در جریان جنگ رمضان چه شد که اعراب از اسرائیل شکست خوردند؟ نقشه روسیه در این جنگ چه بود؟
اسرائیل در سال 1948 تشکیل شد، اولین کشوری که موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت شوروی بود. انگلیس و آمریکا به دنبال شوروی موضع اسرائیل را تقویت کردند.
وقتی فلسطینیها فریب خوردند و املاک خود را در سرزمین اصلی به یهودیان میفروختند نمیدانستند توطئه بزرگی در پیش است. یهودیان برای این موضوع برنامه ریختند تا همه یهودیان های دنیا اینجا جمع بشوند. اولین پیشنهاد آمریکا این بود که یهودیان جوان به اسرائیل بروند و یهودیان پیر به کشورهای اروپایی و آمریکا، این برنامه انجام شد. در سال 1967 عبدالناصر فشار زیادی از طرف اعراب متحمل شد تا با اسرائیل وارد جنگ شود و فلسطین را آزاد کند. در این راه سوریه و اردن با مصر علیه اسرائیل وارد جنگ شدند. اسرائیل در هفت روز نیروهای نظامی مصر، سوریه و اردن را در سه جبهه شکست داد. زیرا هم قدرت هوایی مسلطی داشت و هم از طریق زمین توانست ارتش های عرب را شکست دهد. عبدالناصر وقتی در جنگ شکست خورد در یک سخنرانی معروف از رادیو قاهره اعلام کرد من شکست در برابر اسرائیل را اعلام میکنم و مسئولیت شکست سوریه و اردن هم با من است. من در اختیار شما هستم و هر نوع محکومیتی برعلیه من به دنبال این شکست مفتضحانه گرفته شود مطیع هستم.
امکلثوم خوانند معروف عرب که وقتی فوت کرد گفتند صدای عرب خاموش شد ترانه معروفی خواند و گفت «ناصر ما را از این شکست بزرگ نجات بده. کسی غیر از تو نیست. ما روزهای شیرین و تلخ را با تو تجربه کردیم. اگر تو بخواهی قدرت را در مصر وا بدهی ما تحمل نمیکنیم.» به خاطر همین صدها هزار مردم در قاهره به خیابان ریختند و گفتند اگر عبدالناصر بخواهد از رادیو به محل اقامتش برود باید از اجساد ما رد بشود. ناصر مجبور شد به قدرت بازگردد و قهرمان جهان عرب شد.
اختلافات بین کشورهای عربی و اسرائیل آغاز شد. در ابتدا کشورهایی که مایل بودند این شکست را جبران بکنند فشار زیادی به مصر وارد کردند. ناصر در کنفرانس سران عرب در سال 1972 در قاهره سخنرانی معروفی کرد و از دنیای عرب خواست که به مصر ازنظر نظامی و اقتصادی کمک کنند تا جبران این شکست انجام شود.
ناصر که به بدرقه سران عرب میرفت به هنگام تودیع و خداحافظی با امیر کویت که در حال آغوش گرفتن او بود سکته آنی کرد و همینجوری که در آغوش امیر کویت بود فوت کرد.
وقتی سادات به قدرت رسید اعراب سادات را به جبران شکست با اسرائیل تشویق کردند.
طی سفری که رهبران مصر به شوروی داشتند در سال 1973 تقاضای سلاحهای هجومی کردند. رهبران شوروی گفتند ما سلاح به شما نمیدهیم. مصر متحد شوروی بود اما سادات گفته بود اگر به ما سلاح ندهید که ما جبران شکست اسرائیل را بکنیم من کنار میروم و شما هرکاری میخواهید در خاورمیانه بکنید.
روس ها بار تسلیم شدند و مصر به سلاحهای هجومی مجهز شد و از سوئز عبور کرد و جنگ بارلو شروع شد. در این جنگ مصر به اسرائیل ضربه کاری وارد گرد.
متعاقب همین پیروزی خفیف بود که صلح بین اسرائیل و مصر برقرار شد و بخشی از سرزمینهای سینا را اسرائیل پس داد و کمپ دیوید امضا شد.
در مورد ارتفاعات جولان و اراضی متصرف شده اردن اسرائیل اقدامی نکرد و تا امروز ارتفاعات جولان در تصرف اسرائیل است.
امروزه سران عرب در کنفرانسها کار مثبتی علیه اسرائیل نکرده و نمی کنند..
