گروه سیاسی: شب گذشته سومین دور مناظره بین کاندیداها با موضوع فرهنگی برگزار شد. در این مناظره پزشکیان، پورمحمدی با روش های قهرآمیز که در دعواهای گذشته برای باحجاب کردن زنان صورت گرفته و هزینه فراوانی صرف آن شده است مخالفت کردند. پزشکیان گفت: با صدای بلند با کسانی که با زنان و دختران برخورد می‌کنند مخالف هستم و با هرگونه زور برای انسان یا زنان نیز مخالف هستم. همانطور که در گذشته با زور نتوانستند چادر را از سر زنان بردارند حالا هم نمی‌توانند با زور زنان را باحجاب کنند.
پورمحمدی پا را فراتر نهاد و گفت: اگر رئیس‌جمهور شوم لایحه عفاف و حجاب را پس خواهم گرفت. نکته قابل تأمل اینکه قاضی زاده هاشمی، زاکانی و جلیلی که پیش از این از مدافعان سرسخت لایحه عفا و حجاب بودند در مناظره شب گذشته از کنار آن گذشتند. گزیده‌ای از آنچه در این مناظره گفته شد در ادامه می‌آید:
پورمحمدی: ما هنوز زنان را باور نداریم
حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی پورمحمدی در فرصت ۴ دقیقه اول بخش اول سخنان خود، اظهار کرد: امام خمینی (ره) صفحه جدیدی در تاریخ ایران با حضور زنان رقم زدند. امام راحل زنان را به همه عرصه‌های جتماعی وارد کرد و انقلاب و جنگ را با حضور زنان سامان داد.
وی افزود: سه دیدگاه درباره حضور زنان در عرصه اجتماعی وجود دارد. یک دیدگاه حضور ابزاری، نمایشی، برای جذابیت، لجام گسیخته است که زنان ما آن را نمی‌پذیرند و آن را طرد کرده‌اند. دیدگاه دیگر حضور حداقلی، به ضرورت و اضطرار است که اگر فرصتی برای کنار گذاشتن زن مان فراهم شود از آن استفاده می‌شود. یک نگاه امام که حضور واقعی، جدی و تأثیرگذار، باوقار و حفظ شئونات است و سبک زندگی طراز اسلام و نظام اسلامی است.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: در جمهوری اسلامی زنان پیشرفت‌های بسیار زیادی داشتند اما به جایگاه واقعی خود رسیده‌اند؟ مجلس شورای اسلامی می‌خواهد برای همه جامعه تصمیم بگیرد. آیا سهم زنان در مجلس باید ۱۵-۱۴ نفر باشد؟ این همه زن شایسته، متخصص، فرهیخته، فعال و مبتکر داریم و نباید برای خود تصمیم بگیرند؟ هنوز به زنان اعتماد نداشته و آنها را باور نداریم. انتظار داریم آنها ما را قبول داشته باشند و سبک زندگی ما را بپذیرند و به حوزه‌های دیگر سوق پیدا نکنند؟ دیگران دارند کعبه آمال جوانان و زنان ما را در هالیوود، بالیوود و نتفلیکس تعیین می‌کنند؟ برنامه‌ای ندرایم؟ سبک زندگی ما را آنها باید تعیین کنند؟
پورمحمدی خاطرنشان کرد: فرهنگ زنان عقلانیت، عاطفه و لطافت و رضایت و انتخاب است، اما عده‌ای زبان اعتماد و رضایت را با زبان تهدید و باتوم اشتباه گرفته‌اند. اگر زبان فرهنگ جای خود را به زبان باتوم بدهد، جوابش فحش، ناسزا و درشت‌گویی است. نمی‌شود با خشونت و تحمیل با زن رفتار کرد. برادر عزیزم شهید سلیمانی گفت این دختران و پسران، فرزندان ما هستند. من پورمحمدی که در دوره‌ای ناچار بودم بخاطر مسئولیت‌های خشن و تلخ، اشدا علی الکفار باشم، امروز می‌گویم بر زنان و جوانانمان باید رحماء بینهم باشیم و در برابر آنها ذلیل باشیم و خاکسار باشیم، چنانچه برادر شهیدمان شهید رئیسی این چنین با مردم عمل کرد و پاسخ شایسته را دریافت کرد؛ درود بر او.
