جلوگیری از ورود زنان به مراکز علمی در سه ولایت
روز سه‌شنبه مقامات طالبان این دستور را صادر کردند و همان روز بقیه مراکز آموزشی از مدارس دینی و مؤسسه‌های آموزشی خصوصی در چندین ولایت از این دستور تبعیت کردند. بنا‌به گزارش‌های تایید‌شده بی‌بی‌سی در سه ولایت، تخار در شمال، غزنی در جنوب‌شرقی و کابل، پایتخت افغانستان، طالبان از حضور دختران در مراکز آموزشی خصوصی جلوگیری کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد تمام مسیر‌های رسمی ادامه تحصیل برای زنان بسته شده است.پس از این تصمیم گروه‌هایی از زنان جرأت کردند تا در خیابان‌های کابل دست به اعتراض بزنند که با توجه به سابقه طالبان در دستگیری معترضان اقدام جسورانه‌ای بوده است اما نیرو‌های طالبان به‌سرعت گروه‌های کوچک تظاهر‌کنندگان را متفرق کردند.این نسل از زنان افغان فکر می‌کردند آنقدر خوش‌اقبال‌اند که از امکان تحصیل که از مادران و خواهران و اقوام نسل قبلی‌شان دریغ شده بود، برخوردار خواهند بود اما طالبان اجازه این کار را نداد.
آغاز بکار طالبان با وعده
رعایت حقوق زنان
طالبان فعالیت خود را به‌عنوان گروه اسلام‌گرای نظامی تندرو شروع کرد، وقتی پس از دوران حکمرانی آن‌ها در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ که زنان حق کار و تحصیل نداشتند این گروه دوباره در ماه اوت سال گذشته به قدرت رسید قول داده بود که حقوق زنان را رعایت کند. حدود سه ماه پیش بود که طالبان اجازه برگزاری امتحانات ورودی دانشگاهها را داد، هزاران نفر از زنان و دختران افغان در استان‌های مختلف این کشور در آزمون ورودی شرکت کردند.بسیاری از آن‌ها پنهانی خود را برای امتحان آماده کرده بودند. آن‌ها یا در خانه درس خوانده بودند یا خطر شرکت در آموزشگاه‌های خصوصی برای دختران را، به‌جان خریده بودند. در طول برگزاری بعضی امتحانات بمب‌گذار‌ها مدارس را هدف قرار دادند و دانش‌آموزان را به خون کشیدند اما زنان جوان همچنان به تلاش خود ادامه می‌دادند.
دو جریان معتدل و تندروی طالبان
تحصیل دختران مدت‌ها موضوع اختلاف و مشاجره میان دو جناح محافظه‌کار و میانه‌رو‌تر طالبان بوده است. ممنوعیت تحصیل در دانشگاهها نشان‌دهنده پیروزی جناح بنیاد‌گرا‌تر طالبان به رهبری هبت‌الله آخوند‌زاده است که معتقد است تحصیلات جدید به ویژه برای زنان و دختران خلاف آموزه‌های اسلامی است.البته همه نیرو‌های حاکم مانند او فکر نمی‌کنند و گزارش‌ها حاکی از حضور نیرو‌های میانه‌رو در شهر‌هایی مانند کابل است که خواستار امکان ادامه تحصیل دختران بالای ۱۲ سال هستند.نهاهای حقوق بشر هشدار داده‌اند که این تصمیم بر آینده افغانستان اثر منفی خواهد گذاشت.
پیش شرط غرب برای به رسمیت شناختن طالبان
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هشدار داده است:«هیچ کشوری پیشرفت نخواهد کرد وقتی نیمی از جمعیت آن واپس نگه داشته شوند».کشورهای غربی اصرار دارند که حق تحصیل زنان یکی از پیش‌شرط‌های به رسمیت شناخته شدن طالبان در عرصه جهانی است هرچند تا‌به‌حال طالبان هیچ اعتنایی به انتقادات نداشته است. وزرای امور خارجه 12کشور از جمله ایالات متحده آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و کانادا و جوزپ بورل، نماینده عالی روابط خارجی و سیاست امنیتی اتحادیه اروپا تصمیم به صدور بیانیه مشترک گرفتند.در این بیانیه تصمیم طالبان برای تعلیق تحصیلات دانشجویان دختر در دانشگاه محکوم شده و گفته شد که اقدامات ظالمانه طالبان علیه زنان به صورت وحشیانه و سیستماتیک ادامه دارد.در بیانیه تاکید شد که طالبان با این اقدامات، خود را بیشتر از مردم افغانستان و جامعه جهانی منزوی می‌کند.کشورهای عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی و سازمان همکاری اسلامی طی بیانیه‌های جداگانه از تصمیم اخیر طالبان در باره منع تحصیل دانشجویان دختر در دانشگاه‌های افغانستان ابراز نگرانی کردند.وزارت امور خارجه عربستان سعودی طی بیانیه‌ای این تصمیم طالبان را یک اقدام تاسف‌بار دانسته و خواستار بازنگری در این تصمیم شده است.وزارت خارجه قطر نیز اعلام کرد که منع تحصیل دانشجویان دختر در دانشگاه‌های افغانستان نگران کننده است.در این بیانیه همچنین آمده، «اقدام اخیر طالبان با حقوق انسان، ثبات و رفاه افغانستان منافات دارد و ما از طالبان می‌خواهیم که در این تصمیم خود بازنگری کنند.»
