیارد دلار برساند. بنابراین همه این موارد بیانگر این واقعیت هست که تاکتیک‌های گذرا از طرف ترکیه به تغییر رفتار جدی برای دفاع از حماس منجر نمی‌شود. با توجه به موج اعتراضات مردمی در سراسر جهان نسبت به حملات رژیم اشغالگر به نوار غزه و اعتراضات مردم ترکیه، اردوغان از موج احساسات مردم مسلمان استفاده کرده و حمایت خود از فلسطین و حماس را با انتقادات تند از اسرائیل نشان داده است.
ترکیه بر اساس منافع ملی خود، اسرائیل را متحد استراتژیک خود می‌داند همکاری‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی خود را با اسرائیل ادامه خواهد داد. بنابراین با توجه به سیاست سینوسی ترکیه، جهت‌گیری‌ها و انتقادات تند اردوغان از رژِیم اشغالگر عمق چندانی نخواهد داشت و به تغییر جدی در روابط دو کشور منجر نخواهد شد.
دهبانی نژاد کارشناس مسائل غرب آسیا در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه در این جنگ هم مانند نبرد اوکراین و روسیه سیاست یک بام و دوهوای خود را در پیش خواهد گرفت گفت: در بحث اوکراین زمانی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد که هرچند نمی‌توانند الحاق شبه‌جزیره کریمه، اوستیا و آبخازیا را به رسمیت بشناسند، اما ترکیه نمی‌تواند روسیه یا اوکراین را نیز رها کند زیرا ترکیه به‌عنوان عضو ناتو و همسایه روسیه و اوکراین در دریای سیاه منافع مشترکی با هر دو طرف دارد بنابراین در خصوص بحران اوکراین محتاطانه قدم برمی‌دارد.
بر همین اساس روابط اقتصادی و سیاسی قوی باعث شده که ترکیه در موقعیت حساسی قرار گیرد. آنکارا در بسیاری از بخش‌ها از انرژی تا صنعت تسلیحات، از گردشگری تا کشاورزی با روسیه همکاری می‌کند و همین مسئله ترکیه را در موقعیت حساسی قرار داده است که نمی‌تواند با روسیه درگیر شود.
ترکیه تلاش کرده موازنه‌ای را در سیاست خود نسبت به بحران اوکراین و روسیه در پیش بگیرد. بنابراین با توجه به شرایط مشابه در روابط ترکیه و اسرائیل از لحاظ روابط سیاسی و حجم مبادلات اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری به نظر می‌رسد ترکیه دنبال این موضوع است که هم دل مردم فلسطین را به دست بیاورد و هم روابط خود با اسرائیل را دچار چالش جدی نکند. بنابراین نمی‌توان انتظاری فراتر از این از ترکیه داشت.