قالیباف: عدالت جنسیتی در اولویت کار ما است
محمدباقر قالیباف در بخش «انسجام اجتماعی با حکمرانی فرهنگی» گفت: بدون شک خانواده مهم‌ترین جایی است که باید مورد توجه دولت‌ها باشد و ما به آن توجه داریم. وی تاکید کرد: اگر ایران قوی می‌خواهیم به خانواده قوی احتیاج داریم؛ اگر خانواده عنصر و سلول اصلی جامعه ما است زن محور این حرکت در خانواده است. قالیباف بیان کرد: نگاه برابر جنسیتی را قبول نداریم اما عدالت جنسیتی در اولویت کار ما است.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اهمیت نقش زنان گفت: امروز در خانواده زن به عنوان مادر، همسر و تربیت کننده فرزندان و مادرخرج در خانه است؛ زنان جبران همه کاستی‌ها و بی‌تدبیری، اشکال و مشکلات اقتصادی از سطح ملی تا خانواده را انجام می‌دهد.
وی با بیان اینکه «مادر غم‌خوار خانواده است»، افزود: مادر داده شغل و زندگی و مشکلات فرزندانش را دارد حتی بعد از آن که فرزندش ازدواج کند. قالیباف ادامه داد: انقلاب، امام(ره) و شهدا این فرصت را فراهم کرد که خانم‌ها در اجتماع حضور پیدا کنند. وی بیان کرد: قول می‌دهم در دولت «خدمت و پیشرفت» زنان را در دوراهی «زن خانه دار» باشد یا اینکه در جامعه حضور پیدا کند؛ بدون شک باید زمینه حضور هر دو را برای زنان فراهم کرده تا خودشان انتخاب کنند. قالیباف با بیان اینکه «عنصر فرهنگ، زنانه ترین عنصر است»، گفت: در نشست‌ها و جلسه‌ها برای تصمیم‌گیری پیرامون موضوعات مروبط به زنان، ما مردان دور میز نشسته و بعضا بدون حضور آنها تصمیم‌گیری می‌کنیم. وی با اشاره به نقش زنان در دوران کرونا گفت: در آن دوران، زنان در خانواده پرستار، مسئول اقتصاد و معلم بچه‌ها بودند؛ زن پیشران پیشرفت ایران عزیز ما است.
پزشکیان: امروز برخورد ما در جامعه با قشر زنان، اخلاقی نیست
مسعود پزشکیان در فرصت ۴ دقیقه اول بخش اول سخنان خود با اشاره به نقطه نظرات سایر نامزدها درباره جایگاه زنان در کشور گفت: اینگونه که ما می‌گوییم باید وضع خیلی خوب می‌شد، اما نمی‌دانم چگونه شد که اوضاع زن و دختر در جامعه به این شکل درآمد. به تصور من قدم اول از مدرسه و مهد کودک شروع می‌شود و ما باید از این مرحله کار را آغاز کنیم و نگاه برابر و توانمندی‌های این عزیزان را از مدارس و مهد کودک‌ها آموزش دهیم.
وی افزود: ریشه مسائلی که درباره زنان مطرح می‌شود، در مدرسه است و چنانچه در مدارس آموزش‌های لازم ارائه شود، دیگر این تنش‌های و مشکلات اجتماعی به وجود نمی‌آید.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به فقدان همسرش در ۳۲ سال پیش اظهار کرد: من و همسرم چهار فرزند داشتیم و هر دو همزمان درس می‌خواندیم؛ یک شب من کشیک بودم او از فرزندان‌مان نگهداری می‌کرد و شب دیگر من بچه‌ها را نگه می‌داشتم و او کشیک می‌داد و ما با هم بالا آمدیم و می‌توانستیم با هم کارهای خود را انجام دهیم و در ابتدا نیز این نگاه وجود داشت.
پزشکیان عنوان کرد: وقتی در خیابان‌ها برخوردهایی را که با دختران و زنان اتفاق می‌افتد، می‌بینیم، زمانی که نسبت به این رفتارها اعتراض می‌کنیم و گاهاً نیز پرونده‌هایی برای ما درست می‌کنند؛ واقعیت این است که این بچه‌ها، دختران و خانم‌ها را ما تربیت کرده‌ایم نه بیگانگان؛ به جای اینکه خودمان را نقد کنیم که چرا این اتفاق افتاده است، در بیرون برخوردهایی با دختران می‌کنیم که نمی‌توان پذیرفت چنین برخوردهایی می‌تواند مشکل را حل کند. اگر می‌خواهیم مشکل را حل کنیم باید برگردیم و ببینیم چه کرده‌ایم که این اتفاقات افتاده است. وی با انتقاد از معطل ماندن رسیدگی به لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار، گفت: خیلی وقت است که لایحه تأمین امنیت زنان و جلوگیری از خشونت علیه زنان در مجلس مانده است و ما هنوز نتوانستیم موضوع خشونت علیه زنان را حل کنیم. ما همچنان نتوانستیم جایگاه زنان را درست کنیم اما الان که اوضاع خوب است می‌گوییم که ما به زنان احترام می‌گذاریم در حالی که احترام باید در عمل و در واقعیت اجتماعی صورت بگیرد. نامزد انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: وقتی حقوق زنان را در جامعه نادیده می‌گیرند، باید حداقل صدای‌مان بلند شود و بگوییم که چرا دارید این کارها را می‌کنید؛ خداوند به رسول خدا(ص) می‌گوید که اگر با اخلاق بد با مردم رفتار می‌کردی آنها دور تو جمع نمی‌شدند. امروز برخورد ما در جامعه با این قشر اخلاقی نیست و در تئوری نیز هرچه بگوییم آنی نیست که در عمل باید باشد.
