گروه اقتصاد: افزایش تعداد خودروها و همچنین وجود میلیون‌ها اتوبوس، تاکسی، کامیون، خودرو و موتورسیکلت فرسوده دو اتفاق ناخوشایند را شکل داده است. اول افزایش مصرف سوخت که باعث نا ترازی عرضه بر تقاضا شده است و دوم پمپاژ آلاینده‌ها در فضای شهری است. گزارش پیشرو به این موضوع می‌پردازد.
وضعیت مصرف انرژی خودروهای داخلی
بررسی آخرین گزارش سازمان استاندارد نشان می‌دهد، تعداد ۵۳ مدل خودروی تولیدی شامل خودروهای ایرانی و مونتاژ در گرید C، D، E، F و G درجه‌بندی شده‌اند. بر اساس این آمارها، از ۵۳ مدل خودروی ارزیابی‌شده، ۳۳ مدل خودرو معادل ۶۲ درصد از خودروهای ارزیابی‌شده در گرید G یعنی بدمصرف‌ترین‌ها قرارگرفته است.
۱۴ خودرو معادل ۲۶ درصد در گرید F، تعداد ۴ خودرو معادل ۸ درصد در گرید E و درنهایت ۲ خودرو معادل ۴ درصد از کل خودروها نیز در گرید C قرار دارند. واردات بنزین برای کشور به لحاظ اقتصادی زیان دارد؛ زیرا از یک‌طرف نفت به صورت یک ماده‌ی خام صادر و در طرف مقابل، بنزین را به عنوان یک فرآورده نفتی وارد می‌کنیم و به صورت مضاعف متحمل ضرر می‌شویم.
۳ میلیارد دلار واردات بنزین
مرتضی افقه، عضو هیئت‌علمی اقتصاد دانشگاه چمران اهواز در خصوص نا ترازی بنزین گفت: با روند فعلی مصرف مجبوریم در سال آتی قریب به ۳ میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه کنیم و اگر این اتفاق رخ دهد به معنی تحمیل کسری بودجه ۲۰۰ همتی به بودجه است. عامل اصلی افزایش مصرف بنزین که باید چاره‌اندیشی برایش داشته باشیم، وجود خودروهای بی‌کیفیت و پرمصرف در کشور است. اگر راهکارهای مناسب برای مقابله با نا ترازی بنزین را در دستور کار قرار ندهیم، هر سال مجبوریم هزینه‌ی بیشتری برای حل این مشکل از طریق واردات بپردازیم و این به معنی هدر رفت منابع ارزی کشور است.
راهکار
عضو هیئت‌علمی اقتصاد دانشگاه چمران اهواز گفت: عدم برخورداری از یک ناوگان حمل‌ونقل عمومی قوی نیز بر مشکلاتمان افزوده و بر نا ترازی بنزین دامن زده است. دولت به جای اینکه به راحت‌ترین راه یعنی واردات بنزین فکر کند، باید راهکارهای اساسی برای حل مشکل بیندیشد. یکی از راهکارهای اساسی برای مقابله با نا ترازی بنزین این است که خودروهای برقی و هیبریدی و باکیفیت وارد کشور کنیم؛ به این ترتیب، ابتدا، برای خودروهای داخلی رقیبی ایجاد می‌شود و خودروسازان به فکر افزایش کیفیت خودروهایشان می‌افتند و دوم اینکه میزان مصرف بنزین را کاهش می‌دهیم و به حل مشکل نا ترازی بنزین در کشور کمک می‌کنیم. احتمالاً برخی مخالف واردات خودروهای باکیفیت هستند، اما عقل حکم می‌کند که منافع ملی را در نظر بگیریم و به فکر راهکارهایی برای حل مشکل نا ترازی بنزین و جلوگیری از شدت گرفتن بیشتر این مشکل باشیم.
مصرف بالای صنعت خودرو
افقه خاطرنشان کرد: متأسفانه دولت روش‌های پایه‌ای که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد، مانند استفاده از ظرفیت سی‌ان‌جی در کشور را در دستور کار قرار نمی‌دهد؛ در مقابل مجبور است در زمینه‌ی واردات بنزین هزینه کند. واردات بنزین نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری صحیحی در حوزه اصلاح مصرف بالای صنعت خودرو و خودروهای بی‌کیفیت داخلی نداریم.
این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: مجموعه‌ای از عوامل در بروز مشکل نا ترازی بنزین در کشور مؤثر هستند. ازجمله می‌توان به کیفیت پایین خودروهای ساخت داخل و بالا بودن میزان مصرف بنزین در آنها، عدم مدیریت ترافیک در کشور، معماری شهری نامناسب و نبود دستگاه حمل‌ونقل عمومی قوی اشاره کرد و باید برای حل معضل نا ترازی بنزین و جلوگیری از تشدید واردات بنزین روی بحث خودرو تمرکز کنیم.