تحمیل استاندارد‌های زیبایی بر ایرانیان
بابک نیکومرام، رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران گفت: «چهره اصیل ایرانی از طریق اعمال جراحی گسترده در حال تحریف است. استاندارد‌های زیبایی غربی بر ایرانیان تحمیل‌شده است. آمار‌های عمل جراحی تنها نوک کوه یخ است، زیرا تنها تعداد محدودی از جراحان آمار‌های خود را به انجمن ارائه می‌کنند. پزشکان الزامی برای ثبت آمار اعمال جراحی انجام‌شده ندارند. تعداد واقعی عمل‌های انجام‌شده بالاتر است و احتمالاً ایران را در بین ۵ کشور با بیش‌ترین اعمال زیبایی قرار می‌دهد.
ایران مرکزی برای جراحی زیبایی
بیتا غفاری در مطلبی در روزنامه فایننشال تایمز نوشت: ایران از مدت‌ها قبل به عنوان مرکزی برای جراحی‌های زیبایی شهرت داشت و سالانه ده‌ها هزار نفر در جستجوی دستیابی به چهره‌ای ایدئال زیر تیغ جراحی می‌روند. اما افزایش قابل‌توجه تعداد این عمل‌ها در سال‌های اخیر پزشکان را نگران تأثیرات آن بر سلامت بیماران و حتی هویت ایرانی کرده است.
رتبه دوازدهم جراحی زیبایی
ایران در جهان
بر اساس آمار‌های جامعه بین‌المللی جراحی پلاستیک زیبایی، ایران از نظر تعداد عمل‌های جراحی انجام‌شده در سال ۲۰۲۲ در رتبه دوازدهم جهان قرارگرفته، درحالی‌که در سال ۲۰۱۶ در رتبه هجدهم قرار داشت. جراحی بینی محبوب‌ترین عمل در میان جراحی‌های زیبایی به شمار می‌رود و پس‌ازآن لیپوساکشن، جراحی پلک، جراحی شکم و جراحی سینه در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بر اساس آمار‌ها در سال ۲۰۲۲ در ایران حدود ۳۲۰ هزار عمل زیبایی شامل جراحی و غیر جراحی انجام‌گرفته که این رقم نسبت به ۱۵۱ هزار عمل انجام‌شده در سال ۲۰۱۶ رشد بیش از دو برابری را نشان می‌دهد. سال گذشته وزیر کشور گفت: افرادی که چهره خود را نسبت به حالت اولیه تغییر زیادی داده باشند، باید برای دریافت مدارک هویتی جدید اقدام کنند.
زنان در صدر عمل جراحی زیبایی
زنان بر اساس آمار ۸۰ درصد متقاضیان جراحی‌های پلاستیک هستند زیرا تلقی شده افراد زیباتر مزیت‌های (شغلی و غیره) بیشتری دریافت می‌کنند. مثلاً افزایش تعداد دنبال کنندگان در شبکه‌های اجتماعی به عنوان انگیزه اصلی تن دادن به این نوع اعمال جراحی است. آمار‌های انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران نشان می‌دهد، صد‌ها هزار ایرانی صفحات مجازی بلا گرهای زیبایی را دنبال می‌کنند و حدود ۶۰۰۰ حساب در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی به تبلیغ خدمات جراحی پلاستیک مشغول‌اند.
تبلیغات گمراه‌کننده
به گفته جراحان، زمانی جراحی پلاستیک در ایران عمدتاً محدود به افراد متمول و در سنین بالا بود. اما امروزه در میان جوانان و افرادی از تمام اقشار جامعه رواج یافته است. علیرضا مصباحی، جراح پلاستیک و دبیر انجمن جراحی بینی ایران گفت، بسیاری از بیمارانی که گول «تبلیغات گمراه‌کننده و تصاویر فتوشاپی منتشرشده در رسانه‌های مجازی را می‌خورند» دانش آموزان دبیرستانی هستند. درحالی‌که اقتصاد ایران درگیر نرخ تورم بالا و تحریم‌های اقتصادی غرب است، تقاضا برای اعمال جراحی زیبایی همچنان بالاست. برخی کلینیک‌ها و شرکت‌های خدمات مالی طرح‌هایی را برای پرداخت اقساطی هزینه عمل‌های زیبایی برای کسانی که توان مالی کافی پرداخت نقدی ندارند پیشنهاد می‌کنند. هزینه‌های پایین و تخصص بالای پزشکی در ایران پای متقاضیان خارجی را نیز که عمدتاً از کشور‌های عربی و ایرانیان مقیم اروپا و آمریکا هستند برای انجام این عمل‌ها به ایران کشانده است. بر اساس آمار‌های انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران، حدود ۸.۵ درصد مشتریان جراحی‌های پلاستیک در سال ۲۰۲۲ از کشور‌های دیگر بودند. بر اساس آمار انجمن جراحان پلاستیک آمریکا، دستمزد متوسط یک جراح برای انجام جراحی بینی در این کشور حدود ۶ هزار دلار است، که باید هزینه‌های بی‌هوشی و سایر هزینه‌ها را نیز به آن اضافه کرد. در ایران کل هزینه اعمال جراحی مشابه بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار است. به گفته مسئولان انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران، حدود ۴۳۰ جراح پلاستیک دارای مجوز در ایران فعالیت دارند، اما برآورد می‌شود که ۲۰۰۰ پزشک چنین عمل‌هایی را برای بیماران انجام می‌دهند.
افزایش تخلفات پزشکی
نیکومرام بابیان اینکه «استاندارد‌های حرفه‌ای و اخلاقی قربانی کسب درآمد بیشتر می‌شود» مدعی شد، برخی جراحان مهر امضای خود را روی برگه‌های پزشکی درج می‌کنند تا به برخی تکنیسین‌ها مجوز انجام این عمل‌ها را بدهند. تعداد جلسات تشکیل‌شده توسط کمیسیون پزشکی برای بررسی موارد اشتباهات پزشکی در طی ۵ سال گذشته بیش از دو برابر شده است. جراحان الزامی به گزارش اشتباهات پزشکی نداشتند و اغلب به قربانیان پیشنهاد می‌شود در قبال دریافت وجه از ثبت شکایت صرف‌نظر کنند. مصباحی همچنین با ابراز نگرانی در خصوص سلامت بیماران هشدار داد، گرایش عمومی به سمت داشتن بینی‌های کوچک «نه‌تنها اصول زیبایی را زیر پا می‌گذارد و ویژگی‌های نژادی افراد را تغییر می‌دهد، بلکه می‌تواند موجب ایجاد مشکلات تنفسی و آسیب دیدن حس بویایی شود.» جراحان پلاستیک شناخته‌شده خواستار نظارت بیشتر بر این صنعت و اعمال برخی استاندارد‌های بین‌المللی، ازجمله تعیین حداقل سن انجام عمل، آموزش حرفه‌ای اجباری و ملزم نمودن پزشکان به افشای اشتباهات همکارانشان هستند.