سینما سرآمد جریان فرهنگی در هر کشوری است
سینما در حقیقت یک بخشی از آن فرهنگ و هنر است و بخش دیگر آن صنعت و اقتصاد است. ما باید سینما را بهصورت کلان ببینیم، زیرا سینما بسیار تأثیرگذارتر و جریانسازتر از هنرهای دیگر و مشابه خودش است. اثرگذاری سینما میتواند تا سالیان سال ادامه داشته باشد و بهنوعی سرآمد جریان فرهنگی در هر کشوری است. به همین دلیل تمام مسئولان و مدیران کشور باید خود را مکلف بدانند که در این حوزه ورود کنند و برای سرنوشت آن حساسیت به خرج دهند.
رویکرد استفاده از افراد غیر سینمایی در سینما
من در روزهای اخیر هم دیدم که بعد از انتخاب هیئتامنای بنیاد فارابی، خیلیها به این موضوع نقد داشتند و برخی از اعضای آن را بیارتباط با فرهنگ و سینما میدانستند. سؤال من از این دوستان این است که در طول سالهایی که فارابی به دست مسئولان سینمایی اداره میشد چه اتفاق مثبتی برای سینما رقم خورد؟ برای تولید، برای اکران، برای خود مجموعه و کارکنان فارابی چه اتفاقی افتاد؟ ما اگر ترکیبی از آدمهای فرهنگی و اقتصادی را در یک مجموعه فرهنگی نیاز به سرمایه به کار بگیریم آیا تصمیم اشتباهی است؟ من فکر میکنم اتفاقاً این تصمیم به دلیل آن گرفته شده است که فردی آگاه به مشکلات سینما در جایگاه تصمیمسازی قرار دارد. سینما امروز به خاطر مسائل مختلف مانند جسدی شده است که به دلیل بیجانی نمیشود از زمین بلندش کرد. فرض کنید بازهم آدمهای سینمایی در فارابی منصوب میشدند درنهایت من فیلمساز باید برای ساخت فیلم خودم دنبال همین آدمهای اقتصادی در دولت میرفتم که الان خوشبختانه خودشان در وسط میدان حاضر هستند.
ضرورت احیای شورای عالی سینما به ریاست رئیسجمهور
شورای عالی سینما میتواند بهعنوان یک بازوی مشورتی بسیار قوی و قدرتمند در همه زمینهها سینما را از رکود خارج کند و باعث پیشرفت آن در سطح کلان باشد. متأسفانه ما در کشوری زندگی میکنیم که با تغییر یک مدیر، لهجه آن مجموعه کاملاً دگرگون میشود. ما هنوز بر اساس یکسری قوانین مدون حرکت نمیکنیم. در تمام سطوح دولتی ما شاهد چنین رویهای هستیم حالا چه برسد به حوزه فرهنگ و هنر که خیلیها فقط با آن عکس یادگاری میگیرند و میخواهند از طریق آن کسب اعتبار کنند. شورای عالی سینما میتواند پیوندی میان سینما و مجموعههای بالادستی برقرار کند که منجر به اصلاح قوانین و ساختارهای فرسوده حاکم بر سینما شود. سینمای ایران یک زمانی همیشه در جهان میدرخشید و باعث مباهات بود. در داخل هم سینما یکی از مهمترین تفریحات و سرگرمیهای مردم به شمار میآمد که باعث رشد فرهنگی جامعه میشد. الان واقعاً ما در حوزه سینما بهشدت از جهان عقب هستیم و بهنوعی قافیه را واگذار کردهایم.
علت عقبماندگی سینمای ایران
سینما بدون اغراق یکی از مهمترین حوزههایی است که میتواند فرهنگسازی کند و در جامعه یک جریانی را به راه اندازد. پرسش این است که چرا در حال حاضر الگوی برخی از کودکان و جوانان ما غربی است؟ چرا باید در هرکجا که شما نگاه میکنید یک رد پایی از جریان نفوذ نرم فرهنگی در میان اقشار مختلف مردم مشاهده کنید؟ درصورتیکه ما سیاستها را در سینما درست و کارساز تبیین کنیم، میتواند به مهمترین ابزاری تبدیل شود که مقابل این جریان قد علم میکند. زمانی که این اهمیت را برای سینما قائل شویم آنوقت این نیاز حس میشود که باید در سطح کلان و فراتر از سازمان سینمایی به سینما پرداخته شود. شورای عالی سینما میتواند سالی یکبار جلسه داشته باشد، ولی در همان یک جلسه میتواند قوانین را بهروز کند و اثرگذاری محسوسی بر سینما داشته باشند. چرا سینما امروز با مشکلات فراوانی دستبهگریبان است؟ زیرا ما همچنان با قوانین و مقررات ۲۰ سال پیش سینما را اداره میکنیم. ما در زمینه سیاستهای کلان سینما و حتی فرهنگ بهشدت عقبماندگی داریم و تا این موارد را اصلاح نکنیم پیشرفتی چشمگیر حاصل نخواهد شد. الان اگر کودک من و شما یک انیمیشن بهروز و همسطح با جهان از شما نبیند آنقدر قدرت انتخاب پیدا کرده که بهراحتی شما را کنار میگذارد و میرود سراغ محصول باکیفیت. سینما بودجه نیاز دارد و آدمهایی که بودجه در اختیارشان است همه در دولت حضور دارند، پس چهبهتر که آنها نیز با سینما ارتباط مستمر و یا لااقل نزدیکی داشته باشند. این سینما متأسفانه براثر بیتدبیری پیکر نحیفی پیدا کرده است و تنها با تزریق بودجه و اعمال سیاستهای کلان و اثرگذار میتواند از جایش بلند شود. مطمئن باشید اگر شورای عالی سینما درست عمل کند و به نیازهای جامعه جوان ما اهمیت دهد، سینما متحول خواهد شد.
تأثیر وضعیت اقتصادی موجود بر حوزههای فرهنگی
ببینید در حال حاضر اقتصاد و فرهنگ دو موضوع اصلی کشور ما هستند که از زبان تمامی مسئولان شنیده میشود. هر دو این مسائل بهاندازهای اهمیت دارند که میتوانند حیات و ممات یک جامعه را به چالش بکشند. ما باید کاری کنیم که اهمیت فرهنگ هم در کنار اقتصاد برای همگان روشن شود. این میسر نخواهد شد مگر اینکه این دغدغه به بالاترین سطح تصمیمگیری منتقل شود. شورای عالی سینما یکی از همان کارگروههایی است که میتواند در بالاترین سطح حرف حوزه سینماگران بشنود و برای آن برنامهریزی کند. یقیناً تشکیل دوباره شورای عالی سینما گامی روبهجلو برای بهبود بخشیدن به شرایط نامطلوب امروز سینماست و باید دید آیا دولت حاضر است برای سینما هزینه کند یا خیر؟ مثال رایجی درباره حوزه فرهنگی وجود دارد که همه دولتها فرهنگ را بهعنوان حیات خلوت خود میدانند و اهمیتی برای این بخش مهم قائل نیستند. من امیدوارم با همت و اراده مسئولان فرهنگی در دولت این باور جای خودش را به ارزشمند کردن حوزه فرهنگ بدهد و سینما نیز از این ظرفیت ایجاد شده نهایتاً استفاده را ببرد.