او ادامه میدهد: یک ماه اول فصل جفتگیری (از اواخر مهرماه تا پایان زمستان) رفتارهای یوزها را ارزیابی میکنیم. به عنوان نمونه یوز نر چگونه اقدام میکند و مادهها چه واکنشی دارند. ما بر مبنای آن تصمیمگیری میکنیم که پروسه کنونی را ادامه دهیم یا وارد مرحله استفاده از نر دیگری شویم.
مدیر سایت تکثیر یوز در اسارت میگوید: جفتگیری یوز در کل وابسته به فصل خاصی نیست اما در فصول گرم به خاطر کاهش فعالیت عمومی، فعالیت جنسی هم کمتر میشود.
آخرین وضعیت «ایران» و «فیروز»
او درباره جفتگیریهای «ایران» و «فیروز» میگوید: «فیروز» از سال ۱۴۰۰ جفتگیریهای کاملی با «ایران» داشته است البته حداقل یک سال تلاشی برای باروری «ایران» نخواهیم کرد. معمولا شانس باروری یوز بعد از سن هفت سال به مرور کاهش پیدا میکند.
شمس با بیان اینکه نمیتوان بهطور قطع گفت که «ایران» دیگربارور نمیشود، تصریح میکند: اقدامات پزشکی زیادی برای «ایران» انجام شده که روی باروری آن تأثیر گذاشته است که از جمله آنها به سزارین میتوان اشاره کرد.
در مسیر عدهای کارگر مشغول کار هستند. به گفته شمس قرار است «بافر(فنس) الکترونیک» برای کنترل نزدیک شدن انسان یا گونه دیگری مثل پلنگ به سایت تکثیر یوز در اسارت نصب میشود تا آسیبی به این یوزها نرسد.
قطع ارتباط با دنیای خارج؛ آنتن تلفن همراه صفر!
همانگونه که در دل زیستگاه توران در حال پیشروی هستیم، متوجه میشویم ارتباطمان با دنیای خارج از این مکان قطع شده است! هیچ تلفن همراهی آنتن ندارد! شمس میگوید: از پنج سال پیش قرار است اینجا دکل بزنند. با هزار رایزنی قرار شده که امسال یک دکل بزنند. آمادهسازی بستر دکل را هم خودمان انجام میدهیم.
او درباره اقدامات دیگر انجام شده در یک سال اخیر میگوید: از نظر اصولی و علمی یک سال است که پروژه را آغاز کردهایم. سالهای قبل از آن اقداماتی بر مبنای یک دانش اولیه انجام شده و آزمون و خطا بود البته با تمام مشکلات حداقل یک زادآوری در سال ۱۴۰۱ داشتیم. بر اساس آمارهای موجود ۱۵ درصد یوزهای ماده در شرایط تکثیر در اسارت توانستهاند توله سالم به دنیا بیاوردند. پس ما جزو موفقها بودهایم.
به گفته شمس از نظر تجربه کشور آفریقای جنوبی و از نظر علمی آمریکا و کشورهای اروپایی مانند آلمان در زمینه تکثیر یوز در اسارت موفقترعمل کردهاند.
او تاکید میکند: باید تلاش کنیم شرایط تکثیر در سیستم کنترل شده بسته را به سیستم نیمه طبیعی تغییر دهیم و کمترین مداخله را داشته باشیم.
مدیر سایت تکثیر یوز در اسارت درباره اقدامات انجام شده در یک سال گذشته اظهار میکند: اولین ارزیابی را سال گذشته برای ارائه طرح بهسازی سایت تکثیر یوز در اسارت انجام دادیم. از دو منظر به موضع تکثیر در اسارت و فعالیتهای انجام شده نگاه کردیم؛ یکی سایت تکثیر و دیگری مدیریت بهرهبرداری بود. بررسیهای ما نشان داد که مدیریت بهرهبرداری بسیار مهمتر از ساختار است یعنی عملکرد ساخنار با ایجاد تغییرات جزیی خیلی افزایش یافت ولی در صورت نبود سیستم مدیریت یکپارچه به موفقیت نمیرسیم.
رصد شبانهروزی رفتار یوزها
او اضافه میکند: یکی از تغییرات ایجاد شده در سیستم مدیریتی مربوط به رفتارشناسی است که به صورت جدی پیگیری میشود. رفتار یوزها بهصورت شبانه روزی رصد و ثبت میشود؛ کاری که پیش از این انجام نمیشد. هوش مصنوعی را هم به کار خواهیم گرفت.
مدیر سایت تکثیر یوز در اسارت ادامه میدهد: ما در ارزیابی صورت گرفته نزدیک به ۱۰۰ مورد اصلاح ساختاری و بیش از ۱۵۰ مورد اصلاح مدیریتی داشتیم. در نتیجه امسال به احتمال زیاد نتیجه میگیریم البته در بلندمدت این وضعیت را بهتر میکنیم.
او میافزاید: اصلیترین تفاوت انجام شده در سیستم مدیریتی، انجام ارزیابیهای روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه رفتار یوز و تغذیه است و بر مبنای نتایج آنها عمل میکنیم.
به گفته شمس دامپزشک مقیم در سایت تکثیر در اسارت یوز وجود ندارد چون به آن نیازی نیست .دکتر پیتر کالدول - دامپزشک اهل آفریقای جنوبی- به پروژه مشاوره میدهد و در صورت نیاز از دامپزشکان معتمد سازمان حفاظت محیط زیست استفاده میکنیم.
او درباره همکاری خود با پروژه یوز آسیایی میگوید: من حدود یک سال است که بدون هیچ درآمدی به عنوان مدیر سایت تکثیر یوز در اسارت فعالیت میکنم. از روز اول قرار بود، دستمزدی بدهند اما ساختاری برای همکاری بخش خصوصی در این زمینه وجود نداشته است. سازمان حفاظت محیط زیست میگوید که چون متخصص مستقل هستی، قراردادی نمیتوانیم با تو ببندیم.