ارزیابی شما از روند مهاجرت ها چیست؟به لحاظ اجتماعی مهاجرت چه خصارت هایی برای جامعه دارد؟
ابتدا باید گفت مهاجرت به‌خصوص در نخبگان، برگزیدگان، تیزهوشان و المپیادی‌ها که به لحاظ جامعه‌شناسی از مهم‌ترین سرمایه‌های کشور هستند، از دهه‌های گذشته آغاز شده و به‌تدریج روندی صعودی پیدا کرده است.
به اعتقاد «آلفرد مارشال» برنده جایزه نوبل در اقتصاد، درصورتی‌که آموزش و پرورش یک کشور در طول صد سال تنها یک مخترع پرورش دهد، هزینه صد ساله آموزش و پرورش آن کشور را جبران کرده است؛از این جنبه میتوان گفت که نخبگان سرمایه های واقعی جامعه و کشور هستند، افرادی نظیر مریم میرزاخانی یا صدها دانشجوی برگزیده المپیادی، اساتید دانشگاه و پزشکان، خریداران بسیاری دارند.
علت مهاجرت نخبگان را چه می دانید؟
کشورهای خریدار فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ایران زیاد هستند و حتی افزایش پیدا کرده‌اند.علت افزایش روند مهاجرت، مواردی نظیر فضای اجتماعی و حیاتی یک جامعه، نبود احساس راحتی، اشتغال و بیکاری، وجود ناامیدی و نداشتن چشم‌انداز خوب برای آینده است.
بزرگ‌ترین سرمایه هر کشور از دیدگاه جامعه‌شناسی،صاحب‌نظران و نخبگان یک جامعه هستند. تبلیغات گسترده و نشان دادن فضاهای زیبا از طریق رسانه‌های بیگانه و کشورهای جذب کننده مهاجر نیز در افزایش روند مهاجرت تأثیرگذار بوده است و متعاقب آن، سرمایه انسانی متخصص از کشور خارج می‌شود. باید دانست که هیچ داشته‌ای با نیروی انسانی قابل مقایسه نیست. خسارت فرار مغزها که رهبری نیز به آن اشاره کردند و مسئولان نیز به آن معترف هستند، غیرقابل جبران است؛ معتقدیم که با رفتن هر نخبه از کشور، یک چاه نفت خاموش می‌شود. برای تربیت هر نیروی انسانی، هزینه‌ای تحت عنوان هزینه سرانه فرد پرداخت می‌شود که از زمان تشکیل نطفه وی در رحم مادر آغاز شده است؛ بنابراین برای هر فارغ‌التحصیل لیسانس حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان هزینه شده است که با اقدام به مهاجرت، به رایگان در اختیار کشورهای توسعه‌یافته قرار می‌گیرد.
فرار مغزها و جذب نیروهای متخصص از کشورهای جهان سوم نظیر ایران، جزو برنامه‌های مهم کشورهای توسعه یافته است. یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه کشور، سرمایه انسانی است و کشورهای توسعه‌یافته به خوبی آگاه هستند که تربیت یک نیروی متخصص چه قدر هزینه دارد.
فارغ‌التحصیلان دانشگاه و نخبگان مهاجرت بیشتری دارند زیرا اقشار عادی جامعه به سایر کشورهای جهان سوم نظیر ترکیه، یونان، ارمنستان و اوکراین مهاجرت می‌کنند اما مبنای جذب مهاجر در کشورهای توسعه‌یافته، نخبه بودن است که منجربه گسترش فرار مغزها می‌شود. این کشورها نیروی کار نیز لازم دارند اما جذب نیروی انسانی متخصص در دستور کار آنها است.
علت پیشرفت کشور آمریکا، جذب نیروی متخصص و جوان از سراسر جهان است. چنین کشورهایی هنگامی که با درخواست تقاضای مهاجرت افراد روبه‌رو می‌شوند، تخصص و کاربردی بودن آنها را مدنظر قرار می‌دهند و اگر دارای کاربرد یا تخصص لازم نباشند، به آنها مجوز ورود نمی‌دهند. کشورهای توسعه‌یافته، نخبگان و متخصصان را جذب می‌کنند؛ چراکه بدون هزینه کردن یک ریال، نیروی انسانی آماده‌ای را به دست می‌آورند.