مسئلهای که رهبری و رئیسجمهور بدان تاکید کردهاند. سید ابراهیم رئیسی در جلسهای که پیش از سال نو با رسانهها داشت گفت که رسانهها به دو دسته امید آفرین و امید سوز تقسیم بندی میشوند. اما در ابتدای سال افزایش قیمت ارز و سکه باعث شد که امید به بهبود شرایط اقتصادی لطمه ببیند. پرسش از رئیسجمهور این است که در چنین شرایطی چگونه میتوان امید داشت تا مشارکت اقتصادی در تولید رقم بخورد. در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتوگویی با مجید ابهری رفتارشناس اجتماعی انجام داده که در ادامه میخوانید:
به نظر شما چگونه میتوان در ابتدای سال امید آفرینی کرد آیا زمانی که قیمت سکه و ارز بالا میرود امکان امید آفرینی وجود دارد یا خیر؟
از نگاه آسیب شناسی اجتماعی حوادث در جامعه به دو گروه تقسیم میشوند. حوادثی که در جامعه با اندکی تفاوت اتفاق میافتند و تکراری هستند و حوادثی که بدون شباهت به یکدیگر در هر سال و ماه ممکن است اتفاق بی افتند. به طور مثال حوادثی مانند تصادفات به طور ثابت اتفاق میافتد و تازگی ندارند اما حوادثی مانند بالا رفتن نرخ ارز و سکه به صورتی که رکورد بزند جامعه را به نا امید و بی اعتمادی میکشاند. این اتفاقات باید مورد کالبد شکافی قرار گیرند. متأسفانه در آغاز سال شاهد افزایش نرخ ارز و سکه بودیم مردم سؤال میکردند اگر ارز در کشور و بانک مرکزی موجود است چرا قیمت آن بدین نحو بالا میرود؟ دولت مدعی است فروش نفت و درآمد حاصل از آن را در سال گذشته به خوبی بدست آورده حال پرسش این است با وجود این درآمد چرا قیمتها افزایشی شده است؟ برای سکه برخی معتقدند این حباب است و برخی میگویند رشد غیر طبیعی دارد. قیمت ارز تأثیر مستقیم بر کالاهای اساسی و معیشتی مردم دارد. از نگاه رفتار شناسی اجتماعی رشد قیمت کالای اساسی باعت بی اعتمادی به دولت و کارآمدی آن میشود.
به نظر شما چگونه در این شرایط باید امید آفرینی کرد؟
با توجه به سخنان رهبری در آغاز سال نو در راستای جلب مشارکت مردم در اقتصاد و تولید و همینطور راهنماییهای ایشان و سخنان رئیسجمهور در مجامع مختلف در مقابل انتشار اخبار نا امید کنند باید پرسید برای امید آفرینی چه اقداماتی صورت گرفته و یا در دستور کار است؟ عدم امید و نداشتن اعتماد در جامعه باعث میشود مردم و کسانی که پولهای قابل توجهی دارند سرمایههای خود را به کشورهای همسایه ببرند. متأسفانه برخی مدیران ارشد برای افزایش امید و کارآمدی در جامعه اقدامات لازم را انجام نمیدهند و در مسیولیت خود کم کاری میکنند. روز یکشنبه اولین صحن علنی مجلس در سال جدید در حالی برگزار شد که نمایندگان بر سر دولت فریاد کشیدند که چرا بازار ارز و سکه کنترل نمیشود؟ این مسئله نشان میدهد که افزایش قیمتها تا چه میزان بر افکار عمومی تأثیر منفی دارد. اینکه قیمتها حباب باشد یا خیر اهمیت ندارد بلکه صرف افزایش قیمتها حس امنیت اقتصادی در بین مردم از بین میرود. یکی از تبعات بالارفتن و بی ثباتی قیمتها مهاجرت و خروج سرمایه از کشور است.
با توجه به شعار سال به نظر شما چگونه باید به لحاظ اجتماعی مردم را در اقتصاد مشارکت داد؟
با توجه به نکات رهبری در امید آفرینی و جلب مشارکت مردم پرسش این است که چگونه باید بستر مشارکت مردم را فراهم نمود؟ چه کسی مسئول آن است؟ در شرایطی که تورم و عدم پیش بینی پذیری اقتصاد وجود دارد مشارکت مردم در بازسازی اقتصادی امر مشکلی است. دولت با ایجاد ثبات اقتصادی میتواند امید آفرینی کند و مردم را به مشارکت بکشاند. با بیانیه و دعوتنامه، مشارکت مردم در تولید اتفاق نمیافتد بلکه لازم است دولت اقدامات عملی انجام دهد و از شعار پرهیز کند. یکی از مواردی که میتواند امید آفرینی در جامعه را رقم بزند عدم توجه به پوشش و سلیقه افراد است. اگر در شایسته سالاری به پوشش و عقاید افراد طبق قانون اساسی توجه نشود مردم به کارآمدی نظام و دولت امید پیدا میکنند.