سید هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمنهای علمی انرژی در یک نشست خبری گفت: ما در هرروز بر اساس ارزش حرارتی، بهطور متوسط معادل ۷ میلیون بشکه انرژی مصرف میکنیم به طوری که ما چهارمین مصرفکننده گاز جهان هستیم و رتبه ما در مصرف نفت جهان، رتبه دوازدهم است. اگر مصرف نفت و گاز را باهم در نظر بگیریم، در مصرف هیدروکربن رتبه ششم جهان راداریم که اگر در GDP همرتبه ششم جهان را داشتیم مشکلی نداشتیم، اما اقتصاد ما رتبه بیست و پنجم جهان است. وی از واردات ۴ میلیارد دلار بنزین و گازوئیل خبر داد و گفت: مقام معظم رهبری ابراز نارضایتی کردند، کلام ایشان بر این مبنا بود که در کشوری که ذخایر عظیم نفت و گازداریم، چرا باید واردات بنزین داشته باشیم. ما در سال ۶۵۰ میلیون بشکه فرآوردههای نفتی به ارزش ۵۸ میلیارد دلار در کشور مصرف میکنیم. سالانه ۳۰۰ میلیارد مترمکعب گاز به ارزش ۹۶ میلیارد دلار و سالانه ۳۳۰ میلیارد کیلووات ساعت برق به ارزش ۳۳ میلیارد دلار مصرف میکنیم که اگر گازی که در تولید برق، مصرف میکنیم را از این رقم کم کنیم، میبینیم که در سال حدود ۱۷۰ میلیارد دلار، انرژی مصرف میکنیم.
صرفهجویی
استاد دانشگاه شریف بابیان اینکه در بخش برق رتبه دوازدهم جهان راداریم، گفت: بیشتر از مکزیک، اندونزی، بریتانیا، ترکیه، ایتالیا و ... برق مصرف میکنیم و دو برابر مصر با جمعیت ۱۰۰ میلیون نفر برق مصرف میکنیم؛ ۲.۵ برابر پاکستان با جمعیت ۲۴۰ میلیون نفر برق مصرف میکنیم. کشور در شرایط نامطلوب در مصرف انرژی قرار داریم. با ادامه سیاست تثبیت قیمت در بخش انرژی تا سال ۱۴۰۸ در تمام حاملهای انرژی دچار نا ترازی جدی خواهیم بود. بر اساس آخرین آمار اعلامی از سوی بانک مرکزی، نرخ تورم کشور ۴۶ درصد است. سیاست تثبیت قیمت انرژی به خودی خود منجر به کاهش نرخ تورم نشده و نخواهد شد و مثل یک فنری میشود که یکباره منجر به ابر تورم خواهد شد. از نتایج ثابت ماندن نرخ انرژی، خودروی بیکیفیت است؛ درواقع کار درست و بهکارگیری عقل را با نرخ پایین انرژی جایگزین کردهایم و در چنین شرایطی دلیلی برای بالا بردن بهرهوری وجود نخواهد داشت.
واردات؛ نتیجه اجرای سیاستهای غلط
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: کار به جایی رسیده که در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۵.۵ میلیارد لیتر بنزین و گازوئیل وارد کردهایم که ارزش این واردات ۴ میلیارد دلار بوده است. نتیجه سیاستهای کشور در بخش انرژی این بوده که به این میزان واردات در بنزین و گازوئیل رسیدهایم، پس باید این سیاستها را تغییر داد و روند موجود را اصلاح کرد. وقتی قیمت خودرو و قیمت بنزین را کنار هم میگذاریم به یک مقایسه جالب میرسیم که فقط مختص ایران است. در جهان سوخت گران و خودرو ارزان است، اما در ایران درست برعکس است، ما خودرو را گران و سوخت را ارزان کردهایم که این موضوع هم در گران بودن خودرو و هم در ارزان بودن سوخت، بوی فساد میدهد و ردپای مافیا و فساد نمایان میشود.
یارانه انرژی در جیب پردرآمدها
اورعی افزود: دهکهای نهم و دهم سهمشان از مصرف انرژی ۴۹ درصد است، یعنی ۴۹ درصد از یارانه انرژی به دو دهک پردرآمد کشور تخصیص داده میشود. دهک دهم ۱۷.۵ برابر دهک اول انرژی مصرف میکند، یعنی ۱۷.۵ برابر دهک اول از یارانه انرژی برخوردار میشود و این بیعدالتی است؛ دولت میتواند با اصلاح قیمت انرژی، از دهکهای کمدرآمد حمایت مستقیم کند. دهک کمدرآمد جامعه خودرو ندارد و از سوخت ارزان خودرو هم استفادهای نمیکند، از طرفی دیگر در یک خانواده ۴ نفره در دهکهای پردرآمد، ۴ خودرو مورداستفاده قرار میگیرد، مثل این است که از جیب دهک کمدرآمد داریم به دهک پردرآمد، یارانه میدهیم.
ضرورت مدیریت تولید و مصرف
اورعی با اشاره به تصمیمگیریهای اشتباه متعدد در عرصه انرژی کشور در طی چند دهه گفت: یا بانفوذ خارجی دشمنان در کشور مواجهیم، یا با عدم شایستهسالاری! ما با مدیریت پخمگان بر نخبگان مواجه شدهایم که تا این حد تصمیمات اشتباه در عرصه انرژی کار را به چنین شرایطی رسانده است؛ همچنین در موضوع بنزین، فساد و قاچاق سوخت توسط مافیای قاچاق سوخت وجود دارد. وی افزود: در عرصه بنزین روزانه بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر در بهترین حالت قاچاق میشود که به معنای تردد روزانه ۱۰۰۰ تریلی تانکر است، حجم عظیمی که نمیتوان آن را به تردد چند نیسان تقلیل دارد و به نظر میرسد قاچاقچیان سوخت، پشت مباحثی، چون سوخت بران و معیشت مردم مرزی، پنهانشدهاند. ارزش قاچاق روزانه ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین ۴۰۰ میلیارد تومان است. وی گفت: از مهمترین ابزار دشمن، سپردن کار به نادانان است، که باید در مقابل این ابزار، بحث شایستهسالاری و شایسته گزینی در بخشهای مختلف مدیریتی انرژی کشور را به صورت جدی در دستور کار قرار دهیم.
وضعیت انرژی در کشورهای منطقه
این استاد دانشگاه تصریح کرد: زنگ خطر نا ترازی انرژی در کشور به صدا درآمده، اما انگار صدای این زنگ خطر را خیلیها نشنیدهاند، چشم به هم بزنیم ۲۰ سال گذشته، کشورهای اطراف با نفت و گازی که امروز میفروشند و تبدیل به سرمایه و زیرساخت میکنند، به کشورهایی آباد و توسعهیافته تبدیل میشوند و ما با ادامه روند فعلی، هرچه تولید میکنیم را مصرف میکنیم و به کشوری فقیر و مصرفکننده تبدیل خواهیم شد.