اشاره: زمانی که صنعت چاپ به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مفیدترین اختراعات بشری آمد، زمینه برای انتشار کتاب و روزنامه‌ها فراهم شد. مطبوعات که شامل روزنامه، هفته‌نامه، ماه‌نامه، فصل‌نامه و سالنامه هستند، در حوزه فرهنگ مکتوب تعریف می‌شوند و برخلاف رسانه‌های دیداری، شنیداری و مجازی که می‌آیند و می‌روند، کتاب و مطبوعات پس از انتشار برای همیشه در تاریخ باقی می‌مانند و نسل‌های زیادی از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند. روزنامه نه بیانیه است و نه اطلاعیه، بلکه برای تنویر و روشن ساختن افکار مردم، به نشر اخبار و اطلاعات در زمینه‌های گوناگون و انتقاد و اصلاح‌اندیشی در امور عمومی می‌پردازد. در کشورهای پیشرفته به‌ویژه کشورهای غربی روزنامه‌ها پس از تولد برای همیشه ماندگار می‌شوند، مگر اینکه صاحب‌امتیاز آن روزنامه خودش به دلیل مسائل مالی آن را تعطیل کند. به عبارتی روزنامه‌ها آزادند و اگر خلافی انجام دهند، جریمه می‌شوند نه تعطیل. روزنامه‌ها رکن چهارم دموکراسی به شمار می‌روند و باید خود را نماینده افکار عمومی تلقی کرده و خود را بلندگوی مردم و بازتاب‌دهنده صدای منشأ دموکراسی یعنی مردم بدانند و همچنین گردانندگان آن‌ها نیز در مواجهه افکار عمومی با باند‌های قدرت و ثروت نامشروع، فارغ از زد و بند‌های سیاسی و اقتصادی نقش مدعی‌العموم در عرصه اطلاع‌رسانی را ایفا کنند. همچنین در اصل 24 قانون اساسی اشاره‌شده است که نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آن‌که مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد. روزنامه «اطلاعات» به‌عنوان قدیمی‌ترین روزنامه در حال انتشار ایران با قدمت 95 سال، روزنامه «کیهان» با قدمت 79 سال و روزنامه «خراسان» با 72 سال عمر، قدیمی‌ترین روزنامه‌های ایران هستند، متأسفانه از مشروطه تاکنون صدها و بلکه هزاران نشریه در ایران متولد شده، اما به دلایل گوناگون تعطیل شده و به محاق رفته‌اند؛ بنابراین هرچه روزنامه‌ها عمر طولانی‌تری داشته باشند، تأثیرگذاری‌شان بر دولت‌ها و مخاطبان بیشتر می‌شود. روزنامه «گاردین» که یک روزنامه تأثیرگذار در انگلستان و جهان است، در روزهای گذشته 200 ساله شده است.
۱۴۰۰ شنبه ۱ خرداد