پزشکیان با تاکید بر اینکه این نگاه ماست که باید اصلاح شود و نهایتاً نیز باید بازگردیم و ببینیم که چگونه در مدرسه، محله و مسجد این‌ها را چگونه آموزش دادیم که به اینجا رسیده‌اند، اظهار کرد: سبک زندگی را از مدارس می‌توان تغییر داد، اما مدارس ما از سویی به این دلیل که معلمان بازآموزی ندارند و حقوق آنها کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد و از سوی دیگر میان مقاطع مختلف از نظر آموزش تبعیض وجود دارند و این تبعیض باعث می‌شود که افرادی را تربیت کنیم که وقتی به جامعه می‌روند عقده‌ای می‌شوند و با هم می‌جنگند و نمی‌توانند با یکدیگر حرف بزنند و کنار یکدیگر بنشینند. ریشه این مسئله در مدارس است و اگر ما می‌خواهیم این مسائل درست شود باید به صورت ریشه‌ای به آنها بپردازیم و رفتار و نگاه خود را تغییر دهیم و در عمل و واقعیت با آنها برخورد کنیم؛ چرا که سخن از تئوری کار ساده‌ای است.
جلیلی: بسیاری از موفقیت‌های پس از انقلاب را مرهون زنان هستیم
سعید جلیلی در با موضوع فرهنگی -انسجام اجتماعی با حکمرانی فرهنگی- اظهار کرد: بسیاری از موفقیت‌های ما در پس از انقلاب و در طول تاریخش، مرهون زنان و نقش‌آفرینی که زن مسلمان در عرصه‌های مختلف داشته است.
وی افزود: در همین چند سال اخیر که دیدید دشمنان روی موضوع زن در ایران متمرکز شدند به چه دلیل بود؟ آیا این نقطه ضعف در کشور، فرهنگ و انقلاب ما بود یا یک نقطه قوت؟ معتقدم دلیلی که آنان روی این موضوع آنقدر متمرکز شدند این است که می‌دانند این یک نقطه قوت انقلاب اسلامی و مردم ایران است که با آن می‌تواند توانمندی و قدرت خود را به رخ بکشد. کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری یادآور شد: از آن طرف تمدن غرب که در همین امروز در موضوع زن به بن‌بست رسیده است و با چالش‌های جدی در این زمینه روبه‌روست، که آنان را به این بن‌بست رسانده است. جلیلی تصریح کرد: همین کسانی که امروز دربرابر کشتار ده‌ها هزار زن در غزه و فلسطین سکوت می‌کنند و بلکه با قاتلان عکس یادگاری می‌گیرند، یکباره در موضوع زن در ایران بسیار فعال می‌شوند. از آقای مکرون تا آقای بایدن؛ چرا؟ چون شاهد هستند که اگر کشور ما چه در عرصه مقاومت و چه در عرصه پیشرفت موفق شده است به این دلیل بوده است که باقدرت یک الگوی جدید وارد صحنه کرده که مدلی به جهان نشان داده که آنان را متحیر کرده است. وی افزود: آن چیزی که خیلی زنان ما از آن نگران هستند این است که چرا این نقش و موقعیت زن و نقش‌آفرینی او سانسور می‌شود؟ چرا دیده نمی‌شود؟ ما امروز در کشورمان موفقیت‌های بسیار بزرگ داریم.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفت: امروز زن در عرصه مختلف باحجاب و با عفت و باحیا یک نمونه دقیق و موثر را به جهان نشان می‌دهد.
