به نظر شما آیا نتانیاهو می خواهد از طریق جنگ بقای خود در دولت را حفظ کند؟ارزیابی شما از اقدامات او چیست؟
نتانياهو به دنبال تداوم بحران است و ادامه بحران را ادامه بقاي دولتش ميداند، در واقع نتانياهو ميداند بلافاصله پس از اعمال آتشبس، سرنوشت اولمرت پس از جنگ 33روزه براي او تكرار ميشود و رقباي نتانياهو به دليل اشتباهات مكرر اجازه نميدهند دولت نتانياهو تداوم يابد.
اما واقعيت به اين معنا نيست كه اگر ايران در برابر تجاوزگريهاي اسراييل از خود دفاع مشروع كند، بقای نتانیاهو را تضمین کرده است. اگر ايران اقدامي نميكرد، تضميني وجود نداشت كه اسراييل دوباره دست به حملات تازه عليه ايران نزند.
در واقع اسراييل ايران را مجبور كرد كه مطابق بند 51منشور سازمان ملل از خود دفاع كند. بلافاصله هم اعلام شد كه عمليات وعده صادق از نظر ايران پايان يافته است. از سوي ديگر دستگاه ديپلماسي ايران از فرصت 1 (حمله اسراييل به كنسولگري) تا 14آوريل موعد واكنش ايران استفاده كرد و بدون اينكه اقدام عجولانه و فوري انجام دهد، تلاش كرد ابتدا زمين بازي ويژهاي را براي خود تعريف كرده و بعد دست به اقدام بزند.
ايران بر اساس حق دفاع مشروع، حمله به مراكز امنيتي و نظامي اسراييل را در دستور كار قرار داد. ضمن اينكه تماسهاي فوري هم با كشورهاي حامي اسراييل برقرار كرد و براي آنها تبيين كرد چرا مجبور به انجام اين حملات است.
ارزیابی شما از حمایت کشورهای غربی از اسرائیل چیست؟
اينكه اسراييليها ميگويند موشكها و پهپادهاي ايراني را رهگيري كردهاند، اذعان به اين واقعيت است كه اگر حمايتهاي انگليس، امريكا، فرانسه و اردن نبود، حتي قادر نبودند بخشي از موشكهاي ايران را هم كنترل كنند. روشن است اسراييل بدون حمايتهاي غرب قدرت عرض اندام در منطقه را ندارد.
اسراييل هرچند خواستار حمايت امريكا و اروپا از خود است اما ماجراجوييهايش را بدون هماهنگي با امريكا انجام ميدهد.
بنابراين اين ايده كه هر نوع جنگ باعث تحكيم موقعيت نتانياهو ميشود، درست است. اما موضوع اين نيست كه ايران نبايد از خود دفاع مشروع انجام دهد.
اگر نتانياهو به پيشنهاد بايدن گوش كند و دست از ماجراجوييهاي تازه بردارد، ايران هم اقدام تازهاي انجام نميدهد.
اما مطمئنم اگر اسراييليها اقدامات جديدي عليه ايران انجام دهند، ايران مجبور است با همه امكاناتش از خود دفاع كند. اينجا بحث انتخاب نيست، بحث اجبار است.
ایران از منظر ژئواستراتژيك و ژئوپلتيك، نميتواند نسبت به حمله مستقيم به خاك خود، بيتفاوت باشد. البته منظورم از حمله مستقيم، حمله به كنسولگري نيست، چون كنسولگري خاك محسوب نميشود.
اما اگر تهديد اسراييل در خصوص حمله مستقيم به ايران عملي شود، ايران چارهاي جز پاسخ مستقيم و موثر ندارد. در اين دفاع ترديد ندارد، ولو اينكه پاسخ ايران به قيمت تثبيت نتانياهو در اسراييل تمام شود.
نبايد اينگونه تصور شود كه ايران چون نميخواهد كمكي به تثبيت دولت نتانياهو كند، پس نبايد اقدامي در برابر تجاوزات اسراييل صورت دهد. اگر اقدام تجاوزكارانهاي عليه ايران صورت گيرد، ايران مجبور است براي تامين امنيت و دفاع از سرزمين خود، حمله متقابل انجام دهد.
ايران خوشبختانه از 13 روز قبل از حمله به اسراييل اقدامات ديپلماتيك لازم را آغاز كرده بود. كانالهاي ارتباطي باز شد، تماسها برقرار شد و سفرهايي در دستور كار قرار گرفت. امير عبداللهيان تلاش كرد مواضع ايران را تشريح كرده و بگويد چرا ناچار به دفاع هستيم. چرا اين اقدام را دفاع مشروع ميداند و چراهاي ديگر كه به آنها پاسخ داده شده است؟ اين مهم است كه ايران به جاي اتخاذ اقدامات فوري و فوتي و نسنجيده در ميداني كه اسراييل طراحي كرده، ميدان مورد نظر خود را تعريف و اقدام كند. اين روند از اين پس هم بايد دنبال شود. دستگاه دیپلماسی باید مذاکرات با اروپا و آمریکا را شروع کند.
اگر فرض بگيريم كه ترامپ رييسجمهور شود، آيا تغييري در راهبرد امريكا درباره اسرائیل ايجاد ميشود یا خیر؟
ترامپ يك فرد نامتعادل است. پيشبيني رفتار افراد نامتعادل هم دشوار است. ترجيح ميدهم در اين زمينه اظهارنظر نکنم و صبر كنم پس از حضور احتمالي ترامپ، تحليل كنم. تحليل فردي كه حاضر نيست بر اساس نظام بينالملل كار كند، ساختارهايي كه خود امريكا ايجاد كرده (ناتو و...) را زير سوال برده و رفتارهاي نامعقول و غير متعارف دارد سخت است. البته دستگاه ديپلماسي و سياستگذاران ايراني بايد هر احتمالي را در عرصه بينالملل تحليل كنند و براي وقوع آن آماده باشند.