چراغ چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر در شیراز با نمایش فیلم «زیر درختان زیتون» ساخته عباس کیارستمی روشن شد و شهر شعر و فرهنگ ایران، برای نخستین بار میزبان هنرمندان داخلی و بینالمللی بود. این دوره از جشنواره با برگزاری کارگاهها، تقدیر از چهرههای برجسته همچون آلفرد یعقوبزاده و انتقال رسمی دبیرخانه به شیراز همراه شد و فرصتی برای تثبیت جایگاه سینمای ایران در جهان و معرفی فرهنگ ایرانی از دریچه شهری فرهنگی فراهم کرد.
سالن هنر شهر آفتاب مجتمع خلیج فارس، میزبان این رویداد بود و پنج پوستر جشنواره نیز با الهام از فیلم کیارستمی طراحی شد. طبق اعلام دبیر جشنواره، بیش از ۱۰۰ مهمان خارجی در دو روز نخست حضور یافتند و حضور سینماگران از روسیه، یونان و دیگر کشورها نشان داد تلاشها برای منزوی کردن سینمای ایران نتیجه نداشته است.
یکی از لحظات مهم، کارگاه آلفرد یعقوبزاده بود. این عکاس ایرانی با تجربه جنگ در ۷۰ کشور، از تاثیر حرفهاش بر زندگی شخصی و دشواری تصمیمگیری میان خانواده و کار سخن گفت و تاکید کرد که هر عکس باید خود روایتگر باشد. او با بیان تجربه کمک به انسانها به جای ثبت لحظههای ناب عکاسی، ارزش انسانیت را بالاتر از حرفه خود دانست.
ژانگ ژونگ، کارگردان چینی فیلم «چانگ آن، شی آن»، نیز در جشنواره حضور داشت و درباره همکاری با نویسندگی نرگس آبیار برای نخستین بار با ایران گفت و از روابط تاریخی و فرهنگی دو کشور سخن گفت. در این میان فیلم «زمانی در ابدیت» ساخته مهدی نوروزیان مورد استقبال ویژه مخاطبان قرار گرفت و با سانس فوقالعاده همراه شد. نویدپورفرج و لیلا حاتمی نیز درباره تجربه بازیگری و ایفای نقش در این فیلم صحبت کردند.
مخاطبان ایرانی، بهویژه سینمادوستان شیرازی، استقبال گستردهای داشتند و پیشفروش صندلیها برای فیلمهای ایرانی بیش از ۷۰ درصد بود. علاوه بر این، حضور هنرمندانی چون علی نصیریان، مهدی هاشمی، صدف اسپهبدی و منوچهر شاهسواری در نشستها و کارگاهها فضای جشنواره را غنیتر کرد.
ایرج طهماسب در کارگاه خود به اهمیت توجه به جزئیات در سینما و الهام گرفتن از چیزهای کوچک اشاره کرد و هاتف علیمردانی نیز درباره سینمای شاعرانه و بهرهگیری از شعر در فیلمها سخن گفت و تجربه ترانهسرایی خود را با کار فیلمسازی پیوند داد.
از دیگر دستاوردهای این جشنواره، همکاری ایران و ازبکستان برای تولید فیلم مشترک درباره ابنسینا بود و حضور نمایندگان کشورهای مختلف نشاندهنده اهمیت دیپلماسی فرهنگی و همکاریهای بینالمللی سینما بود. مهمترین اتفاق این دوره، انتقال دبیرخانه جشنواره به شیراز بود که نویددهنده تثبیت این رویداد در استان، جذب گردشگران و سینماگران بینالمللی و تبدیل آن به محلی دائمی برای برگزاری جشنوارههای آینده است. این رویداد، هم یاد کیارستمی را گرامی داشت و هم مسیر تازهای برای توسعه سینمای ایران در عرصه جهانی گشود.