تفاوت عکس ریه سالم و ناسالم؛ آنچه تصاویر رادیولوژی به ما می‌گویند

از رسانه ستاره صبح با شما خواهیم بود تا در رابطه با مهم ترین نکات تفاوت عکس ریه سالم و ناسالم با شما صحبت کنیم، با ما همراه بمانید.

مشخصات عکس ریه سالم

ریه سالم در عکس رادیولوژی دارای ویژگی‌ های مشخص و الگوهای قابل‌ پیش‌بینی است، در ادامه به برخی از مشخصه‌ های عکس ریه سالم اشاره می‌ شود:

1. شفافیت یکنواخت: ریه‌ های سالم در عکس ایکس‌ ری به شکل نواحی نسبتاً تیره دیده می‌شوند. این تیرگی نشانه وجود هوای طبیعی در بافت ریه است.
2. عدم وجود لکه، توده یا سایه غیرطبیعی: ریه سالم نباید شامل نقاط سفید یا سایه‌های توده‌مانند باشد.
3. خطوط برونکوواسکولار طبیعی: در تصاویر سالم، خطوط ریز و شاخه‌شاخه‌ای که مسیر عروق و راه‌های هوایی را نشان می‌دهند، به شکل ظریف و متقارن دیده می‌شوند.
4. دیافراگم شفاف و منحنی: دیافراگم (پرده جداکننده قفسه سینه و شکم) در عکس ریه سالم حالت هلالی شکل دارد و بدون تغییر در ارتفاع یا انحنا دیده می‌شود.
5. عدم افزایش حجم یا تراکم: در ریه سالم، حجم ریه طبیعی است و نشانه‌ای از اتساع بیش‌ازحد یا کاهش حجم دیده نمی‌شود.

عکس ریه ناسالم: الگوها و تغییرات

در ریه‌ های ناسالم، بسته به نوع بیماری یا آسیب، تغییرات مشخصی در عکس‌‌ها دیده می‌شود، این تغییرات ممکن است شامل افزایش یا کاهش شفافیت، وجود توده‌ها، تجمع مایع یا هوا، تغییر شکل آناتومیکی یا فشردگی بافتی باشد. در ادامه برخی از شایع‌ترین تغییرات در ریه ناسالم بررسی می‌شود.

1) ذات‌الریه (پنومونی)

یکی از شایع‌ترین علل عکس‌برداری از ریه، تشخیص پنومونی است. در این بیماری:

1. نواحی سفید (کدورت) به صورت لکه‌ای یا گسترده در یک یا دو لوب ریه دیده می‌شود.
2. تیرگی‌های غیریک‌دست جای شفافیت طبیعی را می‌گیرند.
3. گاهی خطوط برونکوگرام هوایی (Air bronchogram) به‌وضوح دیده می‌شوند.

2) سل ریوی

سل (Tuberculosis) به ویژه در مراحل مزمن، علائم خاصی در عکس ریه دارد:

1. وجود کدورت در بخش فوقانی ریه‌ها.
2. حفره‌های توخالی (Cavitation) ناشی از تخریب بافت.
3. بزرگ شدن غدد لنفاوی و ضخامت پلور.
4. آمفیزم و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)

3) در بیماران مبتلا به آمفیزم یا COPD

1. ریه‌‌ها بیش از حد برافروخته (Hyperinflated) دیده می‌شوند.
2. دیافراگم صاف و پایین آمده است.
3. فضای ریوی بیش از حد شفاف است (به علت افزایش هوا و کاهش بافت).

4) سرطان ریه

تومورها اغلب به شکل سایه یا توده‌هایی با مرز مشخص یا نامشخص در عکس رادیولوژی دیده می‌شوند. گاهی ممکن است علائم همراه مانند:

1. درگیری ناف ریه.
2. تنگی برونش‌ها.
3. تجمع مایع پلور دیده شود.

5) پلورال افیوژن (تجمع مایع در فضای جنب)

در این حالت:

• قسمت پایینی ریه تار و مات دیده می‌شود.
• سطح مایع معمولاً افقی است.
• دیافراگم محو یا بالا رفته دیده می‌شود.

6) پنوموتوراکس (وجود هوا در فضای جنب)

1. کاهش ناگهانی شفافیت طبیعی.
2. دیده شدن خط واضح از دیواره ریه و نبود بافت ریوی در ناحیه مجاور.
3. فشردگی ریه به سمت ناف قفسه سینه.---

مقایسه بصری بین ریه سالم و ناسالم

بسیاری از افراد سؤال می‌کنند که میشه عکس یک ریه سالم و ناسالم و با هم بزارید که ما بتونیم تشخیص بریم؟ در یک مقایسه مستقیم:

ویژگی ریه سالم ریه ناسالم

اهمیت تفسیر تخصصی عکس ریه

اگرچه با پیشرفت هوش مصنوعی و نرم‌افزارهای پردازش تصویر، تحلیل خودکار تصاویر رادیولوژی پیشرفت چشم‌گیری داشته، اما تفسیر نهایی و تشخیص پزشکی هنوز نیازمند نظر رادیولوژیست یا پزشک متخصص است. بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند تصاویر مشابهی ایجاد کنند، و عوامل دیگری مانند سن بیمار، سابقه پزشکی، علائم بالینی و یافته‌های آزمایشگاهی نیز باید در نظر گرفته شوند.

نتیجه‌گیری

عکس‌برداری از قفسه سینه ابزاری حیاتی در تشخیص، پیگیری و ارزیابی درمان بسیاری از بیماری‌های ریوی است. تفاوت‌های بین عکس ریه سالم و ناسالم می‌تواند سرنخ‌هایی حیاتی برای تشخیص بیماری‌هایی چون پنومونی، سرطان ریه، COPD، سل، و دیگر اختلالات تنفسی فراهم کند. آگاهی عمومی از این تفاوت‌ها، به‌ویژه برای افرادی که در معرض ریسک بالاتر قرار دارند (مانند افراد سیگاری، مبتلایان به بیماری‌های مزمن یا دارای سابقه خانوادگی بیماری‌های ریوی)، می‌تواند نقش مؤثری در شناسایی زودهنگام بیماری‌ها داشته باشد، همیشه توصیه می‌شود در صورت داشتن علائم تنفسی پایدار مانند سرفه مزمن، تنگی نفس یا درد قفسه سینه، با پزشک مشورت کرده و در صورت نیاز تصویربرداری تشخیصی انجام دهید. تشخیص زودهنگام، گامی اساسی در درمان موفقیت‌آمیز است.

منابع کمک گرفته شده:

https://www.darmanno.com/service/radiology-at-home/

(رادیولوژی در منزل)

https://www.darmankade.com/blog/chest-x-ray/

(آشنایی مختصر با رادیوگرافی قفسه سینه)

https://www.webmd.com/lung/healthy-lungs-smokers-lungs

(Healthy Lungs vs. Smoker's Lungs: What You Need to Know)