علی اکبر ولایتی مشاور امور بین‌الملل رهبر انقلاب، در تشریح سه اثر مهم اجلاس سازمان همکاری شانگهای، گفت: اولا، صدای شکستن استخوان‌های سازمان ملل متحد به گوش جهانیان رسید و عملا می‌توان به صراحت آغاز مرحله "به تاریخ سپرده شدن این سازمان" همچون "جامعه ملل" را اعلام کرد.ثانیا، چین نشان داد که قدرت اول جهان به صورت بالقوه است و در آینده نزدیک، بالفعل قدرت اول جهان خواهد شد.ثالثا، چین نشان داد که با صبر و متانت در حال خاموش کردن صدای پای ترامپ است.
ولایتی افزود: عقیده اهل سیاست بر این است که ترامپ راهی را در پیش رفته بود که رئیس آلمان نازی در گذشته آزمایش کرده و توانسته جهان غرب را با آغاز جنگ جهانی دوم در سپتامبر سال ۱۹۳۹ مرعوب کند. عملا تجربه حرکت قلدرمآبانه هیتلر توسط ترامپ تکرار شد.
وی با بیان اینکه در آن زمان (پیش از آغاز جنگ جهانی دوم) انگلیس در اوج قدرت خود و فرانسه بعد از ناپلئون بناپارت کشور‌های قدرتمند بودند و ایتالیا بعد از جوزپه گاریبالدی (فرمانده جنگ‌های وحدت ایتالیا) قدرتمند شد، ادامه داد: این سه مرعوب هیتلر شدند و اکنون تاریخ تکرار شده است. به تعبیر برخی مورخین تاریخ تکرار وقایع است. آقای ترامپ بدون پند گرفتن از آنچه که در گذشته رخ داده، آن راه را می‌رود که این، راه مطلوبی برای وی نخواهد بود.
ولایتی تصریح کرد:کاری که ترامپ در این زمان می‌کند، پیشتر هیتلر انجام داده است. آخرین اقدامی که ترامپ انجام داد پیمان آلاسکا بوده که بدون مشورت با همتایان غربی خود در رابطه با اوکراین معاهده بست و خیلی زود در اجلاس شانگهای معلوم شد که سرش به سنگ خورد.
چهارشنبه ۱۲ شهریور ترامپ در مصاحبه‌ای در خصوص موضع پوتین، رئیس جمهور روسیه برای صلح اوکراین گفت که ما رابطه خوبی باهم داشتیم، اما من از پوتین ناامید شدم و سپس نوشته‌ای به صورت کنایه منتشر کرد. ترامپ در آن نوشته گفت که تبریک می‌گویم، اجتماع پوتین، شی‌جین پینگ و کیم جون‌اون در شانگهای علیه آمریکا موضع گرفتند.
تحقیر اروپا از سوی ترامپ
ولایتی با بیان اینکه ترامپ در دوره جدید به دنبال ایجاد جهان دو قطبی همچون بعد از نشست یالتا (۱۹۴۵) است، افزود: ترامپ بدون هماهنگی با متحدان خود در اروپا کار‌های خود را پیش برده و هدف‌های سابق خود را دنبال کرده است.
وی افزود: ترامپ در سفر به کشور‌های حوزه خلیج فارس پول زیادی جمع کرد. خود ترامپ در مناظره با کلینتون در رقابت‌های دوره اول ریاست جمهوری خطاب به وی گفته بود دموکرات‌ها داعش را به وجود آورده‌اند؛ جولانی در آن زمان به نام ابوبکر البغدادی نفر دوم داعش بود، اما همین فرد اکنون با کمک آمریکا و برخی از طرف‌های منطقه‌ای کشور سوریه را متلاشی کرد و دست در دست ترامپ داد. ترامپ حتی در مواقع مختلف روسای کشور‌های اروپایی متحد خود از جمله انگلیس را تحقیر کرده است.
