معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به افزایش ولادت‌ها در فرزند سوم تا پنجم در سه سال اخیر، گفت: موضوع مهم و اساسی آن است که موضوع تولد فرزند اول به دوم و سوم در کانون توجه قرار گیرد. علیرضا رئیسی در نشست جلسه ستاد مرکزی هماهنگی جوانی جمعیت با بیان اینکه فاصله ازدواج تا تولد فرزند اول حدود ۵.۵ سال است. افزود: همچنین سن ازدواج به ویژه در افراد تحصیل‌کرده افزایش یافته به نحوی که میانگین سن ازدواج مردان به بیش از ۳۰ سال رسیده و میانگین سن ازدواج زنان ۲۷ سال است. وی اظهارداشت: با توجه به اینکه فاصله زمان ازدواج تا زمان تولد فرزند اول زیاد است، فرصت زمان مناسب برای باروری را با توجه به «میانگین سن ازدواج»، «وضعیت فیزیولوژی» و «فاصله زمانی ازدواج و تولد فرزند اول» از دست می‌دهیم.
میزان ولادت
رئیسی درباره روند ولادت در کشور ادامه داد: تعداد متولدهای کشور در سال ۱۳۹۰ معادل یک میلیون و ۳۸۲هزار نفر بود که این تعداد به یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۵۹ نفر در سال ۱۴۰۲ رسیده است. وی با بیان اینکه میزان مرگ‌ومیر سالانه کشور حدود ۴۲۰ هزار نفر است، افزود: اگر میزان تولد سالانه را از میزان مرگ‌میر بکاهیم، سالانه حدود ۵۸۰ هزار نفر به جمعیت کشور اضافه می‌شود. اگر با نرخ ولادت فعلی پیش‌رویم، میزان مرگ‌ومیر کشور بر میزان تولد پیشی می‌گیرد.
وی هشدار داد که اگر با نرخ ولادت فعلی پیش رویم، میزان مرگ‌ومیر کشور بر میزان تولد پیشی می‌گیرد.
ایران هجدهمین کشور پرجمعیت دنیا
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه سومین کشور پرجمعیت در منطقه هستیم، گفت: آمار و ارقام بیانگر این است که ایران، نهمین کشور پرجمعیت آسیا و هجدهمین کشور پرجمعیت دنیا است. اگر رشد جمعیت زیاد باشد و با نرخ ۲.۵ انجام شود، جمعیت کشور به ۱۱۶ میلیون نفر در سال ۱۴۲۰ می‌رسد. اگر رشد جمعیت کشور متوسط و با نرخ یک باشد جمعیت کشور در سال ۱۴۲۰ به ۱۰۰ میلیون نفر می‌رسد. همچنین اگر رشد جمعیت با نرخ پایین باشد در سال ۱۴۲۰ به ۸۶ میلیون نفر می‌رسد. اگر اقدامات مداخله‌ای در ارتباط با جمعیت نداشته باشیم جمعیت کشور به کمتر از ۵۰ میلیون نفر در سال ۱۴۸۰ می‌رسد. وی با بیان اینکه سالمندان کشور حدود ۱۱ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، گفت: بررسی‌ها بیانگر این است که جمعیت سالمندان کشور در سال ۱۴۳۰ به ۲۶ درصد می‌رسد. آمار و ارقام بیانگر این است که نرخ باروری کشور در سال ۶۵ معادل ۶.۳ بوده که در حال حاضر معادل ۱.۶۵ است.
چاله جمعیت
رییسی درباره «نرخ جایگزینی» گفت: منظور از نرخ جایگزینی این است که جمعیت کشور ثابت باشد و اگر خواهان ثابت بودن جمعیت با شرایط کنونی هستیم نرخ باروری کشور باید ۲.۱ باشد. اگر نرخ جمعیت استان‌ها کمتر از ۱.۵ باشد، آن استان در «چاله جمعیتی» قرار دارد. بررسی‌ها بیانگر این که استان اصفهان در چاله جمعیتی قرار دارد. اگر نرخ باروری یک استان به کمتر از ۱.۳ برسد، آن استان به «چاه جمعیتی» وارد شده است. اگر وارد چاه جمعیتی شویم، خروج از آن سخت است. به طور مثال، استان گیلان، مازندران و البرز در چاه جمعیتی قرار دارد. جمعیت برخی استان‌های کشور مانند فارس و زنجان نیز تثبیت شده است.
خروج از چاه جمعیت
رئیسی با بیان اینکه کشورهای دنیا از راهکارهای مختلف برای خروج از چاه جمعیتی بهره می‌برند، اظهار داشت: کشورها از مهاجرت برای خروج از چاه جمعیتی استفاده می‌کنند. مهاجرت به دو روش «مخلوط» و «محلول» انجام می‌شود. منظور از مهاجرت مخلوط این است که مهاجران با شهروندان کشور میزبان ترکیب نمی‌شوند و این روش برای افزایش جمعیت مناسب نیست. همچنین منظور از مهاجرت محلول این است که مهاجران با شهروندان کشور میزبان ترکیب شوند.