ستاره صبح - فائزه صدر: احمد الشرع یا ابومحمد الجولانی، رئیس جمهور سوریه در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار کرد، درحالی که از سال ۱۹۴۶ هیچ یک از روسای جمهور سوریه با رئیس جمهور آمریکا دیدار نداشتند. سفر الشرع به واشنگتن، آخرین تحول در تغییر رهبر سابق شورشیان اسلام‌گرا است که زمانی توسط ایالات متحده به‌عنوان تروریست معرفی شده و ۱۰میلیون دلار جایزه سر احمد الشرع تعیین شده بود. ستاره صبح در گفت‌وگو با علی بیگدلی، کارشناس و تحلیلگر سیاست خارجی به بررسی تأثیر این دیدار بر خاورمیانه و ایران پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
سفر رهبران سیاسی خاورمیانه به ایالات متحده این سؤال پیش می‌آید که ژئوپولتیک منطقه پس از این سفر چه تغییری خواهد کرد و این دیدار چه تأثیری بر ایران خواهد داشت؟ احمد الشرع به آمریکا رفت و باز پرسشهایی از این دست شکل گرفت. تحلیل شما از دیدار روسای جمهور سوریه و آمریکا چیست؟
این سفر از نظر نظارت آمریکا بر ژئوپلیتیک منطقه سفری مهم است، زیرا می‌تواند شرایط را به نفع آمریکا و اسرائیل تغییر دهد. البته تغییراتی که به نفع اسرائیل تمام شود قبلا انجام شده و موازنه قدرت در خاورمیانه به نفع آمریکا و اسرائیل تغییر پیدا کرده است، ولی این سفر شتاب تغییر را تند خواهد کرد.
اگر احمد الشرع بخواهد در بازی قدرت سمت آمریکا بایستد باید اسرائیل را به رسمیت بشناسد. هنوز بلندی های جولان در دست اسرائیل است و احمد الشرع از این منظر نمی‌تواند جواب مردم اش را بدهد اما اگر بخواهد مشمول کمک های آمریکا شود باید برای ورود به طرح ابراهیم قدم بردارد.
باور نکردنی است از یک تروریست برجسته و عضو القاعده بود امروز در کاخ سفید استقبال می‌شود! دعوت از احمد الشرع به آمریکا و دیدار او با ترامپ، شرایط اش در منطقه و به ویژه جایگاه او در میان کشور های عربی را به طور کلی تغییر خواهد داد. فشار امنیتی از احمد الشرع برداشته شد و او می‌تواند به سرعت سرمایه های منطقه‌ای اعراب را جذب کند.
آمریکایی‌ها پیشنهاد احداث پایگاهی نظامی جدیدی در سوریه را مطرح کرده‌اند این پایگاه می‌تواند جایگزین پایگاه ایالات متحده در عراق شود و بر فعالیت های حزب الله لبنان و دگرگونی های خاورمیانه نظارت کند. این سفر سر اغاز دگرگونی است که در آینده خاورمیانه برجسته شده و سر منشا خود را در دیدار احمد الشرع و دونالد ترامپ نشان خواهند داد.
ورود آمریکا به سوریه اهمیت بالایی دارد. موقعیت ژئوپلیتیکی عراق و سوریه اهمیت بالایی دارد. منابع نفت و گاز سوریه به سمت آمریکا حرکت خواهد کرد و کمک های آمریکا به بازسازی سوریه می‌انجامد. برآیند این اتفاقات به نقطه‌ای می‌انجامد که ایران نفوذ امنیتی و سیاسی خود در منطقه را از دست خواهد داد و ما در توسعه پر شتاب کشورهای منطقه سهمی نخواهیم داشت.
ایران در سوریه هزینه مالی و جانی داشت و حالا سوریه به سمت و سوی دیگری می‌رود، نسبت ایران و سوریه جدید در آینده این تحولات چگونه خواهد بود؟
متأسفانه ایران امروز ارتباطی با سوریه‌ای که آن همه برایش هزینه کرد، ندارد. سفره بزرگی در مرحله بازسازی سوریه پهن است که دست ایران از آن کوتاه شده است.
ایران به علویان و اعضای خانواده اسد امید داشت، ولی آنها در این بازی کنار نشسته و صبوری پیشه کرده‌اند. ضمن اینکه رفتار احمد الشرع نسبت به آنها نرم تر شده است. از این رو منافذ ورود ایران به سوریه در حال بسته شدن است.
باز کردن جای پایی برای حضور در سوریه دیگر به نفع ایران نیست چون به سرعت چنین تحرکاتی رصد می‌شود و باز ایران به دخالت در سیاست داخلی کشور های منطقه محکوم خواهد شد. ایران آن همه در سوریه هزینه کرد و امروز چیزی جز بدنامی برای ما نمانده است.
وقتی ایران بازو های قدرتمندی را در منطقه در اختیار داشت از این فرصت به عنوان امتیازی در مذاکره با غرب بهره نبرد، چون اساسا در آن دوره در داخل کشور با گفت‌وگو مخالفت شد. آن زمان فرصتهایی طلایی برای امتیاز گرفتن در اختیارمان بود که از بین رفت و نتوانستیم از آمریکا مطالبه‌ای داشته باشیم. امریکا در فضای فرصت سوزی ایران موفق به تغییر چهره خاورمیانه شد.
آمریکا رژیم سیاسی عراق را تغییر داد ولی عراق به سرعت از محدودیت و تحریم های آمریکا خارج نشد، اما در مورد سوریه ایالات متحده به سرعت به رهبر جوانی که سابقه فعالیت های تروریستی دارد اعتماد کرد و تحریم های سوریه برداشته شد، چرا این اتفاق افتاد؟ آیا معادلات سوریه و عراق پیش چشم ایالات متحده متفاوت است؟
بین عراق و سوریه تفاوت وجود دارد در سوریه گروهی نیست که با اساس حکومت احمد الشرع مخالفت داشته باشد. مخالفت های دروزی های مورد حمایت اسرائیل یا علویان نیز در سطحی نیست که حرکتشان بتواند حکومت الشرع را سرنگون کند. سوریه ظاهری با ثبات تر دارد و جمعیت اش بیش از عراق یکدست و هم رأی است. در عراق پراکندگی گروه‌ها و احزاب وجود دارد و هنوز بعد از این همه سال نمی‌توان با اطمینان گفت که عراق به ثبات سیاسی رسیده است. عراق هنوز هم کشور متزلزلی است و طبیعت حیات سیاسی دو کشور کاملا متفاوت از هم است.