به گزارش شفقنا، یادداشت دهم ابوالفضل فاتح درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را می‌خوانیم:
بسمه تعالی
ترامپ و هریس در بن بست نظرسنجی ها: فردا از هیچ نتیجه‌ای حیرت زده نشویم
انتخابات آمریکا پس از یک سال از نخستین مرحله رقابت ها، به ایستگاه پایانی خود می‌رسد. با همه فراز و فرودها، در روزی که فردای آن انتخابات برگزار می‌شود، همچنان با یکی از مبهم ترین انتخابات تاریخ آمریکا از نظر پیش بینی نتیجه مواجه هستیم.
معمولا آخرین نظرسنجی‌ها روز سوم نوامبر (یک شنبه) منتشر می‌شوند. تا این لحظه بازخوانی نظرسنجی ها، افق مشخصی پیش روی قرار نمی‌دهند و با اما و اگرهای فراوان مواجه هستند. این بار نظرسنجی‌ها به عینه اعتراف کرده‌اند که نمی‌دانند، چه کسی پیروز انتخابات خواهد بود و تنها نقطه اتفاق این نظرسنجی ها، قرار داشتن نتایج در دامنه خطا و در نتیجه برخوردار دانستن هر دو کاندیدا از شانس نزدیک پیروزی است.
شانس های پیروزی ترامپ:
کم انگاری آراء ترامپ / در دو دوره اخیر انتخابات آمریکا، نظرسنجی‌ها در پیش بینی رأی ترامپ، دست پایین داشته‌اند و هر بار ترامپ (چه ۲۰۱۶ که پیروز شده و چه ۲۰۲۰ که بازنده بوده)، رایی بیش از پیش بینی‌ها به دست آورده است. در سال ۲۰۲۰ در اغلب پیشبینی‌ها بایدن بین ۵ تا ۸ درصد در ایالت های کلیدی از ترامپ پیش بود. اما در نتیجه نهایی با رایی میلیمتری در هر ایالت و با اختلاف تنها نیم درصد در جورجیا، آریزونا و کمتر از یک درصد در ویسکانسین از ترامپ پیش افتاد. در پیش بینی رأی ملی نیز بایدن بیش از ۸ درصد از ترامپ پیش بود اما این رقم در نتیجه نهایی تنها ۴ درصد بود.
اگر در انتخابات اخیر، نظرسنجی‌ها خود را تصحیح نکرده و همچنان رأی ترامپ را کمتر از واقعیت پیش بینی کرده باشند، در این صورت با توجه به آن که در نتیجه نهایی بسیاری از ایالت های کلیدی، هریس تنها حدود یک درصد یا کمتر از یک درصد پیشتاز است، و در سطح ملی نیز پیشتازی او کمتر از یک درصد است، باید منتظر پیروزی ترامپ بود.
پیش بینی متوسط مؤسسات نظرسنجی / وبگاه «فایو ترتی ایت» که متوسط بیش از پانصد نظرسنجی را منتشر می‌کند و در انتخابات ۲۰۲۰ حامی بایدن نیز بوده و نتیجه آن انتخابات را درست پیش بینی کرده بود، همچنان شانس ترامپ را در روز دوشنبه، ۵۴ به ۴۶ بیش از هریس می‌داند که قابل توجه است. و احتمال کمتر از یک در صد به تساوی می‌دهد.
شرط بندی‌ها / چنان که قبلا بیان شد، شرط بندی‌ها بخشی از رفتار بازار به انتخاباتند. در شرط بندی‌ها هم به رغم تغییرات، همچنان شانس ترامپ بیش از هریس دانسته شده است و پس از تنزل شدید ترامپ در روز یک شنبه در روز دوشنبه قدری بهبود پیدا کرد.
رای شرمگین / ترامپ شخصیت موجهی در نزد طبقه تحصیل کرده محسوب نمی‌شود و بسیاری از آراء او از سفیدهای فاقد مدرک دانشگاهی است. اگر کسانی بخواهند از تحصیل کردگان یا رنگین پوستان به او رأی دهند، ممکن است، رأی خود را پنهان سازند یا در نظرسنجی‌ها ابراز نکنند.
خشم پنهان / ترامپ باخت خود را در انتخابات قبلی ناشی از دستکاری آراء می‌داند. هواداران متعصبی دارد که از باخت او خشمگینند، انگیزه بسیاری برای ورود به انتخابات و رأی حداکثری دارند. این که تا چه اندازه نظرسنجی‌ها آنها را دیده باشند، مشخص نیست. همچنین معلوم نیست انگیزه طرفداران هریس در سطح طرفدران ترامپ باشد.
