اشاره: هجدهم اردیبهشت ماه سال 97 دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در اقدامی برخلاف تعهدات دولت باراک اوباما در توافقنامه هستهای، از برجام خارج شد. اقدامی یکجانبه که اعتراض ایران و دیگر طرفهای برجام، یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه را در پی داشت. اعتراضی که البته بیشتر در بیانیهها و اظهارات سران این کشورها نمود داشت و آنها نیز تعهدات خود در برجام را زیر پا گذاشتند. روسیه و چین نیز که به ظاهر در کنار ایران ماندند، اما در مهمترین تحریمهای آمریکا علیه ایران، یعنی تحریم نفتی همان راه اروپا را در پیش گرفتند. به دنبال این موضوع، ایران نیز در 18 اردیبهشت سال جاری، یک سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، نخستین گام خود در راستای کاهش تعهدات هستهایاش را برداشت که بر اساس آن محدودیت مربوط به سقف ذخایر اورانیوم غنیشده و آبسنگین را تعلیق کرد. در ادامه و پس از گذشت 60 روز از گام نخست و عدم بازگشت طرفهای مقابل به تعهداتشان در برجام، ایران در گام دوم سقف مربوط به میزان غنیسازی را کنار گذاشت. حال با گذشت 60 روز از گام دوم، حسن روحانی شامگاه چهارشنبه اعلام کرد که ایران گام سوم را مبنی بر کنار گذاشتن تمامی محدودیتها در ارتباط با تحقیق و توسعه هستهای عملیاتی خواهد کرد. اقدامی که به گفته وی مهم است؛ چراکه مهمترین محور برجام مربوط به موضوع تحقیق و توسعه هستهای و زمانبندی در این مورد بوده است. البته رئیسجمهور اعلام کرد 60 روز دیگر به سه کشور اروپایی، یعنی فرانسه، انگلیس و آلمان فرصت میدهد تا آنها به تعهداتشان عمل کنند. در صورتی که اروپا به تعهداتش عمل کند، ایران به برجام بازخواهد گشت. سه گامی که تهران تاکنون برداشته نشان میدهد که ایران به تدریج از معاهده بینالمللی برجام که پشتوانه قطعنامه 2231 شورای امنیت را با خود دارد فاصله گرفته است. گام سوم ایران در شرایطی اعلام میشود که دولت فرانسه چند هفته در تلاش بود تا تنشها میان ایران و آمریکا را کاهش دهد. برای این منظور خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به طرفین پیشنهاد شده بود تا ایران در ازای فروش نفت خود از طریق این خط اعتباری، به تعهدات هستهایاش بازگردد. طرحی که البته دونالد ترامپ با آن مخالفت کرده و به امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه گفته است تمایلی به برداشتن تحریمها علیه ایران و کاهش محدودیتهای نفتی ندارد. در همین راستا وزیر خارجه کشورمان در خطابی کنایهآمیز به اروپاییها گفت: «تعهدات شما نه وابسته به آمریکا و نه وابسته به اجازه این کشور است». در همین حال سردار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران در تازهترین اظهاراتش گفته است: «آرزوی رئیسجمهور آمریکا چند دقیقه مذاکره با یک مقام ایرانی است، البته هیچکس مذاکره نمیکند و همه میدانند مذاکره بازی در میدان و هدف دشمن است». در همین ارتباط ستاره صبح به سراغ دکتر حسن بهشتیپور و فریدون مجلسی رفته و از این دو کارشناسس مسائل بینالملل درباره گام سوم کاهش تعهدات هستهای ایران و راهکار برونرفت از وضعیت کنونی پرسش کرده است که در ادامه میخوانید:
۱۳۹۸ شنبه ۱۶ شهريور