اعظم ملایی-کارشناس بین الملل
رژه نظامی چین یک نقشه راه آشکار برای جاهطلبیهای نظامی بود. پکن به وضوح نشان داد که هدف نهایی، دستیابی به برتری کامل در عرصه هوش مصنوعی نظامی است. رهبران چین هوش مصنوعی را کلید تبدیل ارتش آزادیبخش خلق این کشور به یک نیروی نظامی «کلاس جهانی» و «رقابتی» در سطح جهانی میدانند. در این راستا، تمرکز نیروهای نظامی چین نیز بر کاربرد هوش مصنوعی برای اهدافی چون تحلیل اطلاعات، پیشبینی حوادث و تحولات، جنگ اطلاعاتی، ناوبری و تشخیص هدف در وسایل نقلیه خودمختار است.
موفقیت چین در بازنمایی خود به عنوان یک ابرقدرت اقتصادی، نوعی اعتماد به نفس به مقامات این کشور داده تا به تدریج به افزایش ثابت و پایدار هزینههای نظامی بپردازند و در جهت چند وجهی نمودن شاخصهای قدرت چین حرکت کنند. در این راستا شاهد هستیم که بودجه رسمی دفاعی چین در سال ۲۰۲۵ به نزدیک ۲۴۷ میلیارد دلار رسید، که بعد از آمریکا ( با بودجه دفاعی۸۹۵ میلیارد دلاری )در رتبه دوم بودجه دفاعی جهان قرار دارد.
هر چند برخی نهادها، همچون مؤسسه بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم (SIPRI) هزینههای دفاعی واقعی چین را بالاتر از این رقم اعلام شده از سوی دولت و حدود ۳۱۸ میلیارد دلار می دانند، اما به هر حال، رقم دقیق هر چه که باشد، مقیاس و رشد بودجه دفاعی چین، امکان سرمایهگذاری گسترده در تجهیز و به روز رسانی قابلیتهای دفاعی این کشور را فراهم کرده است.
این رژه تأکید زیادی بر سامانههای بدون سرنشین داشت که پهپادهای وفادار(Loyal Wingman) یک نمونه از آنها هستند: این پهپادها قادرند در کنار هواپیماهای جنگی خلباندار پرواز کرده و وظایفی مانند شناسایی، حمل تسلیحات و ایجاد اختلال در سامانههای دشمن را انجام دهند. این فناوری بر «تیمسازی انسان-ماشین» در نبردهای آینده تأکید دارد.
پهپادهای وفادار به عنوان حسگرها و انبارهای مهمات، نقش دستیاران هوشمند خلبانهای انسانی را نیز ایفا میکنند. آنها آگاهی عملیاتی و قابلیتهای حمله خلبانها را گسترش میدهند و به عنوان عوامل هوشمند در سامانههای نبرد هوایی عمل میکنند. هر پهپاد وفادار، اطلاعات محلی نبرد را به دست میآورد، آنها را فیلتر کرده و دادهها را یکپارچه میسازد تا تصویری جامع از میدان نبرد تشکیل دهد و به خلبانهای انسانی در تصمیمگیری کمک کند. این امر خلبانها را از محیطهای رزمی خطرناک و پر استرس رها کرده و آنها را قادر میسازد فراتر از نقشهای سنتی خلبانی عمل کرده و به فرماندهان آرایشهای هوایی تبدیل شوند. چنین قابلیتی بهطور بالقوه میتواند مزیتهای تاکتیکی بزرگی را برای ارتش چین در نبردهای هوایی فراهم کند.
بر این اساس به نظر می ر سد تمرکز چین بر فناوریهای پیشرفته، از جمله پهپادهای خودران، موشکهای مافوق صوت و زیردریاییهای بدون سرنشین، نشاندهنده یک تغییر دکترینال است؛ چین که در سالهای گذشته تنها بر رشد و توسعه اقتصادی متمرکز بود؛ حال به دنبال دستیابی به «برتری هوشمندانه»در حوزه های گوناگون، به ویژه در زمینه نظامی است؛ استراتژیای که بر استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش دقت، سرعت و هماهنگی در عملیاتهای نظامی چند-دامنهای (Multi-domain) تأکید دارد.
منبع: دیپلماسی ایرانی