قاضی‌زاده هاشمی: دغدغه زنان حجاب نیست، دغدغه آنان تبعیض در فرصت هاست
قاضی‌زاده هاشمی در فرصت ۴ دقیقه اول بخش اول سخنان خود با تسلیت شهادت دختر کاپشن صورتی اظهار کرد: خانواده واحد بنیادین جامعه ایرانی است. ایران مهد خانواده محوری است و زن ستون خانواده است. مردان ایرانی با بند بند وجود خود متوجه این موضوع هستند. برخوردهای شعاری و سیاسی به نگاه زن در انتخابات وجهه سیاسی دارد و سوءاستفاده انتخاباتی است. زن بزرگترین سرمایه اجتماعی ما است. هیچوقت در تاریخ نگاه ابزاری و جنسی به زنان نداشته‌ایم برخلاف جامعه غرب. در دو سال گذشته در ایتالیا خانوم ملونی با شعارهای توجه به زنان و خانواده پیروز شد.
وی ادامه داد: امروز باید میدان دار حمایت از خانواده در جامعه باشیم. یعنی کاری که شهید رئیسی در سازمان ملل انجام داد و باید با جنبش های خانواده محور جهان ارتباط برقرار کنیم و ائتلاف تشکیل دهیم. باید مراقب باشیم ادبیات غلط ما را اسیر نکند. زن یک فرصت و پیشران و روش حل مسائل است. دغدغه زنان حجاب نیست. بلکه دغدغه آنان تبعیض در فرصت هاست؛ حق هم دارند.
زاکانی: مواجهه با بی‌حجابان جز از طریق مواجهه قانونی میسر نیست
علیرضا زاکانی با به تشریح دیدگاه‌های اجتماعی - فرهنگی‌اش پرداخت و با تسلیت سالگرد شهید مصطفی چمران و تبریک ولادت امام هادی (ع)، گفت: دولت خدمت اساس کارش را اجرای قانون اساسی گذاشته است. بسیاری از حرف‌هایی که زده می‌شود، شعار است اما اسلام،زن و دختر را فرصت می‌داند نه مسئله.
وی از دو بسته در حوزه اجتماعی فرهنگی سخن گفت و افزود: رفاه را ناظر بر یارانه‌ها، معیشت، اشتغال، مسکن و ازدواج تنظیم کرده‌ایم. افزایش جمعیت با محوریت خانواده دومین برنامه‌ام است. در نظام اسلامی خانواده یک سلول کنش‌مند است که دیگران را هم به کنش می‌کشاند. در بسته رفاه مشکلات و گره زندگی مردم باز می‌شود. نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: اقدامات اساسی را در بسته دوم نیز انجام می‌دهیم تا دغدغه مردم رفع شود. ارتقاء آزادی و امنیت و حجاب اجتماعی رکن سوم برنامه‌ام است. باید از کلی‌گویی و انتشار سخنان دیگران پرهیز کنیم. امام حریم خصوصی و عمومی جامعه را مشخص کرده‌اند و تاکید کرده‌اند هیچ کس حق ندارد در حریم خصوصی افراد دخالت کند. در حریم خصوصی برخی دنبال چه می‌گردند؟ وی ادامه داد: حجاب هم شرعی و قانونی است اما نوع مواجهه با بی‌حجابان جز از طریق احترام و مواجهه قانونی میسر نیست.
پزشکیان:قطعاً با زور نخواهیم توانست حجاب را بر سر زنان بپوشانیم
پزشکیان در فرصت ۴ دقیقه دوم بخش اول این مناظره که به بیان دیدگاه‌ها و همچنین اظهار نظر درباره برنامه‌های سایر نامزدها اختصاص داشت، در واکنش به اظهارات سایر نامزدها عنوان کرد: فکر کنم وضع خوب است اما نمی‌دانیم چه اتفاقی می‌افتد که نارضایتی در جامعه وجود دارد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه من از نظر اعتقادی با هرگونه زورگویی یا برخورد خشن با هر انسانی مخالفم، گفت: چرا نسبت به برخوردهایی که در خیابان می‌شود یا اینکه خودروهای سواری توقیف می‌شود یا آنچه که در فضای مجازی به وجود می‌آید، اعتراض نکردیم؟ چرا کاری نکردیم که روند تغییر کند؟
پزشکیان با بیان اینکه «در اینکه خانواده باید تحکیم شود شکی نیست»، اظهار کرد: همه خانواده من اعم از عروس‌ها و خواهرانم با حجاب از نوع چادری هستند اما سؤال این است که با این روند اگر کسی در بیرون نخواهد چنین پوششی داشته باشد باید با او برخورد کنیم؟ ما که نتوانسته‌ایم تا این سن آنها را هدایت کنیم و هزینه‌های زیادی نیز بابت مراکز تربیتی دینی و مذهبی صرف کرده‌ایم، اما هدف محقق نشده است، آیا تصور می‌کنیم با روش‌هایی که انتخاب کرده‌ایم می‌توانیم آنها را درست کنیم؟ آیا تصور می‌کنیم که برخورد کردن و گرفتن درست کردن است ؟آدم از اینکه برخی رفتارها را می‌بیند، خجالت می‌کشد.