انتقام از دموکرات ها/ دموکرات ها، در قبال موضوعاتی نظیر غزه، با حمایت از طبقات ضعیف سیاست و رفتاری دوگانه داشته‌اند. ممکن است برخی افراد مردد، در انتقام از بی عملی دموکرات ها، نهایتا به ترامپ رأی داده و نهایتا وزن رأی او را افزایش دهند.
ایلان ماسک‌ها / ابرسرمایه‌دارانی چون ایلان ماسک با در اختیار داشتن نبض رسانه‌ای چون «ایکس» و هزینه های بسیار سنگین و قرعه کشی های میلیون دلاری مداخله‌ای در انتخابات دارد که بی سابقه است و از سوی منتقدان به نوعی خرید یا اغوا و جهت دادن به آراء متهم شده است. در این حال احتمال تأثیر آن را بر برخی افراد در افزایش وزن رأی ترامپ نباید کم شمرد. برخی بر این باورند که این حضور برنامه آمریکا برای نظم جدید جهانی است که در آن تجاری سازی سیاسی و ابر سرمایه‌داران محوریت اصلی را خواهند داشت و اصلا ترامپ گزینه دولت پنهان آمریکا است.
شانس های پیروزی هریس:
پیشتازی ملی / چنان که وبگاه «فایو ترتی ایت» نشان می‌دهد، در سطح ملی هریس نزدیک یک درصد پیش است، این عدد طبق مؤسسه یوگاو ۲ درصد و طبق مؤسسه دیلی تلگراف نیم درصد است. البته پیشتازی در سطح ملی تضمین کننده نیست و تاکنون پنج بار کاندیدای پیشتاز در سطح ملی در نتیجه نهایی بازنده بوده است.
نظرسنجی گالوپ / در نظرسنجی مؤسسعه معتبر گالوپ، ۳۲ درصد به دموکرات‌ها و ۲۹ درصد به جمهوری خواهان گرایش و ۳۷ درصد دیدگاه مستقل داشته‌اند. این نظرسنجی در سطح ملی است اما اگر در ایالت های کلیدی هم قابل تطبیق باشد،آنگاه به نفع رهیس تفسیر می‌شود.
آراء الکترال / اما در سطح الکترال که مهم تر است، طبق آخرین نظرسنجی سی ینا / نیویورک تایمز، هریس را در ایالت های کلیدی جورجیا (۱+)، نوادا (۳+)، کارولینای شمالی (۲+) و ویسکانسین (۲+) پیشتاز می‌داند و پیشتازی ترامپ تنها در آریزونا (۴+) است. طبق این نظرسنجی در ایالت های پنسلوانیا و میشگیان نیز هر دو کاندیدا شانه به شانه‌اند.
در نظر سنجی واشینگتن پست که متوسط نظرسنجی های معتبر است، هریس در نوادا (۱+)، ویسکانسین (۲+)، میشیگان (۲+) و پنسیلوانیا (۱+) از ترامپ پیش است و ترامپ در آریزونا (۲+)، جورجیا (۲+) و کارولینای شمالی (۱+) از هریس پیش است. مؤسسه یو گاو، هریس را در کارولینای شمالی نیز (۲+) پیش می‌داند. اگر این نتایج همین گونه باشد، همچنین با توجه به موارد بعد، آنگاه احتمال شانس پیروزی هریس پر رنگ خواهد بود.
آراء سنا / تمام این نظرسنجی‌ها در دامنه خطا هستند و تضمینی ندارند. اما وضعیت آراء مجلس «سنا» که همزمان در پنج ایالت کلیدی آریزونا، نوادا، میشیگان، کارولینای شمالی و ویسکانسین برگزار می‌شوند، طبق آخرین نظرسنجی سی ینا / نیویورک تایمز بلا استثناء، کاندیداهای دموکرات‌ها را پیشتاز نشان می‌دهد که به نوعی می‌تواند معنی بخش آراء هریس در این ایالت‌ها نیز باشد.
نظرسنجی آیووا / چنان که دیروز مطرح شد، در یک نظرسنجی غیر منتظره در آیووا نیز، هریس ۳ درصد از ترامپ پیش افتاده در حالی که ماه قبل ۴ درصد عقب بوده است. اگر این نظرسنجی‌ها صحت داشته باشد، می‌تواند به ایالت های کلیدی دیگر که هریس پیشتاز است اعتبار بخشی کند. به شرط آن که نظرسنجی‌ها از انتخابات قبلی، اشکالات خود را تصحیح کرده باشند.
