قاسم محبعلی سفیر پیشین ایران در یونان در رابطه با ارزیابی خود از نشست وین که میان کارشناسان ایران و نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد، تصریح کرد: فکر نمی‌کنم راه‌حل دیگری غیر از رسیدن به توافق برای طرفین وجود داشته باشد. بالاخره ایران، اگر می‌خواهد در ان‌پی‌تی بماند، باید با آژانس همکاری کند و آژانس هم باید گزارش‌های مثبت از برنامه ایران ارائه دهد تا پرونده ایران از شورای امنیت امنیتی خارج شود.
تعلیق مکانیسم ماشه
این دیپلمات باتجربه کشورمان در خصوص درخواست‌های اروپایی‌ها برای همکاری ایران با آژانس به جهت تعلیق مکانیسم ماشه تصریح کرد: تعلیق مکانیسم ماشه به این بستگی دارد که آژانس چه گزارشی ارائه دهد. آژانس تا اندازه زیادی در چارچوب نظرات سیاسی کشورهای اروپایی و آمریکا عمل می‌کند و تحت تأثیر آن‌ها قرار دارد. اگر شفافیتی حاصل شود، توافق سیاسی هم باید صورت بگیرد و این دو مکمل یکدیگر باشند.
وی افزود: هم آژانس باید از همکاری با ایران گزارش مثبت دهد و هم یک توافق سیاسی با اروپا و آمریکا حاصل شود. بدون یکی از این دو ممکن است کار به سادگی پیش نرود.
این کارشناس ارشد سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که آیا مصوبه اخیر مجلس مبنی بر تعلیق همکاری ایران با آژانس مانعی بر سر استمرار همکاری‌ها خواهد بود، عنوان کرد: بله طبیعتاً یکی از مشکلاتی که فراروی وزارت خارجه و دولت قرار دارد، همین مصوبه مجلس است. این قانون هم مانند مصوبه قبلی (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران ) در زمان آقای روحانی مانع رسیدن به توافق شد و شرایط را به این وضعیت رساند.
قطع همکاری با آژانس امتیازی ندارد
وی افزود: این قانون مجلس کمکی به بهبود وضعیت نمی‌کند. باید توجه داشت که همان‌طور که ایران در گذشته سراغ افزایش فعالیت‌های هسته‌ای رفت و امتیازی بابت آن دریافت نکرد، الان هک ایران بابت قطع همکاری با آژانس یا تحت فشار قرار دادن آژانس امتیازی دریافت نخواهد کرد.
تبعات خروج از ان پی تی
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در خصوص تبعاتی که خروج از ان‌پی‌تی می‌تواند برای ایران داشته باشد، اظهار کرد: می‌تواند تبعات متعدد داشته باشد که یکی از آن‌ها، افزایش حداقل تحریم‌های بسیار جدی بین‌المللی است. به احتمال قریب به یقین همه کشورها از جمله همسایگان، چین و روسیه در این تحریم‌ها شرکت خواهند داشت. احتمال بدتر این است که یک جنگی رخ دهد، جنگی گسترده که نه تنها اسرائیل و آمریکا در آن شرکت کنند بلکه با یک ائتلاف بین‌المللی صورت گیرد.
نقش روسیه و چین در مکانیسم ماشه
محبعلی درباره نقش روسیه و چین در مهار مکانیسم ماشه تشریح کرد: سطح اقدامات آن‌ها تعریف شده است یعنی آن‌ها تا اندازه ای جلو نمی‌آیند که بابت ایران با غرب درگیر شوند. روس‌ها که به اندازه کافی درگیر هستند و مشکلات خود را در اوکراین دارند. مبنای چینی‌ها هم همیشه بر این بوده که وارد یک فاز تند نظامی نشوند و تا حالا هم نشان داده‌اند که چنین کاری را انجام نمی‌دهند، بعید است که چینی‌ها چنین قصدی داشته باشند. توصیه چینی‌ها به ایران این است که با آژانس همکاری کنند و به توافق برسند.
وی در خصوص سرنوشت مکانیسم ماشه بعد از گذشت مدت زمان ۳۰ روزه که توسط غربی‌ها تعیین شده است، گفت: فعلاً خیلی روشن نیست. حقیقتاً نمی‌توان پیش‌بینی روشنی از آن داشت. در این شرایط فرصت کوتاهی وجود دارد که نیازمند ابتکارات بزرگ از سوی ایران است. به هر حال اگر مسئله منافع ملی، امنیت ملی و تمامیت ارضی و زندگی مردم مطرح باشد، حتماً باید به یکسری از ابتکارات فکر کنند.
منبع: ایرنا