دکتر افشین استوار، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی، دیابت را سومین علت مرگ به علت بیماری‌های غیر واگیر خواند و درباره بیماری و عوارض آن در گفت‌وگوی با ایسنا، درباره علائم ابتلا به دیابت، تأکید کرد: علائم اولیه دیابت به شکل پر ادراری و پر نوشی در فرد ظاهر می‌شود. عدم‌تشخیص و درمان دیابت در طولانی مدت تقریباً بر همه ارگان‌های بدن اثرگذار است. مهم‌ترین تأثیر روی قلب است که احتمال سکته قلبی و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری قلبی عروقی را افزایش می‌دهد. نارسایی کلیه، ایجاد مشکل در شبکیه چشم و اختلال بینایی فرد مبتلا که حتی در طولانی مدت می‌تواند سبب بروز کوری شود از عوارض بیماری است. همچنین دیابت بر اعصاب محیطی اثر گذاشته و باعث درد، مورمور، گِزگِز و علائم حسی در دست‌وپا شده و درنهایت می‌تواند منجر به وضعیتی شود که به خصوص انتهای اندام‌های تحتانی فرد مبتلا، زخم شده و به علت اختلال عصبی درد ناشی از زخم احساس نشده و زخم دیر تشخیص داده شود. نارسایی عروق ناشی از دیابت هم می‌تواند عاملی برای عدم ترمیم مناسب زخم‌ها شده و منجر به زخم پای دیابتی شود که در صورتی که به‌موقع به آن رسیدگی نشود ممکن است منجر به قطع اندام شود.
دیابت؛ سومین علت مرگ ناشی
از بیماری‌های غیر واگیر
وی افزود: دیابت نهایتاً باعث افزایش قابل‌توجه مرگ‌ومیر می‌شود به شکلی که نزدیک به ۴ درصد علل مرگ یا درواقع سومین علت مرگ به علت بیماری‌های غیر واگیر در جهان و ایران دیابت است. یعنی بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان، دیابت از بین عوامل غیر واگیر، سومین علت مرگ افراد است. این آمار مربوط به قبل از شیوع کرونا است و قطعاً آمار موارد در زمان کرونا متفاوت شده است.
۵۰۰ میلیون مبتلا به دیابت در جهان
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره آمار بروز دیابت در ایران و جهان، بیان کرد: طی سال‌های اخیر شیوع دیابت در دنیا افزایش‌یافته است؛ به شکلی که اکنون از هر ۱۰ نفر، یک نفر به دیابت مبتلا است و این یعنی شیوع دیابت در دنیا حدود ۱۰ درصد است. به دلیل این روند افزایشی، سازمان بهداشت جهانی در اهداف ۹ گانه‌ای که برای کشورهای دنیا تعیین کرده است هدف‌گذاری کرده است که شیوع دیابت را تا سال ۲۰۲۵ متوقف کند. ۱۰ درصد مردم بالای ۲۰ سال مبتلا به دیابت هستند که یعنی بیش از ۵۰۰ میلیون نفر در جهان به دیابت مبتلا هستند. روند به‌گونه‌ای است که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۰ این آمار به ۷۵۰ میلیون نفر برسد.
افزایش ۳۰ درصدی شیوع دیابت در کشور
وی افزود: بر اساس پیمایش ملی عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر که در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ در کشور انجام‌شده است شیوع دیابت در کشور از ۱۱ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۴ درصد شیوع در سال ۱۴۰۰ رسیده است که یعنی شیوع دیابت در کشور به فاصله پنج سال حدود ۳۰ درصد افزایش‌یافته است و به نظر می‌رسد که این روند افزایشی همچنان ادامه دارد.
سهم بالاتر شهرها از شیوع دیابت
او با اشاره به اینکه تعریف‌ها از دیابت در آمارگیری متفاوت است، توضیح داد: ما دو تعریف در این پیمایش ملی عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر استفاده کردیم که یک تعریف بر اساس قند خون ناشتا است. در این تعریف آمار از ۱۱ درصد به ۱۴ درصد رسیده است. در تعریفی که بر اساس هموگلوبین A۱C داشتیم هم شیوع دیابت حدود ۱۷.۵ درصد است. در شهرها تقریباً ۵۰ درصد شیوع بیشتر دیابت را شاهد هستیم. درواقع در روستاها شیوع دیابت نزدیک ۱۱ درصد و در شهرها نزدیک ۱۵ درصد است؛ بنابراین به نظر می‌رسد سبک زندگی شهرنشینی که شامل مصرف زیاد کالری، شیوع چاقی و کم‌تحرکی است یکی از عوامل خطر دیابت است.
توزیع جغرافیایی بروز دیابت در کشور
وی درباره توزیع جغرافیایی دیابت در شهرهای کشور، بیان کرد: بیش‌ترین شیوع دیابت در استان‌هایی است که در نوار مرکزی کشور از شمال تا جنوب واقع‌شده‌اند. استان‌های تهران، مازندران، گیلان، یزد، مرکزی، اصفهان، سمنان، خوزستان و فارس در نقاط مرکزی شیوع بالای دیابت رادارند و شیوع دیابت در استان‌های شرقی و غربی کمتر است. به‌طورکلی ۵ استان اول از نظر ابتلا به دیابت به ترتیب شامل مازندران، گیلان، یزد، خوزستان و سمنان هستند. استوار با اشاره به اینکه شیوع دیابت در خانم‌ها بیش از آقایان است، بیان کرد: درصد بروز دیابت نوع دو در خانم‌ها ۱۵ درصد و در آقایان ۱۳ درصد است.