ولایتی در ادامه اظهار داشت: کشور‌های اروپایی در این مدتی که ترامپ بر سرکار آمده بار‌ها مورد تحقیر قرار گرفته‌اند، اما هیچ کدامشان جرات نداشتند در مقابل اقدامات ترامپ ایستادگی کنند؛ لذا به نوعی شروع به کار‌های ایذایی علیه کشور‌های مستقل مانند ایران کردند؛ از جمله می‌توان به اقدامات آنان در طرح مکانیسم ماشه اشاره کرد. پس درخواست برای فعال شدن مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها در شورای امنیت سازمان ملل در حقیقت واکنشی به اقدامات ترامپ در یکه‌تازی در صحنه بین‌المللی علیه آنان است.
وی با اشاره به عدم توجه ترامپ به خواست اروپایی‌ها در خصوص اوکراین، بیان کرد: آخرین اقدامی که ترامپ در این باره انجام داد این بود که در مخالفت با اروپایی‌ها اعلام کرد که حق با روسیه است و اوکراین باید از نقاطی که روسیه تصرف کرده از جمله کریمه در سال ۲۰۱۴ و همچنین مناطقی که در طی جنگ اخیر به دست آورده صرف نظر کرده و آنها را به روسیه واگذار کند و اگر اوکراین کمک می‌خواهد باید هزینه بپردازد. این موضع مشخصاً در مخالفت با منافع اروپایی‌هاست.
تقلید ترامپ از هیتلر
مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل با بیان اینکه کار‌هایی که هیتلر با کشور‌های مختلف انجام داد، عیناً توسط ترامپ نیز تکرار می‌شود، توضیح داد: هیتلر قبل از شروع جنگ دوم جهانی همه موافقتنامه‌های خود با بقیه کشور‌ها را زیر پا گذاشت. هیتلر قبل از آغاز جنگ دوم جهانی با کشور‌های اروپایی قرارداد‌های مودت و عدم تجاوز امضا کرد. اولین قرارداد، قرارداد ۱۹۳۸ مونیخ با سه کشور انگلیس، فرانسه و ایتالیا بود و سپس قراردادی با شوروی در تاریخ ۲۳ اوت ۱۹۳۹ مبنی بر عدم تعرض بست. هیلتر با حمله به شمال اروپا از طریق هلند و بلژیک در سال ۱۹۴۰ وارد فرانسه شد. همچنین از طریق ۶۰۰ هواپیما‌های جنگی به لندن حمله کرد و در سال ۱۹۴۱ در عملیات بارباروسا به شوروی حمله کرد.
وی افزود: ماکرون رئیس جمهور فرانسه نشستی با مقامات ۳۳ کشور اروپایی داشت و در نهایت اعلام کرد که ۲۶ کشور آماده اعزام نیرو برای تضمین امنیتی به اوکراین هستند. حاصل و جمع بندی مطالب فوق‌الذکر نشان می‌دهد که ترامپ مزه تلخ شکست را به آنان چشانده و کامشان را تلخ کرده است.
نقش ایران، چین و روسیه
ولایتی در ادامه در پاسخ به این سوال که نشست سران سازمان همکاری‌های شانگهای چه نکات مثبتی به همراه داشته است، گفت: آقای شی‌جین‌پینگ بعد از سال‌ها حکومت موفق توانست میوه تلاش‌های مهم و متنانتی که بر اساس عقل چینی انجام داده بود، در این اجلاس بچیند و حتی رقیب قدیمی خود آقای نارندرا مودی، نخست وزیر هند را وارد پکن کند. در حالی که پیش از آن آقای ترامپ، نخست وزیر هند را در بهمن ۱۴۰۳ و در ملاقاتی در واشنگتن شماتت کرد که چرا وی از روسیه نفت ارزان می‌خرد.
وی افزود: مودی به عنوان نخست وزیر بزرگترین کشور به لحاظ جمعیتی با تمدن چند هزارساله و دارای شخصیت بزرگی، چون گاندی است و مسلمانان همراه هندو‌ها حاضر نیستند که زیر بار تحمیل‌های ترامپ بروند؛ بنابراین زودتر از آنچه که آمریکا و غرب فکر می‌کردند مجموعه شانگهای به نتایج ارزشمندی رسیده است که بدون تردید عملا در آینده نقش اول را در تعیین سرنوشت جهان دارد. منبع: تسنیم