کامران یگانگی- پژوهشگر
کشورعمان، با پیشینه‌ای غنی در تجارت دریایی و بهره‌گیری از منابع طبیعی، اکنون در مسیر تحولی راهبردی در بخش انرژی قرار دارد. اقتصادی که تاکنون عمدتاً بر منابع هیدروکربنی متکی بوده، با توجه به ضرورت‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی قرن بیست و یکم، راهبردی نوین را برای دستیابی به توسعه پایدار اتخاذ کرده است. «استراتژی انرژی 2040 عمان» به‌عنوان نقشه راهی جامع، بر تنوع‌بخشی به سبد انرژی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و ارتقای بهره‌وری انرژی تأکید دارد. این استراتژی نه‌تنها در راستای تأمین امنیت انرژی کشور و تقویت استقلال اقتصادی تدوین شده، بلکه در کاهش اثرات زیست‌محیطی و افزایش تاب‌آوری اقتصادی عمان نیز نقشی محوری ایفا می‌کند.
اهداف کلیدی استراتژی:
تنوع‌بخشی به سبد انرژی
یکی از اهداف کلیدی این استراتژی، ایجاد تعادل در منابع تأمین انرژی عمان و کاهش وابستگی بیش از حد به گاز طبیعی است که در حال حاضر منبع اصلی تولید برق در این کشور محسوب می‌شود. توسعه و بهره‌برداری از منابع انرژی تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی، بادی و هیدروژنی در کنار استفاده از فناوری‌های نوین ذخیره‌سازی انرژی، از مهم‌ترین راهبردهای مدنظر در این زمینه است. سیاست‌گذاری‌های انرژی عمان در راستای بهینه‌سازی ترکیب انرژی مصرفی و استفاده از مدل‌های اقتصادی پایدار برای بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر تدوین شده است.
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
عمان، به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر‌به‌فرد خود، دارای پتانسیل بالایی در حوزه انرژی خورشیدی و بادی است. بر این اساس، یکی از اهداف راهبردی کشور، افزایش سهم این انرژی‌ها در تولید برق به حداقل ۳۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ و ادامه این روند در دهه‌های بعدی است. برنامه‌های توسعه‌ای در این حوزه شامل سرمایه‌گذاری در مزارع خورشیدی وسیع، بهره‌برداری از نیروگاه‌های بادی در مناطق ساحلی و توسعه فناوری‌های نوین انرژی زمین‌گرمایی خواهد بود. عمان در نظر دارد تا با ایجاد زنجیره ارزش بومی در صنایع مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر، علاوه بر کاهش وابستگی به واردات فناوری، به یکی از قطب‌های منطقه‌ای این حوزه تبدیل شود.
توسعه صنعت با انرژی‌های تجدیدپذیر
یکی از اهداف مهم این استراتژی، ایجاد ارزش افزوده و اشتغال‌زایی در حوزه صنایع مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر است.توسعه زنجیره تأمین داخلی برای تولید سلول‌های خورشیدی، توربین‌های بادی، سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی و فناوری‌های شبکه هوشمند، عمان را قادر خواهد ساخت تا علاوه بر تأمین نیاز داخلی، به صادرکننده فناوری‌های انرژی پاک در منطقه تبدیل شود.جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حوزه انرژی‌های نو و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز تحقیق و توسعه در این حوزه از دیگر سیاست‌های کلیدی محسوب می‌شود. ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار: توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، فرصت‌های شغلی متنوعی در زمینه مهندسی، مدیریت انرژی و فناوری‌های نوین ایجاد خواهد کرد. جذب سرمایه‌گذاری خارجی: موقعیت جغرافیایی مطلوب عمان و منابع طبیعی سرشار آن، این کشور را به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل می‌کند. تقویت امنیت انرژی: تنوع‌بخشی به منابع تأمین انرژی و کاهش وابستگی به گاز طبیعی، امنیت انرژی عمان را افزایش داده و آسیب‌پذیری آن را در برابر نوسانات بازارهای جهانی کاهش می‌دهد.
برگرفته از: دیپلماسی ایرانی