ستاره صبح - پارسا سپهری: زلزله به بزرگی 6 ریشتر سال گذشته چند بار شهرهای ترکیه و سوریه را لرزاند و خسارات مالی و جانی زیاد و جبران‌ناپذیری بر جا گذاشت. به گفته رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی اگر زلزله بالای 6.5 ریشتر در تهران رخ دهد می‌تواند پایتخت را به مرز بحران برساند. ساختمان‌های ضعیف، بافت فرسوده، قنات‌ها و فروریزش زمین در میزان تخریب و تلفات اثرگذار خواهند بود.
خطر گسل
علی بیت الهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایلنا بابیان اینکه 40 هزار کیلومتر گسل در ایران وجود دارد، گفت: تنها در استان کرمان حدود 80 گسل و در شهر تهران 27 گسل شناخته‌شده وجود دارد. اگر فرض کنیم در محدوده شهر تهران زلزله بالای 6.5 ریشتر رخ دهد، می‌تواند تهران را به مرز بحران برساند. چراکه ساختمان‌های ضعیف، بافت فرسوده، قنات‌ها و فروریزش زمین در میزان تخریب و تلفات اثرگذار خواهند بود.
راهکار جلوگیری از خسارات زلزله
وی با اشاره به راهکار جلوگیری از خسارت جانی و مالی زلزله تأکید کرد: کیفیت ساخت‌وساز در زلزله بسیار مهم است و به همین دلیل است که زلزله مخربی مانند هاتای ترکیه می‌بینیم که ساختمان‌هایی که نزدیک به مرکز زلزله هستند هم پایدار مانده‌اند اما ساختمان چسبیده به آن ریزش کرده است. اگر نظارت ساخت و طراحی به مکان‌یابی و به‌طورکلی چرخه ساخت‌وساز خوب عمل کنند ساختمان هرچند در زلزله دچار تخریب شود اما کلپس نمی‌کند که نمونه آن در ایران هم دیده‌شده است. موضوع دیگر شناسایی حریم گسل‌هاست که ساخت‌وساز در این حریم‌ها محدود باشد یا ساخت‌وسازهای کوتاه مرتبه انجام شود یا کاربری‌های عمومی و مراکز حساس ساخته نشوند و تمام دنیا از این راهکار پیروی کرده‌اند و از آن نتیجه گرفته‌اند. هر چه با سخت‌گیری بیشتر ساختمان استاندارد ساخته شوند، ریسک زلزله برای ساکنان کاهش پیدا می‌کند. واحدهایی که عمر بالای 50 سال دارند و اسکلت و مصالح آن‌ها ضعیف هستند ریسک زلزله را در کلان‌شهر تهران بالابرده‌اند. اما ساختمان‌هایی که مهندسی ساز هم هستند به دلیل ضعف‌هایی که در اجرا و نظارت وجود دارد در برابر زلزله ایمن کاملی ندارند و 40 درصد این ساختمان‌ها ضعف دارند.
250 هزار پلاک ساختمانی فرسوده در تهران
بیت الهی ادامه داد: فقط در بافت فرسوده شهر تهران بیش از یک‌میلیون و 100 هزار نفر جمعیت ساکن است و حدود 250 هزار پلاک ساختمانی در این محدوده واقع‌شده است. در بافت فرسوده معابر کم عرض، فرسودگی و قدمت ساختمان‌ها و ریزدانگی بر روی افزایش تلفات زلزله اثرگذار هستند.
خطر فرونشست
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: تقریباً در ۱۲۵ هزار کیلومترمربع که حدود ۸ تا ۹ درصد مساحت کشور می‌شود، شاهد فرونشست هستیم. محمدحسن نامی در گفت‌وگو با ایلنا درباره بحران فرونشست در کشور گفت: از سال ۱۳۷۸ که فرونشست زمین در فامنین همدان اعلام شد تا این تاریخ بی‌وقفه کارشناسان مطالعات و اقدامات خود را انجام داده‌اند. وی بابیان اینکه نتایج نامطلوب توسعه پهنه‌های فرونشست زمین در سرزمین ایران را همه شاهد هستیم، ادامه داد: آخرین ارزیابی از تجمیع تمام نقشه‌های موجود که شامل نقشه‌های سازمان نقشه‌برداری، سازمان زمین‌شناسی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و مرکز تحقیقات وزارت راه و مسکن و شهرسازی و… نشان می‌دهد که فرونشست در کشور ما جدی است و باید به آن دقت شود.
برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی
او با اشاره به برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی تصریح کرد: ما باید در مورد آب‌های زیرزمینی که برداشت می‌کنیم، دقت لازم را داشته باشیم، اگر این دقت را نداشته باشیم مرتب آبخوان‌ها تخلیه‌شده و عدم جایگزینی آب در این آبخوان‌ها باعث مرگ آبخوان‌ها می‌شود و خطرات فرونشست را به دنبال دارد. نامی خاطرنشان کرد: تقریباً در ۱۲۵ هزار کیلومترمربع که حدود ۸ تا ۹ درصد مساحت کشور می‌شود، شاهد فرونشست هستیم، جمعیتی حدود ۱۸ تا ۱۹ میلیون نفر در این پهنه ساکن هستند. تعداد ۲۸۰ شهر و ۹۲۰۰ روستا در معرض خطرات ناشی از فرونشست قرار دارند. نباید اجازه دهیم تا آبخوان‌ها از بین بروند.
تهران، خراسان رضوی و اصفهان در خطر فرونشست
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تأکید کرد: فرونشست در تهران، خراسان رضوی و اصفهان بیشتر باید توجه شود و ما نیز به دنبال این هستیم که با یک برنامه خاص و مدون انتقال آب به سفره‌های زیرزمینی انجام شود تا آب خوان‌ها از بین نروند. وی افزود: متأسفانه استاندارد مصرف آب را رعایت نمی‌کنیم در بخش کشاورزی، صنعتی و خانگی اصول مصرف صحیح رعایت نمی‌شود که باید آموزش و اطلاع‌رسانی دقیق به مردم داده شود.