نتایج مطالعات محققان پژوهشگاه هواشناسی نشان می‌دهد که ایران به سمت کاهش بارش‌ها، کاهش وزش باد، افزایش دما و کاهش روزهای سرد و شب‌های خنک در حال پیشروی است. به گزارش ایسنا، دکتر مجید حبیبی نوخندان عضو کارگروه تغییرات اقلیم فرهنگستان علوم و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه هواشناسی در گردهمایی موزه‌های علوم و دانشگاهی و تغییرات اقلیمی که به‌صورت آنلاین برگزار شد، گفت: از زمانی که بشر اقدام به توسعه فعالیت‌ها و محیط زندگی خود کرد، مقوله تغییر اقلیم آغاز شد؛ چراکه در این زمان اقدام به اهلی سازی و پرورش حیوانات، مهاجرت با استفاده از حیوانات رام شده، توسعه قلمرو خود، ساخت سرپناه و مسکن کرده است.
وی، نیاز به آب را از دیگر اقدامات بشر برای تغییر اقلیم دانست و یادآور شد: بشر برای رفع نیاز دائمی خود به آب اقدام به حفر چاه‌ها و قنوات کرد و متعاقب آن کشت محصولات کشاورزی را توسعه داد. توسعه شهرها و تغییر کاربری از اقدامات بشر است.
او بابیان اینکه تغییرات اخیر کره زمین از جنس افزایش دما است، خاطرنشان کرد: از ۲۰۰ سال قبل روند افزایش دمای کره زمین و به‌ویژه از سال ۱۸۵۰ تا ۲۰۲۰ روند افزایش دما به‌وضوح قابل مشاهده است، به گونه‌ای که بر اساس مطالعات جهانی، با توجه به روند رشد جمعیت، دمای کره زمین تا سال ۲۱۰۰ تا ۶ درجه سانتی‌گراد افزایش خواهد داشت.
به گفته این محقق حتی اگر همه مردمان کره زمین از هم‌اکنون بر اساس پروتکل‌های جهانی مصوب اقدام به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کنند، دمای کره زمین ۲ درجه سانتی‌گراد افزایش دما خواهد داشت.
عضو کارگروه تغییر اقلیم فرهنگستان علوم اضافه کرد: بر اساس یک سناریوهای خوش‌بینانه نیز درصورتی‌که از هم‌اکنون شرایط موجود کنترل و مدیریت شود، ولی کره زمین شاهد گرمایش زمین در قطبین خواهد بود. گرمایش زمین در قطبین ذوب یخچال‌ها را به دنبال دارد که این امر بر اقتصاد کشورهایی که مبتنی بر جریان‌های آب و هوایی است، اثرات زیادی خواهد گذاشت.
تغییر بارشی در شمال و شمال غرب کشور
نوخندان با اشاره به مطالعات جهانی در خصوص تغییر اقلیم در ایران اشاره کرد و گفت: در این مطالعات مشاهده کردیم که بر اساس همه سناریوهای ارائه شده تا سال ۲۰۹۰ در شمال و شمال غرب کشور کاهش بارش حاکم خواهد شد. به گفته وی سطح گرمایش جهانی بیشتر منجر به بارش بیشتر می‌شود، ازاین‌رو نیمه شمالی و غرب ایران در سطوح مختلف گرمایش جهانی، تغییرات بارشی گرایش به کمتر از نرمال را تجربه خواهد کرد و بخش‌های جنوب و جنوب شرقی کشور گرایش به بارش‌های بیشتر از نرمال را دارد.
کاهش وزش باد و افزایش روزهای آلوده
او به وضعیت وزش باد در کشور در شرایط افزایش دما تا سال ۲۱۰۰ اشاره کرد و گفت: بررسی‌ها نشان داده است که میانگین سرعت باد در چند شهر بزرگ کشور، علاوه بر نوسانات شدید دارای روند کاهشی بوده است. جزایر حرارتی، گسترش شهرها و تغییرات ساختاری در محیط اطراف آن‌ها، تغییرات الگوهای بارش و دیگر عناصر جوی ازجمله عوامل مؤثر بر این تغییر به شمار می‌رود. عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه هواشناسی خاطرنشان کرد: روند کاهشی وزش باد منجر به افزایش روزهای آلوده در شهرها در ایران خواهد شد. بر اساس مطالعاتی که ما انجام دادیم، از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۹۵ خشکسالی شدیدی بر کشور حاکم بوده است، ضمن آنکه در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۷ به ازای هر سال یک میلی‌متر از میزان بارش‌های کشور کاسته شده است.
تأثیر تغییر اقلیم بر کیفیت محصولات کشاورزی
نوخندان، افزایش ۴ دهم درجه سانتی‌گراد دمای کشور را از دیگر تغییرات ایجاد شده در کشور نام برد و یادآور شد: یکی از چالش‌های ایران در شرایط تغییر اقلیم، افزایش دمای حداقلی است به این معنا که از تعداد روزهای سرد و شب‌های خنک کاسته شده است و همچنین محصولات کشاورزی ایران نیاز به خواب زمستانی دارد و اگر دمای حداقلی روند کاهشی داشته باشد، محصولات کشاورزی، خواب زمستانی نخواهند داشت که این امر کاهش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را در پی دارد. کاهش دمای حداقلی همچنین موجب خواهد شد که دیگر کولرهای آبی مؤثر نخواهد بود و مردم به سمت فناوری‌های دیگری چون کولرهای گازی خواهند رفت.
وی تأکید کرد: افزایش رخدادهای سخت امواج گرمایی در منطقه غرب آسیای مرکزی ازجمله ایران را در برمی‌گیرد و مقدار اطمینان از نقش انسان در رخدادهای سخت گرمایی در غرب آسیا، زیاد برآورد شده است.