خاطرم هست محمد حسنین هیکل سردبیر روزنامه الاهرام نوشت مشکل ما با اسرائیل این است که اسرائیلیها شطرنجبازی میکنند و ما دومینو بازی میکنیم. منظورش این بود که شطرنج بازان هوش سرشاری دارند ودر حالی که دومینو وابسته به شانس است. یعنی جهان عرب با همه ثروتهایی که دارد از پس قدرت اسرائیل برنمیآید.
اسرائیل هم برنامه دقیقی برای فعالیتهای اتمی جهان عرب پیاده کرد. ازجمله مصر سوریه و عراق. در طی سالهای 1980 تا 1985 بسیاری از دانشمندان اتمی این کشورها را ترور کرد.
امروزه هم هر کشور عربی بخواهد برنامه اتمی داشته باشند اسرائیل قبول نمیکند. اسرائیل در مورد دانشمندان اتمی ایران هم این برنامه را پیاده کرد.
از سال 1948 تا امروز هنوز بین اسرائیل و اعراب آن چیزی که متحول شده این است که برخی کشورهای عربی با اسرائیل کنار آمدند و روابط سیاسی برقرار کردند. اکثر کشورهای خلیجفارس، اردن و مراکش روابط سیاسی با اسرائیل دارند.
عربستان هم در حال مذاکره با اسرائیل است که رابطه برقرار کند اما عملیات حماس باعث شد برای اولین بار بعد از سالها عربستان سعودی علیه اسرائیل اعلامیه بدهد و بمباران اسرائیل علیه غزه را محکوم کند. برای اولین بار در 70 سال گذشته اسرائیل از صد نفر بیشتر تلفات دادند تاکنون اسرائیلیها در هیچ جنگی با اعراب این میزان اسیر ندادهاند. در حمله حماس به اسرائیل یک سرلشگر اسرائیل و عدهای از زنان اسرائیلی هم اسیر شدند. اسرائیل در برابر اسرایش نقطهضعف دارد و از طریق زمین قادر نیست این شکستها را جبران کند و فقط از طریق هوا بمباران میکند. طوفان الاقصی اولین بار است که ضربه کاری بر اسرائیل وارد میکند. اسرائیلیها بااینکه بیشتر کشورها را با خود دارند اما دچار نگرانی شده اند که قدرت مواجه با اعراب از طریق زمین را ندارند. آنچه مسلم است کسی نمیتواند پیشبینی بکند که آیا اسرائیل در آینده حاضر است دو سرزمین اسرائیل و فلسطین داشته باشد یا خیر که به نظر میرسد اسرائیل قبول نخواهد کرد و این حداقل درخواست فلسطینیهاست. البته غیر از حماس.
حماس میگوید مسجدالاقصی و سرزمینهای اصلی هم باید آزاد شود. این برخوردها ادامه دارد و باید منتظر بود و دید شورای امنیت چه واکنشی نسبت به این جنگ خواهد داشت.
به نظر شما ایران درگیر جنگ خواهد شد یا خیر؟
شخصاً باور دارم اگر این جنگ از این محدوده تجاوز کند لبنان از طریق حزبالله، عراق وسوریه هم به طرق دیگر وارد میشوند که به نفع ایران نخواهد بود. ایران هرچه از جنگ فاصله بگیرد به نفعش است. جنگ 8 ساله به اندازه کافی به ایران آسیب زده است. کشور در نیم قرن تحمل دو جنگ را ندارد زیرا هنوز اقتصاد ما شرایط مناسبی ندارد.
عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات پیشین در گفتوگو با ستاره صبح:
اسرائیل با ایران وارد جنگ نمیشود
غرب انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه گرفته است، چون مقامات از حمله حماس به اسرائیل خرسند هستند
جنگ اسرائیل و حماس خبری خوب برای روسها است
ستاره صبح، فائزه صدر: گروه حماس در سالگرد جنگ اعراب و اسرائیل به سال 1973، طی عملیاتی بانام توفان الاقصی با غافلگیر کردن سازمانهای اطلاعاتی و نظامی اسرائیل، جنگی را در منطقه آغاز کرد. درحالیکه بیشتر کشورهای جهان و سازمان ملل نسبت به این درگیری واکنش منفی نشان دادهاند، اما مقامات جمهوری اسلامی از حملات حماس حمایت کردند. با توجه به مواضع متفاوت ایران؛ بیم آن میرود گردوخاک توفانی که حماس در سرزمینهای اشغالی به پا کرده به چشم مردم خاورمیانه و ایرانیها نیز برود. ستاره صبح برای تحلیل این وقایع گفتوگویی با عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات پیشین انجام داده که در ادامه میخوانید:
شاهد دفاع مقامات ایران از حملات حماس به اسرائیلی بودیم. آیا این موضعگیری، پای ایران را به تنش جدید منطقه بازخواهد کرد یا خیر؟
من تصور نمیکنم این درگیری به سمت و سویی کشیده شود که ایران را مستقیماً وارد ماجرا کند. زیرا اسرائیل هم ملاحظاتی دارد، وقتی چنین ضرباتی را از حماس دریافت میکند با ورود به درگیری بزرگتری با حزبالله روبرو خواهد شد که از حماس قویتر و مجهزتر است.
