آپوروا کائول
17 ژوئن 2021
تارنمای ریپابلیک ورلد
برگردان علی‌اصغر شهدی
[email protected]
ایران برای بازگشت به توافق هسته‌ای 2015 باید تا زمان تشکیل دولت جدید خود صبر کند. رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای چند روز مانده به آغاز انتخابات ریاست جمهوری ایران، در حرکتی معکوس و یک تغییر شگفت‌آور گفت: «توافق برجام موکول به بعد از دولت جدید در ایران خواهد شد.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با روزنامه ایتالیایی «لارپوپلیکا» گفت که انتظار برای دولت جدید ایران ضروری است. وی این نظر را در پاسخ به سؤالی درباره مرحله مذاکرات توافق هسته‌ای بیان کرد. این یک اظهارنظر سخت‌گیرانه است، زیرا مذاکرات در وین رو به پایان است. دولت مستقر روحانی همه را به توافق قبل از انتخابات فراخوانده است و حتی طی اظهارنظری گفته است که این شرایط عملاً در دسترس است و صرفاً در انتظار چند جزئیات کوچک است.
روحانی به‌طور خاص باهدف رسیدن به توافق هسته‌ای به قدرت رسید و به‌وضوح می‌خواهد معامله و میراث خود را هنگام خروج از ریاست جمهوری بازگرداند. معامله کردن با روحانی به‌عنوان یک میانه‌رو مطمئناً راحت‌تر است. احتمالاً دولت بعدی از روحانی محافظه‌کارتر خواهد بود و تمایل کمتری به سازش خواهد داشت.
مشخص نیست که گروسی بتواند طرف‌های مذاکرات را برای توافق بعد از دولت جدید راضی کند، البته این توافق‌نامه‌ای بین 1 + 5 و ایران است. روحانی با نشانه‌هایی مبنی بر اینکه ممکن است یک توافق بسته شود، به‌وضوح به یک توافق جدید قبل از خروج از دفتر کارش اعتقاد دارد. این مایه شرمساری است که گروسی پیشرفت به‌دست‌آمده را کنار گذاشته و از آن‌ها بخواهد تا مذاکرات را بعد از گذشت چند هفته دوباره شروع کندد.
گروسی گفت که این بحث‌ها از هفته‌ها قبل ادامه داشته و برای احیای توافق‌نامه به اراده سیاسی همه طرف‌ها نیاز است. ششمین دور مذاکرات در پایتخت اتریش برای احیای توافق‌نامه تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA)، در وین از سر گرفته شد. این نشست بین ایران و طرف‌های باقیمانده در این توافق‌نامه شامل انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان برگزار شد.
یک دیپلمات ارشد اروپایی 15 ژوئن گفت که معتقد است مذاکرات بین‌المللی با ایران درنهایت در اعمال محدودیت مجدد در برنامه هسته‌ای موفق خواهد شد. انریکه مورا که در حال هماهنگی گفتگوها در وین است، گفت که پیشرفتی در زمینه غلبه بر موانع اصلی در مذاکرات حاصل شده است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در روز 2 ژوئن گفته بود که پیشرفت اساسی در مذاکرات هسته‌ای 2015 در وین برای احیای قرارداد برجام پیش‌ازاین که در ماه اوت از دفتر کارش خارج شود صورت خواهد گرفت و کار را تمام‌شده معرفی کرد. مذاکرات برای احیای برنامه هسته‌ای ایران بین ایران و سایر اعضای این پیمان ازجمله بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه در ماه آوریل آغاز شد. ایالات‌متحده به‌طور رسمی بخشی از جلسات است که در اوایل سال جاری در وین آغاز شد. جو بایدن، رئیس‌جمهور از قبل تمایل خود برای بازگشت به این قرارداد را اعلام کرده است.