نظر پژوهشگران دینی
نویده خراسانی، یکی از معدود دانشجویان زن علوم دینی، می‌گوید این دستور مغایر با ارزش‌های اسلامی است.نویده که در کانادا زندگی می‌کند می‌گوید:«چنین دستوری جایی در اسلام ندارد چون اسلام به مردان و زنان دستور داده است که در تحصیل علم و دانش تلاش کنند».یکی دیگر از پژوهشگران دینی که بی‌بی‌سی با او گفتگو کرده است مردی روحانی است که در افغانستان زندگی می‌کند و معتقد است طبق قوانین اسلام مردان و زنان هر دو باید از حق تحصیل برخوردار باشند. شیخ احمد الطیب، رییس دانشگاه الازهر مصر، این تصمیم در تضاد با شریعت اسلامی و نیز در تضاد با خواست شریعت است که از گهواره تا گور فراگیری آموزش را برای زن و مرد توصیه می‌کند.شیخ الازهر از حضرت فاطمه زهرا - سلام الله علیها - و شماری دیگر از زنان بزرگ اسلام نامبرده است که همگی از عالمان و محدثان تاریخ اسلام بوده اند.شیخ بزرگ الازهر افزوده است که در دین اسلام محرومیت زنان از آموزش جواز ندارد و حقوق زنان و مردان در این زمینه برابر است.رییس دانشگاه الازهر از مقام‌های حکومت سرپرست در افغانستان خواسته است تا این تصمیم شان را بازنگری کنند.حمیرا قادری، از زنان تحصیل‌کرده و فعال افغان که در آمریکا زندگی می‌کند، می‌گوید:«افغانستان کشوری نیست که زنان در آن زندگی کنند بلکه زندان بزرگی است که در آن اسیرند». «هیچ عرصه‌ای برای زندگی اجتماعی زنان باقی نمانده است. خیابان‌های کشور در تسخیر مردان است و این آخرین عرصه باقیمانده بود که طالبان آن را هم گرفت». لانا نصیبه، معاون وزیر امور خارجه و نماینده دائم امارات متحده عربی در سازمان ملل نیز اعلام کرد: ما تصمیم اخیر طالبان در باره منع تحصیل دانشجویان دختر در دانشگاه‌های افغانستان را محکوم می‌کنیم.این مقام اماراتی از طالبان خواست که در تصمیم اخیر خود بازنگری کنند.حسین ابراهیم طه، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی نیز تصمیم اخیر طالبان در باره منع تحصیل دانشجویان دختر در دانشگاه‌های افغانستان را نگران‌کننده توصیف کرد.وی همچنین خواستار بازنگری در این تصمیم شده است.ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در یک تویت تاکید کرد که این تصمیم خلاف روح اسلام است.در همین حال تظاهراتی در جلال آباد افغانستان در اعتراض به تصمیم طالبان برگزار شد.
چهار دلیل سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان برای تعلیق تحصیل دختران در دانشگاهها
مولوی ندامحمد ندیم خوابگاه‌های دخترانه در دانشگاهها و رفت‌وآمد آن‌ها از فاصله های دور بدون محرم را دلیل اول مسدود شدن دانشگاهها به روی دختران دانشجو گفته است.عدم رعایت حجاب از سوی دانشجویان دختر و ادامه اختلاط میان دانشجویان دختر و پسر در برخی دانشگاهها، نصاب درسی و حضور دختران در دانشکده‌هایی مثل انجنیری و زراعت که «به عزت و وقار آن‌ها مساعد نیست»، سه دلیل دیگر از سوی وی برای تعلیق آموزش دختران در دانشگاهها عنوان شده است.وی وعده داد که مطابق شریعت اسلامی متعهد به تحصیل دختران می‌باشد. سرپرست وزارت تحصیلات امارت اسلامی از کشورهای خارجی نیز خواست که در امور داخلی افغانستان مداخله نکنند.