آلبرت بغزیان، اقتصاددان
لازم است روند مدیریت و تصمیم گیری در حوزه اقتصاد و سیاست در کشور منافع ملی را اولویت قرار دهد. در این صورت مولفه های اقتصادی که بازار متاثر از آن است تحت تاثیر قرار می گیرند. برای نمونه می توان نقدینگی بدون پشتوانه که یکی از کارکردهای اقتصادی است اشاره کرد که از آن به عنوان یکی از علل مهم تورم یاد می شود.
تورم با ایجاد وضعیت رکودی در اقتصاد باعث عقب نشینی سرمایه گذاری می شود. بدون سرمایه گذاری تولید زمین گیر است که نتیجه اش افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی خواهد بود.
رشد سرمایه گذاری و انباشته شدن سود تولید موجب ارزشمند شدن واحد پول یک کشور خواهد شد. اگر عوامل اقتصادی و سیاسی دیگر، بر پول ملی تاثیر دارند؛ این تاثیر نه به طور مستقیم با اثر گذاری بر روند جذب سرمایه و با رونق یا رکود تولید میسر شده است.
تاثیر اخبار سیاسی بر تورم و ارزش پول ملی به این صورت اتفاق می افتد که به طور مثال سرمایه گذاران خارجی به مشارکت در پروژه های عمرانی یا صنعتی کشوری که دچار تنش سیاسی در داخل یا خارج است، علاقه نشان نمی دهند.
یا دولت هایی که غرب در تعارض با جامعه جهانی باشند، قرارداد اقتصادی نمی بندند و وارد همکاری های مشترک نمی شوند. همین موضع گیری ها به مرور روند توسعه اقتصادی کشورها را کند و یا متوقف می کند و منجر به افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی می شود.
بعد از درگیری بین حماس و اسرائیل نرخ ارز که مدتی نسبتا ثابت بود، در روند صعودی قرار گرفت. در چنین شرایطی نمی توانیم مردمی را که مقابل صرافی ها صف می بندند و با بالا بردن تقاضا موجب ادامه روند صعودی نرخ ارز می شوند، ملامت کنیم، زیرا بیشتر این افراد نه به قصد کسب سود، بلکه در تلاش برای حفظ ارزش دارایی های نقدی خود و تحت تاثیر هیجانات بازار به صف ها پیوسته اند.
در ماه های گذشته اخبار سیاسی در جهت ثبات بخشی بود و بوی بهبود شنیده می شد تا جاییکه حتی اخباری مثل عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان نتوانست وضعیت ثبات در بازار ارز را تضعیف کند.
از سویی چون انتظار می رود واکنش اسرائیل به این حملات شدید و طولانی باشد و درگیری ها به جنگی تمام عیار مبدل شود، نه تنها بازار ارز در ایران، بلکه بازار ها در کل خاورمیانه و بازار جهانی نفت نیز از این تنش و درگیری متاثر خواهد شد.
این جنگ در دو روز گذشته شاخص های بازار بورس را منفی کرد و باعث جهش قیمت ارز شد. با توجه به حمایت ایران از گروه های مقاومت فلسطینی می توان پیش بینی کرد، زمانی که درگیری در سرزمین های اشغالی ادامه داشته باشد، تاثیر شوک سیاسی به وجود آمده در بازار های داخل از جمله در مهمترین بازار یعنی بازار ارز به شکل صعود نرخ ها دیده خواهد شد.
از سویی درگیری پیش آمده هزینه عادی سازی روابط کشور های عربی با اسرائيل را در منطقه بالا می‌برد تا جاییکه پیش بینی شده می تواند متوقف کننده پروژه صلح موسوم به «ابراهیم» باشد.
این وضعیت با ناامن شدن اسرائيل تاثیر خود را در بازار جهانی انرژی نشان خواهد داد. با وجود اینکه اسرائیل نه تولید کننده نفت است و نه مصرف کننده عمده نفت، اما درگیری در سرزمین های اشغالی و توقف پروژه عادی سازی روابط با کشورهای عربی می تواند بر تولید و قیمت نفت تاثیر گذار باشد.
اگر چه گروه حماس شروع کننده این درگیری بود، با توجه به تبعاتی که بر این تنش متصور است، حماس پایان دهنده این جنگ نخواهد بود. با دخالت غرب و اضافه شدن به بازیگران این تنش، منطقه وارد فصل جدیدی می شود که بر معادلات سیاسی و اقتصادی دولت های منطقه از جمله ایران تاثیر خواهد داشت.