ستاره صبح- الهام روحانی: وضعیت آلودگی هوا هرسال بدتر از سال قبل می‌شود و نفس شهروندان را تنگ و بیماری‌ها را بیشتر می‌کند، «هرسال دریغ از پارسال!». این در حالی است که کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته با گسترش حمل‌ونقل عمومی پاک، استفاده از انرژی خورشید، خودروها و موتورسیکلت‌های برقی، تأمین نیاز صنایع باانرژی های نو، آسمان شهرها را نیلگون کرده‌اند، اما تنفس زیر آسمان آلوده خاکستری در کلان‌شهرهای ایران به دلیل سوخت های فسیلی، خودروهای بی‌کیفیت و فرسوده، صنایع آلاینده، مازوت سوزی و نفت کوره خطرناک شده و سلامت شهروندان را هدف قرار داده است.
کلان‌شهرها غرق در دود
کارشناس سازمان هواشناسی از تداوم آلودگی هوا در کلان‌شهرها خبر داد و گفت: در صورت عدم مهار منابع آلاینده ثابت و متحرک در مناطق پرتردد و صنعتی شاخص آلودگی به آستانه خطرناک خواهد رسید.
امین حسین نقشینه، درباره وضعیت جوی کشور خاطرنشان کرد: در بیشتر مناطق کشور جوی آرام و پایدار پیش‌بینی‌شده، به همین سبب در شهرهای صنعتی و پرجمعیت افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا و افزایش شاخص آلودگی هوا در حد ناسالم برای تمام گروه‌ها تداوم خواهد داشت. در صورت عدم مهار منابع آلاینده ثابت و متحرک در مناطق پرتردد و صنعتی شاخص آلودگی به آستانه خطرناک خواهد رسید. در سه روز آینده در مناطق پرتردد و صنعتی احتمال رسیدن شاخص آلودگی به آستانه بسیار ناسالم و خطرناک دور از انتظار نیست. پیش‌بینی می‌شود که طی پنج روز آینده تهران غبارآلود باشد.
تنفس حدود 14 میلیون نفر تهرانی در دود
تهران امسال فقط ۶ روز هوای پاک داشته است. شاخص کیفیت هوای تهران از فرودین تا دوم آذرماه، ۱۲۳ روز در شرایط «متوسط یا قابل‌قبول» و 120 روز در شرایط ناسالم و خطرناک قرار داشته است. هرگاه میزان ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون موجود در هوا از عدد ۱۰۰ عبور کند و تا ۱۵۰ باقی بماند، هوا برای گروه‌های حساس ناسالم می‌شود افراد نباید در فضای باز فعالیت کنند. شاخص کیفیت هوا بالاتر از ۱۵۰ کیفیت هوا برای همه گروه‌ها ناسالم و خطرناک است. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، جمعیت استان تهران حدود 15 میلیون نفر است. نسبت جمعیت ۶۵ سال به بالا یا سالمند در کل کشور ۷.۳ درصد و در تهران حدود ۸.۴ درصد است که هوای نامناسب تهران، زیست آنان را به خطر می‌اندازد.
میانگین شاخص آلودگی هوای دیروز تهران به ۱۷۹ رسید. این وضعیت، علاوه بر کاهش دید افقی و ایجاد شرایط نامطلوب زیست‌محیطی، سلامت میلیون‌ها شهروند را نیز در معرض تهدید جدی قرار می‌دهد. شاخص کیفیت هوا دیروز در ایستگاه‌های منطقه ۱۱ و ۲۱ به میانگین ۲۰۹ یعنی وضعیت «بنفش» رسید؛ که نشان‌دهنده وضعیت «بسیار ناسالم» برای مردم است.
سلامت اولویت اول
کامران غضنفری، نماینده تهران درباره سلامت دانش‌آموزان در شرایط آلودگی هوای شهر تهران گفت: مسئله سلامت دانش‌آموزان مهم است و طبیعتاً برای خانواده‌ها نیز سلامت فرزندانشان در اولویت قرار دارد. البته مسئله آموزش هم مهم است و هر دو باید در کنار یکدیگر موردتوجه قرار گیرند و نباید یکی را قربانی دیگری کرد.
