سید مالک لطفیان- حقوقدان
مقوله موقوفه در ایران همواره یکی از مسائل بحث‌برانگیز و پر مناقشه بوده است. باآنکه فلسفه وجودی و کارکردی موقوفات باهدف نیکوکاری و احسان به فقرا معنا پیدا می‌کند، اما برخی اوقات مدیریت ناصواب و غیر شفاف، باعث شده تا ثمرات مالی و منفعتی موقوفه‌ها محل تردید جدی قرار گیرند. در همین چارچوب، مصاحبه مدیرکل اداره اوقاف خوزستان با رسانه‌های محلی در هفته وقف، این قلم را بر آن داشت که یک‌بار دیگر بر اهمیت نهاد وقف در کشور تأکید کنم و بعضاً ستم‌ها که بر آن رفته است را مورد ارزیابی منصفانه قرار دهم. درواقع حجم گردش مالی بالای موقوفات اقتضا می‌کند که مدیریت مالی و فرهنگی حاکم بر آن، از کارآمدی و شفافیت مضاعف برخوردار باشد تا اهداف واقف به نحو شایسته تحقق یابد و همچنین زیبایی‌های این پدیده انسان دوستانه به‌طور کامل در اذهان عمومی متجلی و شائبه‌های سوءاستفاده ابزاری نسبت به کارکرد دین از جامعه زدوده شود. از نمونه‌های سوء مدیریت می‌توان به یکی از بزرگ‌ترین موقوفات استان خوزستان موسوم به موقوفه"منصوریه و مضافات" به مساحت تقریبی ۱۵۰۰ هکتار متضمن پنج دانگ وقف خاص اشاره کرد. پس از گذشت قریب به چهار دهه از وفات آخرین متولی که از آن موقع تاکنون یک ریال به موقوف علیهم پرداخت‌نشده و معلوم نیست درآمد ده‌ها میلیارد تومانی موقوفه مزبور طی چند دهه اخیر در کجا هزینه شده و می‌شود و تلاش ورثه واقف برای تعیین متولی نیز با عدم همکاری اداره اوقاف مواجه و مآلا منافع موقوفه موصوف کماکان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. درخواست اعزام بازرسان و حسابرسان به خوزستان و رسیدگی به عایدات نیز تاکنون اجابت نگشته و کوشش‌های انجام‌شده به نتیجه نرسیده است. در همین زمینه به مناسبت هفته وقف، فرصت مغتنمی است که مسئولین این نهاد مقدس که مستظهر به پشتوانه معنوی و مادی هستند، نسبت به توجیه افکار عمومی بالأخص ذی‌نفعان خاص و عام موقوفات مبادرت کنند، و گزارش شفافی از عملکرد مالی خود ارائه دهند. درواقع دلسوزان ونیکو کار و همچنین افکار عمومی این پرسش مهم را مطرح می‌کنند که پس از نیم‌قرن فعالیت موقوفه «منصوری بهبهان»، چرا گزارش آماری روشنی درباره آن اعلام‌نشده است. آیا این تعلل‌ها این گمانه را تقویت نمی‌کند که عدم گزارش دقیق به مردم، پرسش‌ها و سوءظن‌ها را نسبت به اداره این موقوفه بیشتر می‌کند؟