ایران ازنظر جغرافیایی یک کشور خشک و کمآب است و در سالهای اخیر درگیر خشکسالی شده است. بعضی از این خشکسالیها ریشه در تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین دارد، اما فقط عوامل طبیعی را نمیتوان دلیل خشکسالیها دانست، بلکه عوامل طبیعی هم در خشکیهای ایران دخیل بودهاند. مدیریت غلط منابع آبی یا عوامل انسانی مانند صنعتی کردن شهرها یا کشاورزی به هر قیمتی کشور را در شیب تند خشکسالی قرار داده است. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، پرویز کردوانی پدر کویرشناسی ایران در مورد علت اصلی شرایط فعلی کشور گفت: «علت اصلی را گرم شدن کره زمین میدانم که این گرما از زمان آغاز به کار صنایع شروع شده است. تغییر اقلیم یا گرم شدن کره زمین در دوران اول تا سوم اتفاق میافتد، اگر در نقطهای بارندگی شود، در نقطه دیگر بارندگی کمتر میشود یا اگر در نقطهای هوا سرد شود، در نقطه دیگر هوا گرم خواهد شد. اخیراً در تهران شاهد بارندگیهای شدید و پراکنده هستیم که اکثر این بارندگیها مخرب و سیل آبی هستند و ریشه این اتفاقات گرم شدن کره زمین است.»
ایران کشور فقیری در منابع آبی است
وی با اشاره به نوع خشکسالیها گفت: ۲ نوع خشکسالی داریم؛ نوع اول خشکسالی بارندگی و نوع دوم خشکسالی کمآبی است. میزان آب هر کشور بستگی به میزان بارش آن کشور دارد که ایران ازنظر بارش و آب فقیر است. درگذشته چمنکاری وجود نداشت و چمن اصلاً قابلیت تصفیه هوا را ندارد و متأسفانه بالاترین مصرف آب در بین گیاهان را دارد. قدیم در منازل جارو بود و بعدها با اختراع شیلنگ، بهجای جارو کردن اقدام به آبپاشی کردند. همین امر در صنایع و کشاورزی هم در ابعاد بزرگتر اتفاق میافتد. به بهانه خودکفایی و توسعه کشاورزی به هر قیمتی یک سری تکنولوژی به ما دادند و نگفتند کم مصرف کنید، بلکه گفتند تا میتوانید برداشت کنید تا کمبود نداشته باشیم و در مقابل کشورهای غربی غنی باشیم. ابتدا اقدام به واردات و توزیع پمپ آب در همه مناطق کشور کردند که با ورود پمپ آب، بهمرور قناتها جمع شدند و در هر منطقه اقدام به حفاری چاه با پمپ آب کردند، اما پس از گذشت مدتی و با خشکی چاهها و بیآب شدن آنها به مردم گفتند باید چاههای عمیقتری را حفر کنند و بدین شکل مردم شروع به حفاری چاههای عمیق کردند.
سد کرج ۱۰ متر گل در کف خود دارد
این کارشناس محیطزیست افزود: با پیشرفت علم اقدام به ساخت سد و انتقال آب کردند، اما در کشور ایران مدیریتی برای سد وجود ندار. باید هرسال دریچههای پایینی سدها را باز کنند تا گلولایها تخلیه شود. برای مثال سد کرج ظاهری پر آب دارد، اما در کف این سد به عمق ۱۰ متر گلولای وجود دارد. در زمان قدیم سدهای ما کفهای خاکی داشتند و توان نگهداشتن آب را در خود نداشتند، یعنی پس از گذشت مدتی آب سد فروکش میکرد.
تا ۵۰ سال آینده تهران قابل سکونت نیست
کردوانی با اشاره به اینکه شهرهای ایران یکی پس از دیگری در حال خشک شدن هستند، تأکید کرد: اکنونکه آب در حال تمام شدن است، تازه به فکر مصرف حجمی آن افتادهاند. در خوشبینانهترین حالت تا ۵۰ سال آینده شهرهای تهران، کرج، ورامین و اطراف کاملاً خشکشده و اهالی این شهرها برای بقا ناچار به مهاجرت میشوند. حال با ۳ تکنولوژی دیگر میخواهند مردم را مدتی سرگرم کنند که این تکنولوژیها شامل باروری ابرها، استخراج آبهای ژرف با ۲۵۰۰ متر حفاری در دل زمین و انتقال آب دریاها به مراکز ایران است که هیچکدام از این روشها مؤثر نخواهند بود. ایران ازنظر اقلیمی کاملاً شبیه آمریکا است، ولی آنها با مدیریت مصرف درست، کمآبی را ۵ سال به تأخیر انداختند. در شرایط فعلی تنها راهحل موجود کشور مدیریت صحیح مصرف آب است که آنهم خشکی را فقط مدتی به تأخیر خواهد انداخت.