برج‌ها مانع حرکت هوا
وی در ادامه با اشاره به اینکه بحث آلودگی هوای تهران و کلان‌شهرها سالیان طولانی است که وجود دارد، اظهار کرد: اقدام اساسی و ریشه‌ای صورت نگرفته است. برای مثال، وقتی گلوگاه‌های ورودی هوا به تهران را با برج‌سازی مسدود می‌کنیم یا در سطح شهر برج‌سازی گسترده انجام می‌شود، مسیر جریان طبیعی هوا تا حد زیادی سد می‌شود. بادی که باید از سمت غرب وارد و از سمت شرق خارج شود، به دلیل همین موانع نمی‌تواند آلودگی را جابه‌جا کند. نتیجه این است که در برخی مقاطع، مخصوصاً در زمستان که سرمای هوا باعث نشست آلودگی به سطح پایین می‌شود، درصد آلودگی به‌شدت افزایش پیدا می‌کند.
پمپاژ آلودگی با وسایل نقلیه
این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس با اشاره به اینکه مشکل آلودگی هوا محصول سال‌ها بی‌توجهی در نظام شهرسازی است؛ تصریح کرد: کسانی که اجازه ساخت‌وسازهای بلندمرتبه در نقاط مختلف پایتخت را دادند بدون آنکه به «راه‌های تنفسی تهران» توجه کافی شود در این زمینه مقصر هستند. دلیل دیگر آلودگی نیز مسئله خودروهاست. بخش عمده آلودگی هوا را خودروها و موتورسیکلت‌ها ایجاد می‌کنند. در کنار آن‌ها اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها نیز سهم دارند. البته اقداماتی در سال‌های اخیر مانند حرکت به سمت برقی سازی اتوبوس‌های عمومی یا گازسوز کردن برخی ناوگان انجام‌شده که مؤثر است، اما کافی نیست و باید در سطح گسترده اجرا شود.
خسارت آلودگی هوا
نماینده مردم تهران خاطرنشان کرد: ما هزینه‌های هنگفتی بابت درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا مانند بیماری‌های تنفسی، قلبی عروقی و حتی مرگ‌ومیر پرداخت می‌کنیم. بهتر است بخشی از این هزینه‌ها صرف پیشگیری و کاهش آلودگی شود. وقتی آلودگی کم شود، تعداد بیماران هم کاهش می‌یابد و طبیعتاً هزینه‌های درمان کمتر خواهد شد.
ضرورت تعطیلی همگانی
یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: واقعیت این است که تعطیلی راهکار ریشه‌ای برای بحران آلودگی هوا به شمار نمی‌رود اما اگر درجه آلودگی در حدی باشد که آسیب جدی به‌سلامت جامعه بزند، باید تمام ادارات و مدارس تعطیل شود تا تردد شکل نگیرد.
منصور علیمردانی، نماینده مردم زنجان در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این پرسش که از نگاه شما سلامت دانش‌آموزان در شرایط آلودگی هوا در اولویت است یا بحث آموزش، بیان کرد: هوای تهران، هوای مدرسه‌ها نیست؛ هوای همه مردم است. تعطیلی مدارس و برخی موارد دیگر معمولاً برای کاهش ترددهاست اما متأسفانه می‌بینیم در عمل چنین اتفاقی نمی‌افتد. حتی امروز هم که ادارات رسمی تعطیل‌اند، میزان تردد در تهران کم نیست. اما در روزهایی که تعطیلی وجود ندارد. ما در ایام کرونا تجربه آموزش مجازی را داشتیم که تجربه موفقی نبود. باید قبول کنیم پلتفرم‌های آموزشی درستی نداریم که بگوییم اگر تعطیل کنیم، آموزش به‌درستی ادامه پیدا می‌کند.
جایگزینی موتورهای برقی
علیمردانی با اشاره به اینکه جایگزینی موتورهای برقی به‌جای موتورسیکلت‌های بنزینی و خودروهای برقی به‌جای خودروهای عمومی دیزلی باید در اولویت باشد، گفت: همچنین باید کارخانه‌های اطراف تهران را تا حد امکان بهینه‌سازی کنیم تا با محیط‌زیست سازگار شوند. تا زمانی که خودروهای ما به‌ازای هر ۱۰۰ کیلومتر حدود ۱۰ تا ۱۵ لیتر (بسته به میزان ترافیک) سوخت مصرف می‌کنند، صحبت از کاهش آلودگی بیشتر شبیه شوخی است.