هیئت تحریریه
20 اوت 2022
تارنمای ایران دیلی
برگردان و تنظیم علی‌اصغر شهدی
[email protected]
ایران پنج روز پیش پاسخ خود را به پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپا ارسال کرد و اکنون طرف‌های مذاکره‌کننده منتظر پاسخ واشنگتن هستند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پیش‌تر تأکید کرده که در صورت انعطاف آمریکا، دستیابی به توافق ممکن است. هنوز پاسخ روشنی از کاخ سفید تا لحظه نگارش این گزارش دریافت نشده است.
در همین حال، لابی‌های مخالف احیای برجام تحرکات خود را افزایش داده‌اند. در خط مقدم مخالفان، «یائیر لاپید» نخست‌وزیر اسرائیل قرار دارد که ترسی از فراخوانی برای ضربه به کاخ سفید ندارد. سایر طرف‌های مذاکرات ازجمله نماینده روسیه، واکنش ایران را «سازنده» توصیف کرده‌اند و تأکید می‌کنند که این توافق به واکنش واشنگتن به این پیش‌نویس بستگی دارد. اگرچه آمریکا در گذشته بارها ایران را به نداشتن عزم کافی برای احیای برجام متهم کرده بود، پاسخ تهران به پیش‌نویس اتحادیه اروپا نادرست بودن این ادعاها را ثابت کرد و با آن توپ را به زمین کاخ سفید فرستاد.
امیرعبداللهیان در دیدار با همتای عمانی خود گفت: «پس از دریافت پاسخ آمریکا، اگر به ایران اطمینان داده شود که از مزایای اقتصادی کامل این توافق برخوردار خواهد بود و خطوط قرمز آن رعایت می‌شود، همه طرف‌ها در وین وارد مرحله جدیدی می‌شوند.» وی تأکید کرد که هیچ‌کس نمی‌تواند با قطعیت درباره دستیابی به یک توافق خوب و پایدار قبل از توافق طرفین در مورد همه موارد صحبت کند.
درحالی‌که همه منتظر پاسخ از سوی کاخ سفید هستند، «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پنجشنبه گذشته تأکید کرد که بررسی نظرات ایران درباره پیشنهاد اتحادیه اروپا ادامه دارد. وی گفت: «ما به انتقال مستقیم و خصوصی برداشت خود به اتحادیه اروپا ادامه می‌دهیم.»
قابل پیش‌بینی بود که با قوی‌تر شدن احتمال توافق، مخالفان برجام تلاش‌ها و اقدامات خود را برای خراب کردن آن تشدید کنند. چند روزی است که همراه با فشارهای چند جمهوری‌خواه آمریکا، نخست‌وزیر اسرائیل نیز سعی کرده چند سنگ پرتاب کند تا بر «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا برای از بین بردن توافق احتمالی فشار بیاورد.
لاپید اخیراً با «تد دوچ»، نماینده کنگره آمریکا و عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، جایی که او به‌عنوان رئیس کمیته فرعی خاورمیانه، شمال آفریقا و تروریسم بین‌المللی فعالیت می‌کند، ملاقات کرده است. او به همین بسنده نکرد و ظاهراً پیامی به بایدن فرستاد تا بگوید که «پیش‌نویس اتحادیه اروپا فراتر از توافق هسته‌ای 2015 است و با خطوط قرمز دولت بایدن همخوانی ندارد». او مدعی شد که «ایرانی‌ها به این پیش‌نویس بله نگفتند و چندین درخواست اضافی، عمدتاً در مورد دریافت تضمین‌های بیشتر در صورت خروج مجدد آمریکا از توافق، ارائه داده‌اند».
لاپید باعث شد تا «جیسون برادسکی» محقق آمریکایی، با لحنی کنایه‌آمیز توییت کند که «اسرائیل تصور می‌کند که بایدن و مقامات ارشد کاخ سفید از امتیازات ارائه شده در متن اتحادیه اروپا آگاه نیستند.»
تل‌آویو اکنون در حال آماده شدن برای اعزام «ایال هولاتا» مشاور امنیت ملی به واشنگتن در هفته آینده با هدف از بین بردن توافق با ایران است.
علاوه بر این، پنجشنبه گذشته سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت که گزارش‌هایی که نشان می‌دهد ما امتیازات جدیدی را برای ایران به‌عنوان بخشی از ورود مجدد به توافق هسته‌ای 2015 پذیرفته‌ایم یا در حال بررسی آن هستیم، نادرست است. از سوی دیگر، اروپا برای ارائه ضمانت‌ها به ایران بازتر عمل می‌کند، زیرا آن‌ها این کشور را منبع جذاب انرژی می‌دانند، در زمانی که کل صنایع پس از از دست دادن دسترسی به سوخت روسیه با فروپاشی روبرو هستند.
«ند پرایس» به خبرنگاران گفت: «تردیدی وجود ندارد که ما با شرکای اسرائیلی خود در مورد مسئله برجام، اختلافات تاکتیکی داریم... [اما] ما در این اعتقاد راسخ هستیم که نباید به ایران اجازه داد که به سلاح اتمی دست یابد. ما معتقدیم که دیپلماسی… با محوریت بازگشت احتمالی متقابل به پایبندی به برجام، مؤثرترین ابزاری است تا از طریق آن... ایران یک بار دیگر مشمول محدودیت قابل راستی آزمایی برنامه هسته‌ای خود شود.»
بنابراین اکنون توپ در زمین آمریکاست تا نشان دهد تا چه اندازه می‌تواند در برابر فشارهای داخلی و خارجی مخالفان برجام مقاومت کند.