وی افزود: ما باید نگاه‌مان را نسبت به زنان و اینکه به دلیل جنسیت در رتبه ۲ قرار دارند و برای خانواده آفریده شده‌اند تغییر دهیم؛ زنان در اقتصاد، صنعت، علم و کارایی همراه مردان هستند و باید این جایگاه را در پست‌ها، مقامات به آنها بدهیم و عملاً نیز این موضوع را ثابت کنیم؛ الان که زمان رأی گیری است همه می‌گوییم که ما فلان کارها را می‌کنیم، اما باید در عمل این موضوع را ثابت کنیم؛ در رابطه با خیلی از مسائل قصور داریم و باید نوع رفتارمان را تغییر دهیم به جای اینکه برخورد خشن بکنیم باید آسیب شناسی انجام دهیم که چرا دختران و زنان ما به این شکل در آمدند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار کرد: بعد از فوت همسرم برای اینکه بتوانم دخترم را هدایت کنم، بسیاری از اوقات در بحث با او کوتاه می‌آمدم؛ چراکه اگر می‌خواستم با زور و تحکیم با او رفتار کنم، اینی نمی‌شد که الان شده است؛ مجبور بودم با او کنار بیایم، بپذیرم و با او صحبت کنم. بدون گفت‌وگو و قانع کردن کار پیش نمی‌رود.
پزشکیان با تاکید بر اینکه با زور، دستور و قانون نمی‌شود رفتار را عوض کنیم، عنوان کرد: همانطور که در گذشته نتوانستند با زور حجاب را از سر زنان ما بردارند، قطعاً ما با زور نخواهیم توانست حجاب را بر سر زنان بپوشانیم مگر اینکه رفتارمان را در آغاز مهد کودک و مدرسه و دانشگاه با رفتار تربیتی اصلاح کنیم و این کار نیز به سادگی نیست؛ نباید در مدرسه و دانشگاه افرادی را قرار داد که از نظر تربیتی و آموزشی علمش را ندارند و رفتارشان درست نیست و با دانشجو و محصل تحکیمی رفتار می‌کنند، به آنها حکم اخراج می‌دهند یا آنها را تعلیق می‌کنند؛ در این شرایط نمی‌توان انتظار داشته باشیم آنها ما را بپذیرند. با نوع رفتاری که داریم در حال عقده‌ای کردن دختران و جوانان هستیم؛ ما حق نداریم در خصوص حقوق شهروندی به دانشجویان، دختران و خانم‌ها زور بگویم.
جلیلی: حجاب لباس حضور اجتماعی زن است تا حریم خانواده حفظ و تقویت شود
جلیلی در ۴ دقیه دوم بخش اول این مناظره گفت: نباید اجازه داد نقش پرشکوه زنان ایران در عرصه‌های مختلف سانسور شود. درباره اهمیت نقش زنان در پیشرفت کشور صحبت کردم . الان سؤال این است که وظیفه دولت و رئیس‌جمهور اینجا چیست؟ زن، همه زنان ایران هستند و باید برای آن تعریف داشته باشیم. چرا نقش زنان خانه‌دار دیده نمی‌شود؟ وی ادامه داد: زنان خانه‌دار با ایجاد محیط امن و آرام در خانه، جوانانی تربیت کرده‌اند که موجب پیشرفت کشور شده و از سویی مانع آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، خودکشس و افسردگی شده‌اند و این‌ها مرهون ایفای نقش زنان در خانواده هستند. دولت اگر این نتیجه را می‌خواست با کارمندان خود انجام دهد، چقدر باید کارمند استخدام می‌کرد؟ آیا ایفای این نقش جای دیده شدن، تقدیر و پشتیبانی دارد یا ندارد؟ خیلی از هزینه‌هایی که به اسم مقابله با آسیب های اجتماعی یا در جهت پرورش جوانان انجام دهیم و هزینه‌هایی که به دستگاه دیوان سالاری تخصیص داده می‌شود، خروجی آن خیلی کم یا صفر است این همه مادران توانسته‌اند این نتایج خوب را به ارمغان بیاورند و باید این هزینه اینجا انجام شود که ما برای ان برنامه داریم.