تحول در بازار شرطبندی / پس از انتشار همین نظرسنجی بود که بازار شرطبندی بر روی انتخابات با تحول جدی مواجه شد. به طور مثال درحالی که تا دو روز پیش مؤسسه مشهور «کشی» برای پیروزی ترامپ ۶۴ درصد شانس قائل بود، این رقم روز دوشنبه به حدود ۵۲ درصد تنزل کرد. اما در مقابل، شانس خانم هریس به سرعت از ۳۵ درصد به ۴۹ درصد افزایش یافت.
آراء زنان و موضوع سقط جنین/ تاکنون حدود ۸۰ میلیون تن در رأی دهی زودهنگام شرکت کرده‌اند. از این تعداد، حدود ده درصد پیشتازی زنان دیده می‌شود. اگر این روند در روز انتخابات تداوم پیدا کند، با توجه به آن که طبق نظرسنجی ایپسوس، ۵۶ درصد زنان به هریس رأی می‌دهند، شانس هریس افزایش خواهد یافت. برداشت نه چندان مثبت زنان از شخصیت ترامپ که مشهور به ضد زن شده است و دیدگاه لیبرال هریس درخصوص سقط جنین، و رنگ پوست او موجب جلب نظر زنان به هریس به ویژه در نزد زنان سیاه، زنان تحصیل کرده و زنان جوان شده است.
روندها و دولت پنهان/ هریس به سیستم رسمی آمریکا نزدیکتر است و ترامپ ضد ساختارهای داخلی و بین‌المللی محسوب می‌شود و شرایط داخلی و بین‌المللی، آماده تنشهایی بیش از آنچه جاری است نخواهد بود. این دیدگاه وجود دارد که دولت پنهان آمریکا نهایتا او را بر ترامپ ترجیح خواهد داد. راهی برای اثبات یا رد این دیدگاه وجود ندارد، اما تصور بر این است که حداقل در شرایط برابر، احتمالا هریس بر ترامپ ترجیح داده خواهد شد.
میلی متری بودن رقابت آیا به معنی نزدیک بودن الکترال است؟
میلی متری بودن رقابت صرفا به معنی نزدیک بودن آراء دو کاندیدا در ایالت های کلیدی است و لزوما به معنی نزدیک بودن سرجمع آراء فردی و یا سرجمع نهایی آراء الکترال نیست. چرا که اگر کاندیدایی در یک ایالت کلیدی ولو با چند هزار رأی پیروز شود، کل آراء آن ایالت را بدست خواهد آورد. مثلا در انتخابات ۲۰۲۰ بایدن تنها با اختلاف پنج هزار رأی در ایالت جورجیا انتخابات را برد و همه ۱۶ رأی الکترال آن را بدست آورد و یا در ایالت آریزونا با همین میزان همه ۱۱ رأی الکترال آن را کسب کرد و نهایتا بایدن با ۳۰۶ رأی الکترال در برابر ۲۳۲ رأی الکترال ترامپ برنده شد، یا در انتخابات ۲۰۱۶ ترامپ در برابر هیلاری کلینتون، ۳۰۶ رأی الکترال کسب کرد. در یکی از نزدیک ترین انتخابات تاریخ آمریکا در سال ۲۰۰۰، جورج بوش پسر با ۲۷۱ رأی در برابر «الگور» با ۲۶۶ رأی الکترال برنده انتخابات اعلام شد. جالب آنکه جورج بوش در ایالت فلوریدا تنها با حدود ۵۰۰ رأی بیش از الگور، همه ۳۰ رأی الکترال فلوریدا را کسب کرد و با رأی دادگاه برنده اعلام شد.
از این روی در نتیجه نهایی انتخابات نزدیک، ممکن است در رقابتی میلی متری در ایالت های کلیدی، یک کاندیدا، آراء یک ایالت یا چند ایالت کلیدی را کسب و مجموعا بین ۲۷۰ تا حدود ۳۲۰ و یا حتی بیش از این رأی الکترال بدست آورد. اما در نمونه‌ای از رقابت های یک سویه نظیر ۲۰۰۸، کاندیدایی چون اوباما با ۳۶۵ در برابر تنها ۱۷۳ رأی جان مک کین برنده شد.
