ستاره صبح، مریم اسدی: سیاست فشار حداکثری آمریکا بر دولت نیکلاس مادورو از ابزارهای متعارف دیپلماتیک عبور کرده و به سمت رویکردی تهاجمی با محوریت محاصره دریایی و انزوای مطلق اقتصادی پیش رفته است. بسیاری از تحلیلگران تلاش آمریکا در راستای تغییر رژیم سیاسی ونزوئلا را در جهت تسخیر بازار جهانی انرژی و اقدامی برای فشار بیشتر بر چین، روسیه و ایران میدانند. اگر چه قدرتهای شرقی از محاصره صادرات نفت ونزوئلا توسط ایالات متحده ناراضی هستند، اما در جهت مقابله حرکتی به نفع دولت مادورو انجام نمیدهند. ستاره صبح در گفتوگو با علی ودایع، استاد دانشگاه، کارشناس و تحلیلگر روابط بینالملل به بررسی بحران کارائیب و نسبتی که با تهران دارد پرداخته که در ادامه میخوانید:
علی ودایع با نگاهی متفاوت به تحلیل ماجرای ونزوئلا پرداخت، وی در این رابطه گفت: باید در سه یا چهار لایه متفاوت به پرونده ونزوئلا نگاه کرد. در لایه ابتدایی به وضوح میتوان بحث الگوریتم مرد دیوانه را دید. ما با متغیر شخصیتی به نام دونالد ترامپ مواجه هستیم که رفتارهای غیر قابل پیش بینی دارد و تلاش میکند درباره ونزوئلا فضایی نوسانی را اجرا کند.
ودایع در ادامه افزود: ترامپ از یک سو با مادورو گفتوگو میکند، ولی همان زمان از جانب آمریکا فشار سختی به این کشور وارد میشود. ترامپ در ونزوئلا به دنبال از هم پاشیدگی درونی است. ونزوئلا نه یک هدف ویژه در راستای اهداف آرمان گرایانه دموکراتها، بلکه در راستای تعریف منافع اقتصادی ژئوپولتیکی است.
وی با اشاره به نسبت میان گسلهای ژئوپولتیکی جهان و بحران ونزوئلا، یادآور شد: در لایه دوم با نگاهی متفاوت باید گفت در جوامع بینالمللی امروز کنش و واکنش بازیگران یک روابط خطی نیست و عرصهای است که ما شاهد تقابلها و همکاریها در گستره جهان هستیم. به این معنی که وقتی در شرق آسیا اتفاقی رخ میدهد، میتوان پس لرزهها را در غرب آسیا احساس کرد و برعکس و حتی فراتر از این به طور مثال تأثیر آن چه در شرق و غرب آسیا میگذرد در آمریکای لاتین مشاهده میشود. این وضعیت به نظر من فشار یا تأثیر متقابل گسلهای ژئوپولتیکی است.
این کارشناس روابط بینالملل در ادامه خاطرنشان ساخت: ونزوئلا یکی از آوردگاههایی است که روسیه، چین و ایران آنجا حضور دارند. آمریکاییها در ونزوئلا گروکشی میکنند و ارتباطی بین ونزوئلا و جنگ اوکراین برقرار است. اگر مدل رفتاری کرملین طی دو هفته گذشته را رصد کرده باشید، نشان میدهد آمریکاییها با به خطر انداختن منافع روسیه با اعصاب روسها بازی میکنند.
وی در این خصوص اظهار داشت: در رابطه با چین هم ونزوئلا برگی برای گروکشی است. آمریکا بعد از مسئله تایوان در این فکر است که کانال پاناما را از چنگ چین دربیاورد. تا زمانی که وضعیت گسل ژئوپولتیکی اوکراین و تایوان مشخص نشود شاهد افزایش سطح تقابل در ونزوئلا خواهیم بود.
این استاد علوم سیاسی ضمن اشاره به روابط تهران - کاراکاس، درباره فشار آمریکا بر ونزوئلا گفت: ایران در شطرنج کاراکاس و واشنگتن نقشی ویژه و نامرئی دارد. ایران با حضور در این منطقه و کنش و واکنشی که طی دو دهه گذشته در آمریکای لاتین داشته است، بیخ گوش آمریکا برای خود متحدی تعریف کرده است. نوع روابط تهران کاراکاس در نگاه کلان فراتر از تراکنشهای تجاری دو کشور است.
این تحلیلگر سیاسی درباره عمق جنبههای اقتصادی این درگیری اضافه کرد: در لایه سوم باید به مسائل اقتصادی گریز بزنیم. حلقه مرکزی هر آنچه در رابطه با دو لایه پیشین گفته شد، ماتریکس اقتصادی ونزوئلا است. یعنی با کشوری مواجه هستیم که اگرچه از درون درگیر تورم و فروپاشی مالی است و درگیریهای اقتصادی دارد.
وی افزود: مسئلهای که وجود دارد این است که نفت ونزوئلا میتواند به عنوان یک سلاح در دست دونالد ترامپ قرار بگیرد و برای رئیسجمهور آمریکا آورده داشته باشد. چون ترامپ به دنبال احیای تئوری تسلط مجدد آمریکا بر بازار انرژی جهان است.
این استاد علوم سیاسی با تشریح ایده ترامپ درباره ونزوئلا گفت: ترامپ عقیده دارد آمریکا باید به عنوان یک قدرت هژمون در بازار انرژی ایفای نقش کند. آمریکا میخواهد روسیه را در بازار انرژی در مقابل اروپا خلع سلاح کند. ایران را در بازار انرژی خلع سلاح کند و حتی برخی از متحدان خود در غرب آسیا از جمله عربستان و قطر را بیش از گذشته در معرض فشار قرار دهد به ویژه که عربستان سعی کرده در اوپک پلاس بازیگری مستقل باشد.
علی ودایع در پایان گفتوگو با تاکید بر نگاه چند لایه آمریکا به موضوع ونزوئلا تصریح کرد: آمریکا از این مسیر میتواند چینیها را نیز تحت فشار قرار دهد چون چین یکی از مشتریان جدی نفت ارزان قیمت ونزوئلا است. ونزوئلا برگی ویژه در جنگ اقتصادی آمریکا است. آمریکا میخواهد در ونزوئلا با چین، روسیه و ایران وارد جنگ اقتصادی شود.