اسرائیل با تمام ادعاهایی که در مورد قدرت نظامیاش وجود داشت، هنوز موفق نشده نیروهای حماس را از جنوب اسرائیل بیرون براند. در چنین شرایطی اسرائیل چطور میتواند با حزبالله لبنان وارد درگیری شود. حزبالله بیش از یکصد هزار موشک دارد و اسرائیل به تبعات درگیری با حزبالله واقف است.
درگیری اسرائیل با حزبالله آتشی به پا میکند که دامنهاش به سوریه و یمن نیز کشیده خواهد شد. یمن ازنظر جغرافیایی همسایه خاکی اسرائیل نیست، ولی یک دریا بافاصلهای اندکبین دو سرزمین قرار دارد. یمن هم قدرت موشکی دارد.
اسرائیل ضربهپذیری بالایی دارد و با تعرض به ایران، خود را درخطر نابودی قرار داده است. همانطور که در درگیریهای سابق اسرائیل و گروههای مقاومت، جنگ انقدر عمیق و خشن نمیشد که از کنترل خارج شود.
باید توجه داشت که اسرائیل ازنظر جغرافیایی سرزمینی کوچک است. مساحت اسرائیل 20 تا 22 کیلومترمربع است یعنی تقریباً برابر با مساحت استان همدان ایران ولی نصف این سرزمین «صحرای نگب» است. در صورت شدت گرفتن درگیریها، تلآویو، مهمترین شهر اسرائیل در تیررس موشکها است و اسرائیل توان مقاومت نخواهد داشت. امروز هم جمعیت زیادی از شهروندان اسرائیل در فرودگاه بن گوریون صف بستهاند تا از این کشور خارج شوند. اسرائیل ازنظر مؤلفههای سرزمینی آسیبپذیر است. این ضعف درک شده و درصد بالایی از شهروندان اسرائیل خواستار مهاجرت هستند. ازاینرو باوجود رجزخوانی مقامات این کشور، به نظر نمیرسد اسرائیلیها با ایران درگیر شوند.
اما اگر جنگ در منطقه گسترش پیدا کند و اسرائیل با حزبالله درگیر شود و کمکهای ایران به حزبالله آغاز شود، میتوان وقوع جنگی را که مدتها به طول میانجامد پیشبینی کرد. نتانیاهو چنین نگاهی دارد و در سخنان خود با شهروندان اسرائیلی میگوید این جنگ ادامه دارد و طولانی خواهد بود.
در ادبیات مقامات رژیم صهیونیستی، از این حوادث با عنوان 11 سپتامبر اسرائیل نامبرده شده آیا درگیریهای اخیر آغاز فصل جدیدی از حضور نظامی غرب در خاورمیانه خواهد بود یا خیر؟
این ضربه برای اسرائیل سنگین است و وزیر دفاع اسرائیل و نتانیاهو از نقش ایران در درگیریها حرف زدهاند.
عدوات نظامی پیشرفته جهان برای جنگی وسیع در منطقهای وسیع قابلاستفاده است. تبعات درگیری نظامی گسترده در سرزمین کوچک فلسطینیها سنگین و پرهزینه است.
برای درگیری نظامی در آن سرزمین کوچک که نیمی از اراضیاش صحرا و بیابان است نیازی به حضور ارتشهای پیشرفته نیست.
