مصیب نعیمی مدیرمسئول روزنامه الوفاق
جنگها بر محیط پیرامون خود تأثیر دارند. اما جنگ اوکراین ابعاد گستردهتری را در برمیگیرد چون اوکراین منطقهای بین شرق و غرب است و از یکسو حوزه روسیه را تحت تأثیر قرار میدهد و از سوی دیگر اروپا را متأثر میکند. به عبارتی این جنگ نزاع شرق و غرب است. بعد از دوران جنگ سرد نگاه غرب به این منطقه اینچنین بود که شوروی سابق دیگر وجود ندارد و اتحادی که کشورها با آمریکا دارند میتواند طرح تکقطبی بودن آمریکا را در دنیا محقق کند. در این مراحل روسیه نظاره میکرد و خود را گام به گام برای مقابله با غرب آماده میکرد. جنگ اوکراین تصادفی و یکباره واقع نشد روسیه سالها خود را در تنگنا احساس میکرد و ارزیابی کرده بود که اگر اقدامی نکند صحنه برای روسیه تنگتر خواهد شد. برخی تحلیلها میگوید آمریکاییها بنا داشتند تا روسیه فعلی بر اساس قومیت و زبان به چندین کشور تجزیه شود تا دیگر قدرتی قوی در برابر آمریکا وجود نداشته نباشد. غافل از اینکه چین در فضای توجه آمریکا به روسیه و درزمانی که آمریکا در خاورمیانه بود، رشد کرد. آمریکاییها و اروپاییها از سه ماه قبل از جنگ اوکراین مرتب تاریخ حمله تعیین میکردند ولی روسیه مرتباً اعلام میکرد که چنین اتفاقی نمیافتد تا اینکه بهیکباره جنگی اساسی و مهم بین روسیه و اوکراین درگرفت. آمریکاییها و اروپاییها با توجه به غروری که دارند باور نمیکردند چنین جرئتی در روسیه باشد، ولی این اتفاق تلخ رخداده و امروز وضعیت روی پرده جنگ قابلفهمتر است.
قطعاً جنگها عوارض سنگینی دارند. خاورمیانه با جنگهای افغانستان و سوریه و عراق و یمن چنین مسائلی را تجربه کردهاند. امروز به نظر نمیرسد جنگ اوکراین پایان نزدیکی داشته باشد. غرب تمام ابزارهای خود را برعلیه روسیه بهکاربرده است. مقاومت اوکراین جانانه است ازاینرو میتوان گفت این جنگ زمینه آتشبس ندارد. روسیه میگوید اوکراین باید کاملاً از حوزه غرب جدا شود و در حوزه روسیه و در اتحاد با روسیه قرار بگیرد و غرب از محدوده برخی از کشورهای بلوک شرق جلوتر نیاید ولی نگاه غرب این است که اگر روسیه در این جنگ موفق شود ممکن است در آینده لهستان و مجارستان و رومانی و کشورهایی که سابقاً از اقمار دنیای شرق و تابع پیمان ورشو بودند را مورد طمع قرار دهد. درنهایت جنگ از نگاه همه ما محکوم است همه انسانها دوست دارند جنگی در دنیا نباشد. همه جنگهای دنیا از دو نگاه متفاوت دیدهشده است. دو نگاهی که نمیشود آنها را یکی کرد. از طرفی جنگی درگرفته و رقیب چین سرگرم شده است و معادلات پیچیده در جریان است در داخل مجموعه غرب هم تضاد وجود دارد وقتی آمریکا میگوید نفت و گاز روسیه را تحریم کنید، اروپا با توجه به اینکه نیازمند انرژی روسیه است با این امر مخالفت میکند در مورد مسئله آوارگان که امروز به چند میلیون نفر رسیده و شاید حتی به ده میلیون نفر برسد مسئله پذیرش آنها در خاک اروپا وجود دارد که عملاً امری ناممکن است. ورود آوارگان به تأمین مالی نیاز دارد که با توجه به کرونا و هزینههای اقتصادی سنگین کشورها در دو سال اخیر این امر غیرممکن است. این مسائل شرایط جنگ را در اوکراین پیچیده کرده است.