زنانه شدن سالمندی
رئیس دبیرخانه شورای سالمندان کشور بابیان اینکه ۱۲ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل میدهند، گفت: ایران مانند بسیاری از کشورها با پدیده یا همان زنانه شدن سالمندی مواجه است. مژگان رضازاده افزود: نسبت زنان در گروههای سنی بالا از مردان بیشتر است یعنی سالمندان زن سهمی بیش از نیمی از جمعیت سالمند دارند، این پدیده دلایل مختلفی ازجمله امید به زندگی بالاتر در زنان، مرگومیر بالاتر مردان در سنین میانسالی و دلایل اجتماعی ـ اقتصادی دارد.
وی با اشاره به پیامدهای زنانه شدن سالمندی گفت: این موضوع به مواردی مانند افزایش نیاز به سیاستهای حمایتی ویژه زنان سالمند شامل بازنشستگی و درآمد پایدار، دسترسی به مراقبتهای بهداشتی ویژه زنان، مقابله با فقر در میان زنان تنها، نیاز به خدمات تعیینشده برای زنان شامل مراکز روزانه، مراقبتهای خانگی حساس به جنسیت و توجه به اشکال خاص آسیبپذیری شامل سکوت در مورد خشونت، فقر بازنشستگی و سطوح پایینتر مشارکت اقتصادی نیاز دارد.
سالمندان نیازمند
رئیس دبیرخانه شورای سالمندان کشور درباره اینکه چند درصد از سالمندان تحت پوشش مستقیم خدمات سازمان بهزیستی هستند، عنوان کرد: آمارها و اطلاعیههای رسمی اخیر سازمان بهزیستی و رسانهها نشان میدهد تعداد افراد تحت پوشش بهزیستی بیش از چند میلیون نفر گزارششده است و همزمان برآورد از جمعیت سالمندان کشور حدود ۹ تا ۱۰ میلیون نفر مطرحشده است.
وی ادامه داد: بهطور مشخص سازمان بهزیستی گزارش کرده که بخش قابلتوجهی از جامعه تحت پوشش مثلاً حدود یکسوم مددجویان را سالمندان تشکیل میدهند اما اگر منظور این است که چند درصد از همه سالمندان کشور تحت پوشش بهزیستی هستند، فقدان یک آمار واحد و یکسان رسمی شفاف است و عددی قطعی که بتوان نقلقول کرد در دسترس عمومی نیست، بهعبارتدیگر، پوشش رسمی کامل نیست و بسیاری از سالمندان نیازمند هنوز خارج از شبکه حمایتی رسمی هستند.
بحران سالمندی در شمال و مرکز کشور
رئیس دبیرخانه شورای سالمندان کشور گفت: آمارها نشان میدهد استانهای شمالی و مرکزی کشور بیشترین سهم سالمند رادارند، اما زیرساختهای مراقبتی و بهداشتی در همین مناطق ضعیف است، وضعیتی که زنگ خطر بحران سالمندی را به صدا درآورده است.
رضازاده درباره روند سالمندی جمعیت در ایران گفت: در سالهای اخیر سرعت سالمندی در ایران افزایش قابلتوجهی داشته است، برآوردهای رسمی و گزارشهای پژوهشی نشان میدهد سهم افراد مسن « ۶۵ سال به بالا » از جمعیت از حدود تکرقمی در دهههای قبل به چیزی حدود ۱۲ درصد رسیده است و پیشبینیها حاکی از ادامه رشد قابلتوجه این سهم در دهههای آتی است یعنی ظرف یک تا دو نسل آینده، نسبت سالمندان بهکل جمعیت بهطور چشمگیر افزایش خواهد یافت.
وی درباره روند پرسرعتتر سالمندی جمعیت در برخی استانهای کشور بیان کرد: الگوی توزیع سنی نشان میدهد استانهای شمالی و برخی استانهای مرکزی مسنترند، گیلان و مازندران بارها بهعنوان استانهایی با بالاترین سهم جمعیت سالمند گزارششدهاند، استانهایی مثل آذربایجان شرقی، اصفهان و تهران نیز روند پیری روشنتری دارند، در مقابل استانهایی مانند سیستان و بلوچستان و هرمزگان نسبت جوانتر هستند.
شبکه مراقبت سالمندان، ناکافی است
رضازاده گفت: بنابراین بحران منطقهای بیشتر در مناطقی مانند گیلان، مازندران و برخی استانهای مرکزی است که هم سهم سالمند بالا است و هم زیرساختهای اقتصادی ـ پزشکی برای مراقبت از آنها ضعیف است. ظرفیت عملی « شبکه مراقبتهای در منزل، مراکز روزانه متناسب با نیازهای عمومی، نیروی مراقب ماهر، پوشش مالی پایدار و هماهنگی بین بخشی» هنوز ناکافی است.