حجتالاسلام در یادداشتی آورده است: شاخصه حکومت الهی چنین است؛ «نه نانی بریده شود و نه آرامشی ستانده شود»؛ و این شاخصه در مهمترین سند در دسترس ما که قرآن باشد، وجود دارد. در قرآن کریم افتخار هر حاکمیتی و خصوصاً حاکمیت اسلامی را روشن نموده و آن این است: ما به مردمان؛ نان و آرامش دادیم؛ «أَطْعَمَهُم مِن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِن خَوف» (قریش/۴) ضمیر «هم» در آیه؛ به شهروندان حکومت برمیگردد. پس امنیت اقتصادی و امنیت روانی جامعه که نیاز غیرقابلانکار هر جامعهای است، تابلوی حکومت دینی است. تفکر حکومتی پیامبر رحمت چنین است: «خدایا در نان-یعنی امور اقتصادی برای ما گشایش و برکت قرار ده که اگر در جامعه بین ما و نان فاصله افتد از نماز و روزه و دیگر دستورات دینی خبری نخواهد بود!/ بارک لنا فی الخبز ولاتفرق بیننا و بینه فلولا الخبز ماصلینا ولاصمنا ولاأدینا فرائض ربنا»(کافی؛ ج ۶ ص ۲۸۷) این آموزه اسلام آنچنان روشن و گویاست که عارفان بااینکه ادبیاتشان بر زهد و انقطاع از دنیا استوار است، از ضرورتهای اقتصادی میگویند؛
آدمی اول حریص نان بود- زانک قوت و نان ستون جان بود (مولوی)
پس نیاز مادی در بالاترین روحیات معنوی آدمی دخالت دارد. نکته مهم اینجاست که در صورت نبود امنیت اقتصادی در جامعه، هر مسئولی که خواه صادق باشد و یا شعارگرا و فریبکار، قطعاً رفتهرفته به شکست نزدیک میشود. استاد مطهری میگوید: «عوامل اقتصادى از اساسیترین عوامل زندگى بشر است. افراد براى همیشه نمیتوانند از آن سرپیچى کنند، اگر هم یک فرد سرپیچى کند، همه افراد اینجور نیستند، اگر هم جامعهای موقتاً سرپیچى کند، براى همیشه نمیتواند.» اسلام عزیز به یک کاسب که بخش کوچکی از اقتصاد یک خانواده را در دست دارد اجازه امروز و فردا کردن نمیدهد تا چه برسد به یک نظام و حاکمیتی که با تصمیمات اقتصادی و بینالمللی، اقتصاد شهروندانش را امروز و فردا کند.
این بیان پیامبر رحمت (ص) است: واى بر صنعتكاران امت من، كه امروز و فردا میکنند و مردم را سر میدوانند؛ – وَيْلٌ لِصُنَّاعِ أُمَّتِي مِنَ الْيَوْمِ وَ غَدٍ. (من لايحضره الفقيه۱۶۰/۳)
در بخش دوم؛ آرامش روانی جامعه مطرح است. اینجا هم همان تأکیدات دینی بهصورت جدی به مسئولان و حاکمان حکومت سرازیر است که حق ایجاد هیچگونه تنش روانی برای جامعه را ندارند.
بزرگ سکاندار حکومت دینی، امام علی (ع) حاکمیت را در صورتی اسلامی میداند که امنیت روانی شامل همه شهروندان، حتی غیرمسلمان هم بشود، یعنی آنان هم بتوانند به زندگی آرام و آسان و شادشان برسند؛ يَعْمَلُ فِي إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ وَ يَسْتَمْتِعُ فِيهَا الْكَافِرُ (نهجالبلاغه/خ۴۰)
کسانی که با شعارگرایی موجی از ناامنی روانی را در جامعه رقم میزنند، همان خودیهای جاهلی هستند که در ادبیات قرآنی به «جمعیت جاهلیت» نام برده شده! (ر.ک: فتح/۲۶) که نهایت هموغمشان، منافع حزبی و گروهیشان به شکل متعصبانه است! تا هیچگاه از میز ریاست جدا نشوند و البته با هرگونه توفیقی که برای مسئول غیرهمسویشان حاصل شود، به مقابله برخاسته و آرامش جامعه را با انواع بدبینیها، آلوده میکنند. امام خمینی که تئوری پرداز بزرگی در حوزه حکومت دینی است با شفافیت بر این باور است: دولت اسلامی باید مردم را مطمئن کند تا در همهچیزشان در آرامش باشند، دولت ابداً نمیتواند تأذی کند. (صحیفه۱۶۱/۱۷) متأسفانه گاهی شاهد اقداماتی از برخی مسئولان هستیم که خروجی آن موجی از ناامیدی و تنش و اضطراب است! اگر امنیت روانی جامعه، مورداحترام باشد، نباید افزایش قیمت داشته باشیم و اگر افزایش مختصری هم باشد، تنشآفرین نخواهد بود.
منبع: شفقنا