در مورد دفاع از اسرائیل، هر تعرضی به ایران، موتور حزبالله را به حرکت وا میدارد و چند موشک حزبالله کافی است تا اسرائیل زمینگیر شود. اسرائیل توان تحمل تبعات حمله نظامی به ایران را ندارد. سیاست در ایران حامی فلسطینیها است و این عقیده وجود دارد که باید دولت فلسطینی در آن سرزمین شکل بگیرد. در نگاهی واقعگرایانه باید بگوییم ایران سالها است با اسرائیل درگیر است، اما این درگیری توسط رفتارهای افراطی دولت نتانیاهو علنی شده است. در چند سال گذشته اسرائیل در سوریه علیه ایران اقدام کرد و تلفات زیادی از ایران و متحدان ایران گرفت و تخریب داشت.
همچنین اسرائیل در داخل مرزهای ایران مداخلات خرابکارانه و ترور داشت. این دشمنی انباشتهشده و میتوان تصور کرد که ایران تمام آن رفتارها را با یک ضربه پاسخ داده است.
جنگ اوکراین تجربهای برای ایران داشت، به کار گرفتن پهپاد های ایرانی در ارتش روسیه موجب موضعگیری علیه ایران شد. با توجه به اینکه جهان باور دارد، حزبالله و حماس از طرف ایران حمایت میشوند، آیا باید منتظر اجماعی جهانی و تبعاتش باشیم؟
امروز هم غرب انگشت اتهام اش را به سمت ایران نشانه گرفته است. چون مقامات ایران از حملات حماس اظهار خرسندی میکنند. حماس هم بارها از کمکهای ایران حرف زده است. اما تا امروز غرب سعی نکرده به این موضوع بپردازد. چه اروپاییها و چه آمریکاییها تا اینجا موضعگیری جدی علیه ایران نداشتند. البته بعضاً اشاراتی در سخنان برخی از مقامات دیده میشود. اما این انتظار میرفت که آمریکا درخواست جلسه شورای امنیت بدهد و قطعنامه صادر شود و از ایران نامبرده شود ولی این اتفاق نیفتاد. دلیل اول این است که آمریکا نمیخواهد آرامش نسبی حاکم بر منطقه به هم بخورد. حفظ ثبات منطقه برای آمریکا مهم است. دلیل دوم به موقعیت نتانیاهو برمیگردد. چه مقامات اروپایی و چه دولت فعلی آمریکا، نتانیاهو را مقصر وضعیت موجود میدانند. باوجوداینکه غرب حمله حماس را محکوم کرده و این درگیریها را اعمالی تروریستی معرفی کرده است، اما غرب بر اشتباهات نتانیاهو واقف است. سران دولتهای غربی سالها است از اسرائیل میخواهند به شهرکسازی خاتمه بدهد. غرب نتانیاهو را به خاطر تشکیل دولت تندرو مقصر میداند. افراطیگری و بیاحترامی اسرائیلیها به مسلمانان در مسجدالاقصی موردانتقاد غرب است. روابط اسرائیل با اروپا و آمریکا در دوره مسئولیت نتانیاهو سرد شده بود. در دو سال گذشته که نتانیاهو در قدرت بود یک کشور اروپایی او را نپذیرفته است. نتانیاهو مدتی طولانی برای ورود به کاخ سفید و ملاقات با رئیسجمهور آمریکا تلاش کرد، ولی بایدن از او دعوت نمیکند. نتانیاهو ماه گذشته به آمریکا رفت و در سازمان ملل سخنرانی کرد ولی مقامات کاخ سفید به او روی خوشنشان ندادند. حمایت غرب از اسرائیل یک چیز و نتانیاهو مسئلهای دیگری است. غرب دههها است که بیچونوچرا از موجودیت اسرائیل دفاع کرده است ولی دلخوری از رفتارها و سیاستهای نتانیاهو در غرب به وضعیت فعلی اسرائیل شکلی متفاوت داده و نمیتوان با اطمینان گفت که غرب از فشاری که بر نتانیاهو واردشده ناراضی است. اروپا و آمریکا در جهت حفظ امنیت اسرائیل وارد عمل خواهند شد تا درگیری را جمعوجور کنند. در درگیری 33 روزه حزبالله که 3 هفته طول کشید غرب به اسرائیل کمک کرد. حتی برخی از کشورهای عربی و عربستان تلاش میکردند تا حزبالله سرکوب شود. ولی امروز مسئله اوکراین حلنشده، غرب و ناتو درگیر بحران اوکراین است. هر درگیری دیگری در جهان میتواند اوکراین را به حاشیه ببرد. درگیری اسرائیل و حماس خبر خوبی برای روسها است. زیرا میتواند تمرکز غرب را از اوکراین منحرف کند.