دولت و مجلس به دنبال حذف ارز دولتی برای تأمین کالاهای وارداتی هستند و در مقابل معتقدند که حدود 80 هزار میلیارد تومان از محل صرفه‌جویی در تخصیص ارز باقی می‌ماند که آن را بین دهک‌های پایین تقسیم می‌کنند، از طرف دیگر مشکل بازار ارز هم برطرف می‌شود، ولی ظاهراً این‌طور پیش نمی‌رود. این را چطور تحلیل می‌کنید؟
ارز 4200 تومانی جز رانت و رانت‌خواری چیز دیگری در برنداشته و البته درست است که می‌گویند برای تأمین کالای اساسی بوده است، اما در یک تحلیل می‌توان گفت که هزینه‌هایش خیلی بیشتر از فایده‌اش بوده است. در این شکی نیست و اگر این اقدام توسط دولت و مجلس انجام شود اثرات خوبی به‌ویژه در بلندمدت دارد، منوط به اینکه به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز هم حرکت کنیم؛ به این صورت که یک نرخ در بازار باشد و این نرخ توسط سیاست‌های بانک مرکزی کنترل شود که از تعادل خارج نشود. این می‌تواند مهم‌ترین عامل مشوق صادرات باشد و به اقتصاد کشور کمک کند. در سال 81 تجربه این کار را داشتیم که وقتی نرخ ارز یکسان‌سازی شد چقدر به صادرات کمک کرد و زمینه‌های رانت را از بین برد. منابعی که آزاد می‌شود ازجمله منابع ناشی از حذف ارز 4200 تومانی مهم است که چگونه به کار گرفته شود. بالاخره متقاضیان ارز واردکنندگان هستند و این هجومی که الان آورده شده کسانی هستند که نیاز سفر دارند و حتی تعدادی دلال هم در بازار هستند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که ارز 4200 تومانی باید حذف شود، ولی به نظر من، باید به سمت تک‌نرخی کردن ارز برویم یعنی یک نرخ در بازار وجود داشته باشد نه چندین نرخ که بعد شرایط بازار آزاد هم بتواند خودش را به سمت نرخ تعادلی بکشاند و خودش را وفق دهد. آن منابعی که آزاد می‌شود اگر در جهت تأمین اجتماعی قرار بگیرد یعنی هم تولیدکننده را حمایت کند و هم مصرف‌کننده یا متقاضی ارز را حمایت کند و هم در جهت رفاه شهروندان باشد، آن زمان بسیار در عمل اهمیت پیدا می‌کند و می‌تواند پوشش‌دهنده باشد؛ یعنی عملاً دلار به قیمت واقعی‌اش در بازار ارائه می‌شود و انحراف در آن کمتر اتفاق می‌افتد و زمینه رانت و رانت جویی از بین می‌رود، زیرا تا زمانی که چند نرخی وجود دارد، انحراف منابع به‌ویژه برای رانت جویی و رانت طلبی وجود دارد و همین‌طور منابع ارزی که مثلاً فرض کنید به یک صنعت تخصیص داده می‌شود واقعاً صرف آن صنعت می‌شود و نمی‌رود در کانال‌های انحرافی خودش قرار بگیرد.
چرا حذف ارز دولتی می‌تواند سقف قیمت دلار را در بازار ایران بالا ببرد؟
این بار روانی دارد و کاملاً طبیعی که این اتفاق بیافتد. عده زیادی از دلالان و واسطه‌گران تلاش می‌کنند تا این شرایط انتظاری بر بازار حاکم شود و نرخ ارز بالا برود؛ بنابراین، تقاضای اضافی به وجود می‌آید و عده‌ای دیگر به دنبال تأمین ارز خودشان هستند و با این نگرش که مثلاً به‌واسطه وجود تورم ارزش ریال می‌تواند کاهش بیشتری پیدا کند و الان چیزی که در کوتاه‌مدت داریم، می‌بینیم، اگر خاطرتان باشد قبل از اینکه دولت موضوع حذف ارز 4200 تومانی را مطرح کند، نرخ ارز یک روند افزایشی به خودش گرفته بود که ناشی از عواملی است که یکی از آن عوامل وجود سیستم چند نرخی است.
اکنون با توجه به حذف ارز 4200 تومانی آیا ما شاهد تورم، نقدینگی و رکود اقتصادی می‌شویم یا خیر؟
باید پذیرفت که شوک‌هایی به بازار وارد می‌شود. مشکلات دیگری مانند بحث نقدینگی، تورم و مشکل تحریم‌ها نیز وجود دارد و می‌تواند این اثرات را ایجاد کند، ولی اگر ارز 4200 تومانی باقی بماند، مشکلات هم می‌مانند یعنی هر از چندی نقدینگی دو برابر می‌شود، تورم به 60 درصد رسیده که نشان می‌دهد ارز تومانی 4200 کارکرد مناسبی ندارد، مگر چقدر می‌تواند حمایت کند؟
شما می‌گویید ارز 4200 تومانی کارکرد مناسبی ندارد، آیا اکنون که حذف شده است کارکرد مناسبی دارد؟
منابعی که آزاد می‌شود، می‌تواند جبران مافات شود یعنی نگرانی از این است که مثلاً دارو یا کالای ضروری یک‌دفعه گران شود و یک‌دفعه جهش قیمتی در آن رخ دهد که این باید در چهارچوب نظام تأمین اجتماعی جبران شود و همچنان مصرف‌کننده تحت حمایت قرار بگیرد (حمایت بیمه‌ای)، اما این حذف ارز 4200 تومانی واقعاً یک جراحی بزرگ و یک گام بزرگ است که باید برداشته شود.