ستاره صبح-
باز بودن میز مذاکره به روی آمریکا
وزیر امور خارجه کشورمان در پی سفرش به ونزوئلا در گفتوگویی ضمن اشاره به جوانب مختلف همکاری ایران و ونزوئلا، موضع کشورمان درباره مسائل مختلف ازجمله انتخابات آمریکا و بازگشت احتمالی این کشور به برجام را بیان کرد. ایسنا در گزارش خود دراینباره آورده است محمدجواد ظریف در پاسخ به این سؤال که آیا ایران از تحریمهای جدید واشنگتن ترسی ندارد، گفت: اساساً طبق همان چیزی که «رابرت اوبراین»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به رئیسجمهور ترامپ گفت، دیگر تحریمی برای آمریکا باقی نمانده که بر ایران اعمال کند؛ بنابراین کاری کردهاند که تحریمهایشان ته کشیده است. او درباره موضع ایران درباره نتیجه انتخابات آمریکا و اینکه آیا بر سر کار بودن دموکراتها یا جمهوریخواهان در کاخ سفید تفاوتی دارد، گفت: هنوز نمیدانیم که چه کسی در این انتخابات پیروز خواهد شد، اما معلوم است که تفاوتی میان این دو مورد وجود دارد، خصوصاً در دوران دولت ترامپ که حتی اختلافاتی میان خود جمهوریخواهان نیز وجود داشت و دیپلماسیای که دولت ترامپ در پیش گرفت، اگرچه دیپلماسی زیادی هم از آن ندیدیم، بر اساس تهدیدهای شخص او و وزیر امور خارجهاش بود؛ بنابراین تفاوتهایی وجود خواهد داشت، اما چیزی که برای ما اهمیت دارد لحن و کلمات نیست، بلکه عملکردهاست. آمریکا فعالیتی غیرقانونی علیه ایران داشته است به دلیل اینکه به اقتصاد و مردم ما لطمه زد و اگر میخواهد وضعیت تغییر کند، باید رویهاش را تغییر دهد. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران درباره اینکه آیا امیدی به بازگشت آمریکا به توافق هستهای که این کشور در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، دارد یا نه، توضیح داد: توافق هستهای یک در چرخان نیست. آمریکا تصمیم گرفت که از آن توافق خارج شود و حالا باید یک صندلی پشت میز مذاکره این توافق به دست بیاورد. نکته این است که آمریکا حق نداشت از این توافق خارج شود؛ چراکه این توافق یک توافق دوجانبه میان ایران و آمریکا نبود و یک قطعنامه شورای امنیت است. اگر آمریکا میخواست از تعهدات این توافق رهایی یابد، باید از سازمان ملل خارج میشد، نه فقط از یک توافق.
ثبات سیاست ایران در قبال آمریکا
در همین ارتباط معاون وزیرخارجه معتقد است نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تأثیری بر سیاستهای اصولی جمهوری اسلامی ایران نخواهد گذاشت. سید عباس عراقچی در پاسخ به سؤالی در خصوص اثرات نتایج انتخابات آمریکا بر کشورمان گفت: سیاست سلطهطلبانه و قلدرمآبانه آمریکا با تغییر رئیسجمهور در آن کشور تغییر نخواهد کرد، اما با تغییر افراد ممکن است شیوهها و رویکردهای جدیدی بر سیاست آمریکا حاکم شود. وی در گفتوگو با برنامه پارک شهر رادیو تهران تأکید کرد: سیاستهای اصولی ایران نیز که مبتنی بر مقابله با سلطه و مقاومت در برابر فشارهای غیرقانونی است مسلماً تحت تأثیر انتخابات آمریکا قرار نخواهد گرفت، اما طبیعی است که در صورت بروز شرایط جدید جمهوری اسلامی نیز شیوهها و راهحلهای مناسب و منطبق با آن شرایط را برای تأمین منافع خود و برای مقابله با هرگونه فشار یا تهدید احتمالی جدید، اتخاذ خواهد کرد. وی در پاسخ به احتمال بازگشت رئیسجمهور جدید آمریکا به برجام و واکنش ایران اظهار داشت: هنوز برای صحبت در این زمینه زود است. چالشهای بسیاری وجود دارد، اما پیش از هر چیز باید منتظر ماند و سیاستهای احتمالی جدید در آمریکا را ملاحظه کرد.
مسیر دشوار بایدن
در نزدیکی به ایران
در همین زمینه ستاره صبح در گفتوگو با یکی از صاحبنظران حوزه روابط بینالملل، دکتر علی بیگدلی احتمال بازگشت «جو بایدن» به برجام را جویا شد. وی با تأکید بر اینکه بایدن در کارزار انتخاباتی خود شعار بازگشت به توافقات بینالمللی ازجمله برجام را داده بود، گفت: «بایدن در اظهارات و سخنرانیهایش در کارزارهای انتخاباتی گفته بود نه تنها به برجام، بلکه دیگر تعهدات بینالمللی آمریکا را هم احیاء خواهد کرد و از تمام سازمانهای بینالمللی که دونالد ترامپ خارج شده بود، مجدداً به آنها بازخواهد گشت». بیگدلی دلیل این امر را تمایل دموکراتها به بوروکراسی میداند و معتقد است برخلاف جمهوری خواهان که به کوچک شدن دولت باور دارند و به همین جهت هم هست که علاقهای به حضور آمریکا در سازمانهای بینالمللی ندارند، استراتژی دموکراتها حضور در سازمانهای بینالمللی و حفظ توافقنامههای بینالمللی ازجمله برجام است. این صاحبنظر حوزه روابط بینالملل در ادامه میگوید: «با وجود احتمال بالای بازگشت بایدن به برجام، اما موانع زیادی بر سر این راه وجود دارد». بیگدلی معتقد است برجام بایدن با برجام اوباما تفاوت دارد. او میگوید: «در برجام اوباما تمرکز آمریکا بر مسئله هستهای ایران بود، اما در برجام بایدن مسئله موشکی ایران، رعایت حقوق بشر، حضور ایران در منطقه و عدم کمکهای تسلیحاتی و تدارکاتی به گروههایی که از نظر جامعه بینالملل تروریست قلمداد میشوند، محل تمرکز خواهند بود». وی همچنین در پایان اظهار داشت: «موضوع مهم دیگری که باید بدان توجه داشت این است که باتوجه به تحولات چند سال گذشته در منطقه ازجمله حضور اسرائیل، عربستان سعودی و حتی مصر در خلیجفارس، رئیسجمهور جدید ایالاتمتحده چگونه میتواند هم خود را به ایران نزدیک کند و هم متحدان منطقهایش را راضی نگه دارد؟».