مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا در تشریح دلایل لغو دیدار ترامپ و پوتین گفت: تعویق یا تعلیق دیدار پوتین و ترامپ در بوداپست را باید در چارچوب واکنشهایی بررسی کرد که پس از گفتوگوی بیش از دو ساعته این دو در هفته گذشته شکل گرفت. این گفتوگو، که پنجشنبه گذشته انجام شد و بلافاصله روز بعد ترامپ در کاخ سفید مورد پرسش رسانهها قرار گرفت، از جهات مختلف اهمیت دارد. بهویژه آنکه واکنشهای داخلی و بینالمللی به آن نشان داد که برنامه و الگوی مورد نظر ترامپ برای نحوه تعامل با پوتین در نشست بوداپست، با شکست مواجه شده و چشمانداز روشنی پیش رو ندارد. افشای بخشی از محتوای جلسه ترامپ و پوتین نیز باید در همین چارچوب مورد توجه قرار گیرد و به نظر میرسد دیپلماسی عمومی ایالات متحده و نهادهای رسانهای وابسته به آن، با هدف تحقیر مجدد مسکو و انتقال مسئولیت هرگونه بنبست یا شکست دیپلماتیک در خصوص بحران اوکراین به روسیه و حتی به دولتهای اروپایی، بخشی از محتوای این گفتوگو را افشا کردند.
وی ادامه داد: دولتهای اروپایی نیز از این منظر نگران بودند؛ زیرا پس از دیدار ترامپ با زلنسکی در کاخ سفید، همچنان نسبت به نتایج دیدار احتمالی ترامپ و پوتین با تردید و بیاعتمادی برخورد کردند. هرچند واشنگتن تأکید داشت که هرگونه گفتوگو با روسیه با در نظر گرفتن مواضع و مطالبات اروپا و اوکراین انجام خواهد شد، اما در عمل، چنین موضوعی اتفاق نیفتاد. ترامپ در پی گفتوگویی دوجانبه و بدون حضور میانجیهای اروپایی با پوتین در بوداپست بود و طبق شواهد موجود، محتوای افشاشده مذاکرات نشان میدهد که او تمایل داشت بخشی از مطالبات مسکو در خصوص نحوه پایان جنگ اوکراین را بپذیرد؛ به گونهای که یکی از پیشنهادهای مطرحشده، برقراری آتشبس در همان خطوط کنونی تماس میان نیروهای روسیه و اوکراین بود. از سوی دیگر، گفته میشود پوتین در این دیدار غیررسمی پیشنهاد داده بود که کنترل استان دونتسک در وضعیت فعلی باقی بماند، اما پاسخ صریحی از ترامپ دریافت نکرد و تصمیم نهایی را به مواضع و واکنش دولتهای اروپایی واگذار کرد که این کشورها نیز در واکنش اولیه، مخالفت آشکاری نشان دادند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا که نامش فاش نشده، در مصاحبهای با رسانههای اروپایی تأکید کرده بود که هرگونه مذاکرهای با نادیده گرفتن مواضع اوکراین و بدون هماهنگی با اروپا محکوم به شکست است و همین موضعگیریها، یکی از دلایل اصلی تعلیق دیدار ترامپ و پوتین در بوداپست تلقی میشود. در واقع، اگر پوتین بخواهد بدون توجه به دیدگاههای کییف و متحدان اروپایی، صرفاً بر اساس ابتکار ترامپ وارد گفتوگو شود، این نشست همان سرنوشتی را پیدا میکند که دیگر دیدارهای مشابه روسیه و آمریکا در نه ماه گذشته داشته و چیزی جز گفتوگوهایی بینتیجه، همراه با تشدید بیاعتمادی متقابل را به بار نخواهد آورد. به نظر میرسد پوتین برخلاف الگویی که ترامپ در توافق اخیر غزه با نتانیاهو دنبال کرد، قصد ندارد توافقی مشابه در اوکراین ایجاد کند. باید توجه داشت که پوتین شخصی مانند نتانیاهو نیست که هر آنچه ترامپ بخواهد بپذیرد، بلکه او رهبر کشوری است که منافع ملی و اهداف راهبردی آن در اروپا را بر اساس واقعیتهای ژئوپولیتیکی تعریف میکند. بنابراین، نمیتوان انتظار داشت که صرفاً با اتکا به ملاحظات و دغدغههای شخصی ترامپ، در مسیر دلخواه واشنگتن حرکت کند.