محمدرضا محمدی، دکتری جامعهشناسی
موضوعی که در زندگی همه افراد رخ میدهد ابتلا به امراض و بیماری است. برای مداوا و درمان هر نوع بیماری، بهناچار باید به پزشک، بیمارستان و کلینیک مراجعه کرد. چنانچه در تعطیلات نوروزی برای فردی در هر رده سنی بیماری رخ دهد داستان قدری متفاوت میشود. مشاهدات میدانی نگارنده در تعطیلات نوروزی نشان داده عملاً پزشکان از نیمه دوم اسفندماه هر سال، فعالیت کاری خود را محدود یا تعطیل میکنند و برخی از آنها نیز تا پایان فروردینماه بیمار پذیرش نمیکنند. در بیمارستانها هم میتوان گفت چنین وضعیتی حاکم است. اگر شما در آغاز تحویل سال به بیمارستانها سر بزنید بیشک تعداد نیروهای خدماتی را بیشتر از پرسنل درمان خواهید دید! اینکه رئیسجمهور در پیامهای آغاز سال نو (1401) تأکید کردند بخشهایی که نیاز ضروری مردم را تأمین میکنند باید در تعطیلات، تعطیل نباشند حاکی از اهمیت این موضوع است؛ اما عملاً و در صحنه میدان عکس این موضوع مشاهده میشود.
دلیل نگاشت این مطلب، از دیدار عیدی برخی دوستان نشات گرفت و داستانهایی که یکی از آنها تعریف میکرد که در تعطیلات عید 1401 شاهد فوت چند تن از نزدیکان خود در بیمارستانها بوده است. این بحث را میتوان از مطالعه آماری و مقایسه میانگین فوتیها در بخش مختلف مانند آی سی یو و سایر بخشها مراقبتی در طول سال به دست آورد. اگر وزارت بهداشت حاضر باشد دادههای مرگومیر در ایام تعطیلات نوروز در بیمارستانها را (به جز فوتیهای تصادفات جادهای) به یک مرکز مطالعاتی معتبر دانشگاهی دهد و نتیجه را دریافت کند، میتوان این فرضیه را آزمود که بین مرگومیر و تعطیلات (ایام نوروز) رابطه مثبت و معنادار وجود دارد!
ممکن است این سؤال پیش آید که آیا پرسنل درمان نیاز به تعطیلات و آسایش چندروزه و دور از فضای بیمارستان ندارند؟ در پاسخ باید گفت: بلی آنها هم نیاز به آرامش و استراحت دارند؛ اما با برنامهریزی از قبل و ساماندهی پرسنل درمان در ردههای مختلف شغلی اعم از پزشکان متخصص، سوپروایزر، پرستار و خدماتی میتوان از مرگومیر بیماران و لطمه زد و به خانوادههای آنها در ایام تعطیلات نوروزی کاست و اجازه نداد در چنین شرایطی، به دلیل عدم مسئولیتپذیری اجتماعی کادر درمان یا سوء مدیریت بیمارستانها به صورت ناخواسته و سهوی، عزیز کسی از دست برود و در مراکز درمانی به دلیل نبود کادر درمانی بیماری افراد تشدید شود.