مدیریت نامناسب سیلاب
استاد مرکز علوم تحقیقات زمین دانشگاه لایبنیتز هانوفر آلمان گفت: «راهحل مهار سیل در منطقه سیستان و بلوچستان سدسازی و مخزن آبخیزداری نیست.»
مهدی معتق، استاد مرکز علوم تحقیقات زمین دانشگاه لایبنیتز هانوفر آلمان در فضای مجازی عکسهایی را منتشر کرده است که این تصاویر مقایسه دو سیل در سال ۱۳۹۸ و سیل امسال در استان سیستان و بلوچستان است. او در توضیح این تصاویر نوشت: «شکل بالایی در تصویر مربوط به سیل دیماه ۱۳۹۸ در سیستان هست. بعد از تهیه نقشه سیل مطلب کوتاهی به اتفاق دکتر آخانی نوشتیم مبنی بر اینکه باید طرحی نو در مدیریت سیل در ایران درانداخت، ۴ سال بعد دوباره همان مناطق محروم سیستان و به همان شکل در پاییندست سدها و انواع و اقسام مخازن آبخیزداری دچار سیل و حادثه شده و مصیبت برای مردم فراهم آورد (تصویر پایینی). دولتها میآیند و میروند ولی گویا قرار نیست کوچکترین تغییری در مدیریت کلنگی سیلاب در ایران پدید آید.»
او گفت: «چیزی که واضح است و میتوان آن را استنتاج کرد این است که چاره مهار سیل در این منطقه سدسازی و مخزن آبخیزداری نیست. کارهای بنیادی در ارتباط با حفظ ساختار دشت سیلابی با رعایت قوانین حاکم بر آنها، اصلاح سازههای مهندسی مانند پلها و جادهها افزایش ارتفاع آنها از سطح دشت سیلابی جهت کاهش ریسک، توسعه سطوح آبگیر و مدرنیزه کردن ساختارهای سنتی ذخیره آب در منطقه باید انجام شود.»
زلزله به دلیل بارش نیست
مهدی زارع، محقق زلزلهشناس پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله درباره جزییات این زمینلرزه میگوید: این زمینلرزه با بزرگی گشتاوری ۵.۱ سازوکاری فشاری و راستای گسله شرقی-غربی با تمایل شمالشرق-جنوب غرب داشت و در جنوب افتادگی جازموریان – تالاب جازموریان – اتفاق افتاد . محل رخداد در مرز جازموریان و چینخوردگی مکران واقع است که بر روی پهنه فروزانش فعال ورقه عربی به زیر صفحه قاره اوراسیا – با سرعت تقریبی ۲۰ میلیمتر در سال - همگرا میشوند. زلزله مکران ۲۷ نوامبر ۱۹۴۵ – هشتم آذر ۱۳۲۴ – با بزرگی ۸.۰ باعث ایجاد سونامی در خلیج عمان و دریای عمان شد و بیش از ۴۰۰۰ نفر را کشت. حوضه جازموریان یک فرو افتادگی با ارتفاع متوسط حدود ۳۶۰ متر است که با رشتههای کوههای مرتفع با ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر احاطهشده است. رودخانههای بمپور و هلیل رود به حوضه جازموریان میریزند.
زارع بابیان اینکه یک مطالعه جدید نشان میدهد که بارشهای شدید باران میتوانند با افزایش فشار در سنگهای زیرین زمینلرزههای کوچکی را در پهنههای مملو از غارها و کانالها ایجاد کنند، میگوید: میزان آب موردنیاز زیاد است و عملاً برای رخداد زلزله کوچک به بارانهای سیلآسا و موسمی مداوم نیاز است. در سالهای اخیر، زمینشناسان زمینلرزههای کوچکی را که پس از بارندگی شدید در آلمان، سوئیس و فرانسه رخداده ثبت کردهاند. بزرگی همه آنها کمتر از ۳ بوده و از سوی انسانها احساس نمیشدند. برخی از کارشناسان معتقدند که در بارندگی شدید، پوسته زمین که در یک تعادل ظریف قرار دارد هرلحظه در لبه تحریک برای یک تکان خفیف قرار میگیرد.