دکتر سیدضیاء هاشمی، رایزن فرهنگی ایران در سوئد، معتقد است: مراکز علمی ایران، ظرفیت خوبی دارند که می‌تواند جاذبه ارزشمندی برای ایرانیان خارج از کشور باشد. هاشمی به شفقنا گفت: عموم ایرانیان عرق ملی دارند و قریب به اتفاق آنان علاقه‌مند به وطنشان هستند و تمایل به مسافرت به ایران دارند. در این مورد وجود قوانین شفاف و روشن و فرایندهای مشخص که در آن مسئولیت‌های دستگاه‌های مختلف مشخص باشد و روندهای ارائه خدمات روشن و آسان باشد، ضروری است. مهم‌ترین کار این است که اطلاع‌رسانی کافی صورت بگیرد و ضوابط و اطلاعات در سایه ابهام باقی نماند. یعنی فرد وقتی وارد کشور می‌شود، اگر مشکلی دارد بتواند برای حل آن اقدام کند، و اگر مشکلی ندارد، تردیدی نداشته باشد. من از این ناحیه مشکلاتی را دیده‌ام ولی رفع آن خیلی دشوار نیست. بنابراین اطلاع‌رسانی و رفع ابهامات بسیار مهم است و همچنین تعریف نهادهایی که حمایت‌های حقوقی و مشاوره‌ای لازم را انجام دهند. لازم است نهادهای مسئول فرایندها را به‌طور مرتب رصد و اشکالات موجود را رفع کنند تا روندها تسهیل شود و متولی مشخصی برای حمایت حقوقی از کسانی که این مراحل را می‌خواهند طی کنند، مشخص شود؛ چه این نهادها و سازمان‌ها دولتی باشند و چه غیردولتی.
هماهنگی بین دستگاه‌ها
هماهنگی بین دستگاه‌ها مهم است. گاهی یک فرد به یک سفارتخانه مراجعه می‌کند و خدمات کنسولی خوبی می‌گیرد و مشکلی هم پیدا نمی‌کند، ولی بعداً نگران این است که در جای دیگر شاید مشکل داشته باشد. نظارت کارآمد باید وجود داشته باشد تا جلوی هرگونه سوءاستفاده احتمالی در این حوزه‌ها گرفته شود و اگر کسی در معرض مشکل قرار بگیرد، بتواند حقوق خود را استیفا و به مراجع نظارتی شکایت و اعتراض کند. این‌ها راه‌هایی است که برای خدمات گرفتن بهتر از کنسولگری‌ها کمک می‌کند؛ درعین‌حال تقویت سرعت عمل و رفع ابهامات نیز موجب جلب رضایت بیشتر از خدمات کنسولی می‌شود. درنهایت همه این موارد می‌تواند منجر به افزایش تردد و بازگشت آسان‌تر مهاجران گردد.
ظرفیت بالای علمی و سرمایه‌گذاری ایرانیان مهاجر
مراکز علمی ما چه مراکز فناوری و شرکت‌های دانش بنیان و چه مراکز دانشگاهی، ظرفیت‌های خوبی دارند. بعضی اوقات دانشگاهیان غیر ایرانی و یا ایرانیان مقیم خارج وقتی مطلع می‌شوند که این همه ظرفیت و تحرک علمی در داخل کشور وجود دارد، ابراز شگفتی می‌کنند، این ظرفیت می‌تواند جاذبه ارزشمندی برای آنان باشد. لازم و ضروری است تا سرمایه‌گذاری اقتصادی یا علمی در داخل کشور تقویت شود و مبادلات بین ایرانیان خارج و داخل افزایش پیدا کند.