شرایط استثنایی سنا و کنگره؛
همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات سنا و کنگره در برخی ایالت های برگزار می‌شود. نظیر انتخابات ریاست جمهوری، نظرسنجی‌ها در انتخابات کنگره و سنا وحدت نظر ندارند. برخی کنگره را برای دموکرات‌ها و سنا را برای جمهوری خواهان دانسته‌اند. و برخی هر دو مجلس را در یک سو قرار داده‌اند. اگر ٰدر یکی از احتمالات، رئیس‌جمهور، سنا و کنگره هر سه در یک سو واقع شود، از اتفاقاتی است که می‌تواند تأثیرات بلند مدتی بر آینده آمریکا چه در تغییرات قوانین و چه در انتخاب اعضای دادگاه عالی و … به طور کلی دموکراسی آمریکایی بگذارد.
جمع بندی:
در یادداشت های ده گانه تلاش شد، روند انتخابات آمریکا گام به گام ارزیابی و تحلیل شود. از ابتدا مشخص بود که با انتخاباتی فشرده مواجه هستیم که عدم قطعیت شاخصه آن است. متأسفانه، نظرسنجی‌ها کمکی به شفافیت نتیجه نکرد و همچنان بر این عدم قطعیت تصریح دارد. فاکس نیوز نزدیک به ترامپ و نیویورک تایمز نزدیک به هریس در آخرین جمع بندی خود تا لحظه نگاشتن این یادداشت، نتایج نظرسنجی‌ها را بیش از آن نزدیک دانستند که بتوان بر اساس آن برنده‌ای اعلام کرد. سی ان ان نیز بر بسیار نزدیک بودن رقابت در ایالت های کلیدی تاکید دارد. نشریه «اکونومیست» نیز در این چند روز چندین بار شانس ترامپ و هریس را جابه‌جا کرد و در آخرین جمع بندی تا ظهر دو شنبه، شانس پیروزی ترامپ و هریس را ۵۰ به ۵۰ با احتمال بیشتر هریس دانسته است. نت سیلور تحلیل گر ارشد هم که پیشتر ترامپ را برنده حتمی انتخابات می‌دانست، در شامگاه گذشته، نظر خود را تغییر داده و انتخابات را یک رقابت بسیار نزدیک و غیر قابل پیش بینی با اندکی شانس بیشتر ترامپ (پنجاه و یک و نیم درصد) درصد در برابر ۴۹ درصد برای هریس دانست.
در یک سو ترامپ است که هر نتیجه‌ای غیر از برد خود را تقلب می‌داند و در سوی دیگر هریس، که رقیب خود را فاشیست و عین تباهی می‌نامد. بیشتر احتمال می‌رود که جامعه قطبی شده آمریکا، در معرض عبور از یکی از گردنه های خطرناک، پرتنش و پیش بینی ناپذیر قرار گرفته باشد. شکاف‌ها تا آنجاست که « آلن لیچمن» مورخ مشهور می‌گوید خود و خانواده اش صرفا به دلیل پیشگویی برد احتمالی هریس مورد تهدید جانی قرار گرفته‌اند. او می‌گوید اگر ترامپ برنده شود، دموکراسی به سرنوشت دیگری مبتلا خواهد شد.
در هر صورت با هر نتیجه‌ای، این پیش بینی وجود دارد که تردید و تأخیر در نتایج و بحران سیاسی یا خیابانی از نتایج این انتخابات خواهد بود و تعجبی ندارد اگر کار ایالتهایی یا کل انتخابات به دادگاه کشیده شود.
از اشکالات نظرسنجی های آمریکا آن است که، میزان مشارکت در انتخابات را اعلام نمی‌کنند. آمریکا نظیر بسیاری از کشورها اگر مشارکت بالاتر باشد، شانس دموکرات‌ها و اگر پایین باشد شانس محافظه کاران (اینجا جمهوری خواهان) بیشتر خواهد بود. متأسفانه، به دلیل ندانستن میزان مشارکت، ارزیابی از نتیجه احتمالی دشوارتر شده است. نهایتا، نگارنده با توجه به روندها و ابهام عمیق نظرسنجی های در دسترس، شکیبایی را برپیشگویی ترجیح داده و با توجه به واقعیت های این انتخابات تا این لحظه، از هیچ نتیجه‌ای اعم از برد نزدیک یا با فاصله ترامپ و یا برد نزدیک و یا با فاصله هریس حیرت زده نخواهد شد. مگر آن که تحولاتی آنی منجر به وضوح شرایط شود.
اگر تغییر عمده‌ای تا زمان برگزاری انتخابات در روز سه شنبه پدید آمد، با مخاطبان محترم در میان گذاشته خواهد شد ان شاء الله.
والسلام
ابوالفضل فاتح
۱۴ آبان ۱۴۰۳
منبع روزنامه اعتماد