16 آوریل 2022
توسط سرمد اشفق
تارنمای اوراسیاریویو
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
[email protected]
تغییر رژیمها با حمایت ایالاتمتحده در دنیا اتفاق تازهای نیست. ... واشنگتنپست تأکید میکند که «ایالاتمتحده 72 بار در طول جنگ سرد تلاش کرد تا دولت کشورهای دیگر را تغییر دهد».
ظاهراً جدیدترین نمونه از دسیسه آمریکا، برکناری «عمران خان» از نخستوزیری پاکستان بوده است؛ البته وزارت امور خارجه ایالاتمتحده هرگونه دخالت در این زمینه را رد کرده است. در ادامه آنچه را که در پاکستان اتفاق افتاد، بررسی می کنیم.
دولت عمران خان از طریق رأی عدم اعتماد پارلمان در روز شنبه 7 فروردین سرنگون شد. این میتوانست یک پیروزی بزرگ برای دموکراسی در پاکستان باشد، زیرا عمران خان اولین نخستوزیری بود که با رأی عدم اعتماد برکنار میشد. بااینحال، ازآنجاییکه کل روند با رسوایی نامه «گیت» (گیت واژهای یادآور رسوایی واترگیت در زمان ریاست جمهوری ریچارد نیکسون در ایالاتمتحده است-مترجم) آلوده شد، دموکراسی دوباره به زیر تیغ رفت. رسوایی نامه- گیت شامل نامهای تهدیدآمیز میشود که چند هفته پیش عمران خان برای صدها هزار هوادار خود در اسلامآباد به نمایش درآورد. او اظهار داشت: «رأی عدم اعتمادی که از طرف دو حزب اصلی مسلم لیگ نواز پاکستان و حزب مردم پاکستان به اجرا گذاشته شد، درواقع توسط یک قدرت خارجی حمایت میشده است.
با گذشت زمان مشخص شد که این قدرت خارجی، ایالاتمتحده است و ظاهراً این تهدید توسط دونالد لو، دیپلمات آمریکایی متخصص امور آسیای جنوبی و مرکزی، به سفیر وقت پاکستان در ایالاتمتحده انجام شده است. در این تهدید مشخص شد که اگر رأی عدم اعتماد به عمران خان شکست بخورد، عواقب جدی برای پاکستان در پی خواهد داشت. ...
با گذشت روزها، این تصور رایج بود که علاوه بر دو حزب اصلی، رسانهها و قوه قضاییه نیز خواهان برکناری خان بودند. روایت عمران خان از یک توطئه خارجی که توسط بازیگران داخلی برای برکناری او اجرا میشد، محبوبیت رو به کاهش او را تجدید و بازگرداند. این نوع روایت هنوز هم رایج است و برخی از مردم پاکستان در رسانههای اجتماعی افراد و نهادهایی را که فکر میکنند در حذف عمران خان نقش داشتهاند، سرزنش میکنند. اقدامات مشترک دو حزب اصلی شاید بیشترین سوءظن را افزایش داد. ...
عمران خان تلاش کرد نامه را برای همه اعضای مجلس ملی و همچنین رئیس دادگستری پاکستان فاش کند. وی اعلام کرد که این نامه دلیلی بر مداخله خارجی است. بااینحال آنها در چند نوبت از فراخوان دولت برای یک جلسه ویدئویی اجتناب کردند. شهباز شریف نخستوزیر جدید اعلام کرده که مایل است از طریق یک جلسه ویدئوبی درباره این نامه تحقیق کند. ... در جریان رسوایی نامه- گیت، بسیاری از مجریان تلویزیون پاکستان، این نامه تهدیدآمیز را کماهمیت جلوه دادند و تلویحاً گفتند که اینیک تلاش بیهوده از سوی نخستوزیر وقت برای حفظ قدرت بوده است.
قوه قضائیه موضوع نامه را نادیده گرفت و تصمیم دادگاه عالی بهسرعت صادر شد. دادگاه حكم نخستوزیر و نایبرئیس مجلس را مغایر با قانون اساسی دانست و دستور انحلال پارلمان را لغو كرد. عمران خان تصمیم دادگاه عالی را پذیرفت، اما از نادیده گرفته شدن نامه ابراز ناراحتی کرد. بحث به اینجا ختم نشد. اگرچه برخی از مفسران از این تصمیم حمایت کردند، برخی دیگر شوکه شدند که چگونه دادگاه عالی چنین رأیی را صادر کرده است.
با فروکش کردن گردوغبار، خشم نسبت به مقصر بودن دادگاه عالی افزایش یافت، زیرا مردم باز شدن دادگاهها را آنهم در ساعات عجیبوغریب و در روز تعطیل بهعنوان یک توطئه تلقی کردند. تودهها این تصمیم را ناپسند خواندند و در رسانههای اجتماعی به انتقاد از حرکات قوه قضائیه پرداختند و گفتند که عدالت برای قتل، تجاوز و سایر موارد فجیع نیز باید با همان فوریت اجرا شود که در رابطه با برکناری عمران خان نشان داده شد.