طرحی توسط نمایندگان مجلس با عنوان الحاق مادهای به قانون ممنوعیت بهکارگیری تجهیزات دریافت ماهواره در مجلس مطرحشده که در صورت تصویب، تولید هرگونه محتوا در پلتفرمهای خارجی ازجمله یوتیوب و توییتر را ممنوع میکند. این طرح در مجلس و جامعه موافقان و مخالفان خاص خود را دارد. تاریخ اجتماعی ما مقاومتها و مخالفتهای زیادی را در مقابل پدیدههای نو در خاطره دارد که آسایش و رفاه مردم را تحت تأثیر قرار میدهد، مسیر تغییر توسعه کشور را نیز ناهموار ساخته و چه فرصتها که از دست نرفته است. درگذر زمان و در ادامه رودرروییها بهتدریج از تعداد مخالفان کاسته شده و آنها در ردیف موافقان قرارگرفتهاند. در ادامه به چند مورد از مقاومتها در برابر نوآوریها اشاره میشود. مخالفت با داشتن شناسنامه، مخالفت با دوش حمام، واکسیناسیون، مدرسه، بلندگو، درس خواندن دختران، رادیو، تلویزیون، ویدئو، فکس، موبایل، تلگرام، ماهواره و امروز «طرح صیانت». در این نوشتار بهاختصار به دو پدیده رادیو و ماهواره اشاره میشود:
مخالفت با رادیو
طبق مقررات ماده 4 تصویبنامه شماره 3817 هیئتوزیران برای نصب آنتن و استفاده از هر قسم دستگاههای گیرنده رادیو باید اجازه از شهربانی کل را گرفته و پسازآن اجازهای نیز از وزارت پست و تلگراف و تلفن برای شرایط فنی اخذ شود؛ بنابراین اشخاصی که قصد دارند از رادیو گیرنده در مؤسسات، منزل، اماکن عمومی، باشگاهها، اتومبیل استفاده کنند باید بدوا به شهربانی مراجعه و پس از انجام تشریفات مقرره پروانه نصب اخذ میکردند.
پروانهای در سال 1319 به یک متقاضی استفاده از رادیو صادر شده و مرجع صدور پروانه شهربانی کل کشور بوده است.
پروانه دوم در سال 1327 صادرشده و مرجع صدور مجوز وزارت پست و تلگراف و تلفن و شهربانی کل کشور بوده است. نگاهی به مندرجات الزامی هر دو مجوز به شرح زیر، امروز برای هر خواننده این سطور خندهآور است، ولی آن روز حکم قانون را داشت.
* دارنده رادیو (آنوقت گیرنده میگفتند) در صورت تغییر محل استفاده از رادیو باید به شهربانی کل کشور اطلاع دهد.
* دارنده رادیو در صورت استفاده در شهری دیگر باید شهربانی مبدأ و مقصد را مطلع سازد.
* دارنده رادیو در صورت بلااستفاده شدن آن باید برای نصب رادیوی جدید از شهربانی پروانه اخذ کند.
زمان گذشت و داشتن رادیو عادی شد و ترس هم فروریخت.
ممنوعیت ماهواره
هنگام بحث درباره طرح ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهوارهای در شهریورماه 1373 در مجلس، آقای میر سلیم وزیر وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پشت تریبون مجلس قرار گرفت و از «یک آشغال فرهنگی» (ماهواره) گفت و نهایتاً در بهمنماه 1373 ممنوعیت استفاده از ماهواره به تصویب رسید. طبق ماده 14 این قانون دستگاهها و سازمانها میتوانند با ذکر دلایل توجیهی با امضای بالاترین مقام اجرایی خود برای استفاده از تجهیزات ماهوارهای از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست مجوز کنند.
به یاد داریم که بر اساس تکلیف همین قانون وزارت کشور و نیروی انتظامی چگونه خانه به خانه و پشتبام به پشتبام دنبال گیرندههای ماهواره میگشتند و آنها را خرد میکردند. چه درگیریها و چه بدبینیها که ایجاد نشد، زمان گذشته و اینک ماهواره مثل رادیو عمومیت پیدا کرده و ممنوعیت استفاده از ماهواره با 14 ماده و چندین تبصره به تاریخ پیوست. مخالفان هم رادیو دارند هم موبایل و هم ماهواره، جالب است با حکم یک قاضی تلگرام ممنوع شد، ولی در کشور فیلترشکن تلگرام فروخته میشود. امروز شبکههای ماهواره در تبادل علوم، اطلاعات و کسبوکار نقش مثبت ایفا میکنند و دیگر «آشغال فرهنگی» نیستند. در کنار طرح صیانت و طرح ممنوعیت استفاده از پلتفرمهای خارجی چند پدیده دیگر مانند حضور بانوان در ورزشگاهها، دوچرخهسواری دختران و ... نیز مطرح است که در آینده عادی خواهند شد.