مشوق تردد و مراوده ایرانیان نخبه
لازم است مشوق‌های مادی و معنوی برای تردد و مراوده ایرانیان نخبه تعریف شود، دانشمندان ایرانی که در کشورهای مختلف ساکن هستند، وقتی می‌خواهند در فعالیت‌های علمی داخل مشارکت کنند، باید تشویق شوند. مثلاً تابستان‌ها که اغلب دانشگاه‌های دنیا تعطیل است و استادان تمایل دارند به کشور خود مسافرت کنند، این امکان می‌تواند وجود داشته باشد که در داخل دانشگاه‌های ایران فعالیت کنند، در اجلاس‌هایی شرکت کنند، مقالاتشان در مجلات داخلی به چاپ برسد، از مزایای رفاهی برخوردار باشند و اصناف مختلفی که این مراوده رادارند مشوق‌هایی برای ارتباطاتشان ایجاد شود. این مشوق‌ها می‌تواند تعلقات ملی بین آنها را تقویت کند و کانون‌ها و نهادهای فعالیت اجتماعی و فرهنگی ایرانیان در کشورهای دیگر هم می‌توانند این هم‌افزایی و همدلی را افزایش دهند.
عدم نگاه ابزاری سیاسی به مهاجران
در سال های گذشته و اخیر به ویژه در التهابات بعضاً جریان‌های سیاسی مختلف دنبال آن بوده‌اند که با فعالیت میان ایرانیان مهاجر عضوگیری کرده و به بهانه‌های مختلف طرفداران خود را افزایش دهند. این رویه به ضرر منافع ملی ایران و آرامش ایرانیان است و خیلی از ایرانیان هم از اینکه نگاه ابزاری به آنها باشد دل‌زده هستند، ولی اگر این مفاهمه شکل بگیرد که نگاه‌های سیاسی و گروهی کنترل و ایرانیان با عنوان هویت ایرانی و مشترکات ملی موردتوجه قرار بگیرند، خیلی به الفت، وحدت و تعامل بیشتر بین ایرانیان کمک می‌کند. در بین ایرانیان خارج از کشور برخی گروه‌ها درگیر نوعی سیاست زدگی افراطی هستند و به جامعه ایرانیان هم نگاه ابزاری دارند و این را در مقاطع مختلف نشان داده‌اند. این در حالی است که اکثر ایرانیان مقیم خارج کشور دغدغه‌های دیگری دارند، آنها دنبال زندگی خودشان هستند و علایق ملی خود رادارند. به نظر می‌رسد هرچه تعاملات اجتماعی و فرهنگی میان ایرانیان خارج از کشور بیشتر شود، به نفع ایرانیان است. البته سیاست امر مهمی است و همه افراد دغدغه‌های سیاسی دارند ولی تمرکز بر گروه گرایی و نگاه ابزاری به جماعت ایرانیان که جریان‌های سیاسی خارج از کشور تعقیب می‌کند، از عواملی است که باعث شده پیوند و الفت بین ایرانیان ضعیف شود.
مزایای توسعه گردشگری
حضور گردشگران در ایران بدون شک می‌تواند گسترده‌تر شود، چون صنعت گردشگری نه‌تنها یک امر اقتصادی، بلکه یک امر فرهنگی و اجتماعی است و هر چه حضور گردشگران خارجی در کشور افزایش پیدا کند، شناخت فرهنگ و برجسته‌سازی مفاخر ایران پررنگ‌تر می‌شود. موفقیت در این مسیر مستلزم همکاری نهادهای داخلی و تسهیل مسافرت به ایران از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. ازجمله لازم است در داخل کشور نگرش مثبت‌تری به گردشگران خارجی در میان مردم ایجاد شود و این کاری است که از طریق رسانه‌ها و همچنین قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری شایسته می‌تواند حاصل شود. وقتی گردشگران خارجی به ایران وارد می‌شوند، مستقیم یا غیرمستقیم، عامل ایجاد رابطه و مبادله فرهنگی هستند. ازآنجاکه ایران کشوری است بافرهنگ و تمدن غنی و کهن، هر چه بیشتر در فرایند مبادله فرهنگی قرار گیرد، توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بیشتری خواهد داشت. در این حوزه هم نهادهای دولتی و هم فرهنگ عمومی در داخل و خارج می‌توانند مؤثر باشند و هر تلاشی در این زمینه می‌تواند به منافع ملی، توسعه اشتغال و رشد فرهنگی جامعه کمک کند و سبب ارتقا و بهبود ذهنیت و تصور جهانیان نسبت به ارزش‌ها و مفاخر ایران شود.