کشور در حالی زمانی صادرکننده بنزین بود که حالا تبدیل به واردکننده آن شده‌ایم و سالانه چند میلیارد دلار در این زمینه هزینه می‌کنیم. به گفته کارشناسان، ادامه روند فعلی شدنی نیست، در حال حاضر، سالانه میزان زیادی بنزین تولید می‌شود و همه آن را استفاده می‌کنیم. با وجود تولید بالای بنزین در کشور، نیاز به واردات داریم و دچار ناترازی در این زمینه شده‌ایم.
کارشناسان بر این عقیده‌اند که سرکوب قیمتی و پایین بودن قیمت بنزین در کشور از مهم‌ترین دلایل عدم مدیریت مصرف بنزین در کشور است. به زعم آنان، باید به سمت اعمال روش‌هایی به منظور کنترل مصرف حرکت کنیم.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که اعمال سهمیه بنزین به نفر می‌تواند راهکاری مناسب برای افزایش عدالت اجتماعی در توزیع یارانه بنزین و کنترل مصرف باشد. در این روش، افراد تنها تا میزان مشخصی می‌توانند از بنزین با قیمت یارانه‌ای استفاده کنند. بیشتر از این میزان را باید از بازار آزاد بخرند. بنابراین، انگیزه‌های افراد برای مدیریت مصرف افزایش پیدا می‌کند.
عدالت در تخصیص بنزین
وحید احمدی، نماینده مجلس شورای اسلامی در گفتگو با ایسنا در خصوص این موضوع که به گفته رئیس جمهور افزایش قیمت بنزین را در دولت چهاردهم نخواهیم داشت، اما بنزین به صورت سهمیه در اختیار افراد قرار می‌گیرد، تصریح کرد: به نظر من، اگر دولت بتواند در چارچوب طرح مدونی متناسب با عدالت اجتماعی سهم هر کسی از بنزین یارانه‌ای اختصاص دهد، اتفاقات خوبی رخ می‌دهد. در این چارچوب، هر فرد صرف نظر از اینکه وسیله نقلیه دارد یا خیر، از سهمیه بنزین بهره می‌برد.
وی ادامه داد: در طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر به جای اینکه بنزین را به ازای هر خودرو اختصاص دهیم، به هر فرد میزانی از بنزین یارانه‌ای تعلق می‌گیرد. افرادی که بیشتر از این سهمیه، مصرف بنزین دارند، باید آن را از بازار آزاد تهیه کنند. کسانی که بنزین اضافه دارند، می‌توانند آن را در این بازار آزاد به فروش برسانند. اختصاص سهمیه بنزین به نفر به عدالت نزدیک است. در شرایط فعلی، کسانی که بیشترین امکانات را دارند، از بنزین یارانه‌ای بیشتری استفاده می‌کنند. اما کسانی که خودرو ندارند، از یارانه بنزین بی نصیب هستند. در صورتی که دولت بتواند برنامه مناسب و واقعی در زمینه اختصاص سهمیه بنزین به نفر داشته باشد و آن را اجرایی کند، عدالت بیشتری در حوزه توزیع یارانه‌های بنزین شاهد خواهیم بود.
احمدی گفت: در طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر، افراد به تناسب دارایی و مصرفی که دارند، هزینه آن را می‌پردازند و اقشار ضعیف نیز از این یارانه بیشتر بهره می‌برند. در این شرایط، اندک اندک افرادی که مصارف بالایی دارند، آن را به قیمت واقعی می‌خرند و از این نظر نیز کنترل مصرفی صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: اختصاص سهمیه بنزین به نفر، نه تنها به لحاظ عدالت اجتماعی برایمان مزیت دارد، از نظر کنترل مصرف نیز به نفع کشور است. وقتی افراد بدانند تنها میزان مشخصی بنزین یارانه‌ای در اختیار دارند و بیشتر از این میزان را باید با قیمت آزاد تهیه کنند، قطعاً به کنترل مصرف خودشان می‌پردازند.
لزوم گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی
عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: افراد در راستای مدیریت مصرف بنزین خود احتمالاً به فکر استفاده از وسایل نقلیه عمومی می‌افتند. به این ترتیب، مشکل خودروهای تک سرنشین و هدررفتن بنزین نیز حل و فصل می‌شود. در این شرایط، نیاز است همزمان با اعمال روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر به گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی بپردازیم تا زمینه برای استفاده حداکثری از آن به وجود بیاید.