ستاره صبح-
تأثیر کرونا بر مناسبات سیاسی
دولت روحانی و حامیان آن به دلیل ضعف پایبندی به وعدههای انتخاباتی، ناکارآمدی اقتصادی و ناتوانی در مدیریت درست بحران کرونا تحتفشار افکار عمومی قرارگرفتهاند و تحریمهای اقتصادی آمریکا نیز مزید بر علت و نارضایتی بیشتر مردم شده است. از سوی دیگر جریان راست افراطی همین شرایط بحرانی را فرصتی برای طرح ادعاها، وعدههای خیالی و انجام فعالیتهای نمایشی و پوپولیستی قرار داده و زمینهسازی سیاسی و اجتماعی برای انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ را آغاز کرده است. در این میان به نظر میرسد که جامعه تاکنون اعتنائی به اینگونه تحرکات سیاسی انتخاباتی نکرده است و انگیزهای هم برای مشارکت سیاسی و کنشگری فعال ندارد. احساس خطر شبانهروزی و لحظهبهلحظه ناشی از همهگیری ویروس وحشی کووید-۱۹، زورگوئی حکام نامتعادل آمریکا، تهدیدات منطقهای و نگرانی از خدشهدار شدن مرزها و امنیت ملی، تاکنون سرپوشی بر طرح مطالبات و اعتراضات بوده است. فرصتطلبی رقبای سیاسی نیز بدون توجه به مصالح، ضرورت انسجام و منافع ملی ادامه یافته و رو به گسترش است. از سوی دیگر سنگینی فشار تورم و گرانی، بیکاری و مشکلات معیشت بر گرده مردم صبور و عدم کارآمدی و پاسخگویی دولت و مجلس جدید در این شرایط میتواند زمینهساز امواج جدید اعتراض باشد. پیشبینی و پیشگیری شرط اول تدبیر و مدیریت در بحرانها است.
جهان در موج اول و دوم کرونا،
ایران در موج سوم
هنوز موج اول همهگیری کرونا که در اواخر سال گذشته وارد کشور شد تا این زمان کنترل نشده است. پیامد فاجعهبار سیاستهای ناپایدار و ناکارآمد، عادیسازیهای کاذب و مطرح کردن دوگانههای نادرست، به سرگردانی جامعه و جدی نگرفتن خطر بیماری انجامید. این بود که اصول فاصلهگذاری اجتماعی در جشنها و عزاداریها که قابلاجرا هم نبود در ماه محرم رعایت نشد، سفرهای بینشهری ادامه یافت و تنها اقلیتی از ماسک در اماکن عمومی و...استفاده کردند! تجدیدنظر مسئولان در زمینه بازگشائی مدارس یا اعلام تعطیلی در تهران و برخی از کلانشهرها به دلیل مخالفت مردم با حضور فرزندانشان در مدارس و اعتراض نمایندگان جامعه پزشکی، منجر به تجدیدنظر منفعلانه وزارت آموزشوپرورش و دولت از آن تصمیم شتابزده و غیرعلمی بود که البته حکم نوشداروی بعد از مرگ سهراب را داشت و آثار آن را در اوجگیری موج کرونا به فاصله دوهفتم از آن مشاهده کردیم و هنوز ادامه دارد. آیا خسارتهای غیرقابلجبران تلفات کادرهای پزشکی و پرستاری و نیز مرگومیر سایر هموطنان، کودکان و دانش آموزان ما که از میانگین جهانی بالاتر است ایجاب نمیکند که حداقل مسئولان ذیربط صادقانه و مسئولانه از ملت عزیز ایران عذرخواهی نمایند؟ به نظر من انتقاد صادقانه از ضعف عملکرد خود، به تقویت فرد مسئول و نیز به تقویت نظام اجتماعی میانجامد. به دلیل مدیریت غیرعلمی بحران کرونا و عدم همکاری جامعه، در دو مقطع یعنی در اوایل تابستان و نیز در اوایل پائیز گستره آلودگی و قدرت انتقال و سرایت ویروس همشدت یافته است. کشورهای اروپائی توانستند موج اول کرونا را کنترل کنند.
بسته شدن فضای سیاسی اجتماعی در پسا کرونا
کشورهایی که دچار نابرابری، فقر سیاسی-اجتماعی و اقتصادی و ضعف فرهنگ عمومی و اخلاقیات اجتماعی هستند و ساختارهای ایدئولوژیک، استبدادی و تحمیلی بر آنها حاکم است، ممکن است شرایط پیچیده و پیامدهای وخیم این همهگیری مصیبتبار به دیکتاتوری، اختناق و بسته شدن بیشتر فضای سیاسی اجتماعی در سالهای پسا کرونا بیانجامد. این شرایط و دوره گذاری است که خارج شدن از آن با دشواریها و هزینههای بیشتری همراه میشود. طبیعی است که به سامان شدن اوضاع یک جامعه بهطور خود به خودی رخ نخواهد داد و مستلزم تلاش، آگاهی، همبستگی، تغییر نگاه انسانها، اصلاح فرهنگ و احساس مسئولیت و عمل اجتماعی روشنفکران متعهد و نهادهای مردمی آن جامعه است.